Η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου σε Euro και Μουντιάλ

Το 1970 ήρθε 2η στον προκριματικό όμιλο, ένα βαθμό πίσω από τη Ρουμανία. Στον τελευταίο αγώνα του ομίλου στο Βουκουρέστι ήθελε μόνο νίκη, ήρθε ισόπαλη και αποκλείστηκε από την τελική φάση του Μουντιάλ. Το 1976 η εθνική ομάδα κατετάγη 2η στον προκριματικό όμιλο και αποκλείστηκε από την τελική φάση του Euro από τη Δυτική Γερμανία, πρωταθλήτρια κόσμου το 1974, με δύο ισοπαλίες (2-2 και 1-1). Η Γερμανία έφτασε μέχρι τον τελικό. Το 1978 έχασε στον τελευταίο αγώνα του ομίλου από την Ουγγαρία στη Βουδαπέστη και αποκλείστηκε.

Εάν κέρδιζε θα προκρινόταν στην τελική φάση του Μουντιάλ. Το 1980 έφτασε στους «8» του Euro, ενώ το 1988: κατετάγη 2η στον προκριματικό όμιλο και αποκλείστηκε από την τελική φάση του Euro (προκρίθηκε η Ολλανδία και κατέκτησε το τρόπαιο). Το 1994 η εθνική προχώρησε ως τους «24» του Μουντιάλ, και το 1998 ήρθε ισόπαλη με τη Δανία στον τελευταίο αγώνα εντός έδρας στον προκριματικό όμιλο και αποκλείστηκε από την τελική φάση της διοργάνωσης. Εάν κέρδιζε, όχι μόνο θα προκρινόταν, αλλά θα έβγαινε πρώτη στη βαθμολογία, μπροστά από Δανία και Κροατία (η τελευταία κατετάγη τρίτη στο Μουντιάλ).

Το 2004 φυσικά, η Ελλάδα στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης.Το 2005 ήρθε 7η στο Confederations Cup (Κύπελλο Συνομοσπονδιών), όμως το 2006: έχασε από την Αλβανία εκτός έδρας στον προκριματικό όμιλο (στον πρώτο αγώνα της μετά το Euro 2004) και αποκλείστηκε από την τελική φάση του Μουντιάλ. Εάν κέρδιζε, θα προκρινόταν σε αγώνα μπαράζ για την πρόκριση στην τελική φάση και για πρώτη φορά θα είχε αποκλείσει τη Δανία ως προκρινόμενη.Το 2008 η εθνική ομάδα προχώρησε στους «16» του Euro και το 2010 στους «32» του Μουντιάλ (25η – απέκλεισε στα μπαράζ για το Μουντιάλ την Ουκρανία).

Το 2012 προκρίθηκε στους «8» του Euro (7η θέση). Το 2014 πήγε στους «16» του Μουντιάλ (13η – απέκλεισε στα μπαράζ για το Μουντιάλ τη Ρουμανία και αποκλείστηκε από τους «8 στα πέναλτι). Το 2018 αποκλείστηκε στα μπαράζ για το Μουντιάλ, ενώ το 2024 αποκλείστηκε στα πέναλτι στο μονό εκτός έδρας δεύτερο μπαράζ για το Euro. Στον προκριματικό όμιλο αποκλείστηκε από Γαλλία και Ολλανδία, που έφτασαν και οι δύο μέχρι τους «4». Το 2025 τέλος, ήρθε η πρόκριση στην Α΄ κατηγορία του Nations League (στους «16»).

Το 2018 η Εθνική κατετάγη 2η και αποκλείστηκε στον όμιλο από το Βέλγιο και από την Κροατία στα μπαράζ, οι οποίες λίγο μετά κατέκτησαν αντίστοιχα την τρίτη και τη δεύτερη θέση (!) στο Μουντιάλ. Πριν τη διεξαγωγή της τελικής φάσης η ΕΠΟ έδιωξε τον προπονητή Μίκαελ Σκίμπε (προφανώς οι ιθύνοντες δεν φαντάζονταν ότι η Εθνική αποκλείστηκε από δύο ομάδες που θα προκρίνονταν στην τελική τετράδα στην τελική φάση) και η Εθνική έκανε άλλα 4-5 χρόνια για να βρει ρυθμό και να φτιάξει πάλι συμπαγή ομάδα. Η απομάκρυνση του Σκίμπε αποδείχθηκε ολέθριο λάθος, αφού πιθανότατα στοίχισε τον αποκλεισμό στις διοργανώσεις του 2020 & του 2022.

Ποιές ισχυρές ποδοσφαιρικά χώρες απέκλεισε η Ελλάδα

Χώρες που απέκλεισε η Ελλάδα σε τελικές φάσεις Euro και Μουντιάλ, και οι οποίες έχουν αναδειχθεί πρωταθλήτριες Ευρώπης ή/και κόσμου, ή φιναλίστ Ευρώπης ή τριταθλήτριες κόσμου.

• Ισπανία – πρωταθλήτρια Ευρώπης & κόσμου
• Γαλλία – πρωταθλήτρια Ευρώπης & κόσμου
• Πορτογαλία – πρωταθλήτρια Ευρώπης & τριταθλήτρια κόσμου
• Τσεχία – φιναλίστ Ευρώπης
• Πολωνία – τριταθλήτρια κόσμου

Τις πρώτες 4 από τις παραπάνω 5 ομάδες τις απέκλεισε στο Euro 2004.

Χώρες που απέκλεισε η εθνική σε προκριματικές φάσεις Euro  και Μουντιάλ, οι οποίες έχουν αναδειχθεί πρωταθλήτριες Ευρώπης ή/και κόσμου, ή φιναλίστ κόσμου ή τριταθλήτριες κόσμου.

• Ισπανία
• Σοβιετική Ένωση – πρωταθλήτρια Ευρώπης & στους «4» σε Μουντιάλ
• Ουγγαρία (3 φορές) – φιναλίστ κόσμου
• Κροατία – φιναλίστ κόσμου
• Τουρκία – τριταθλήτρια κόσμου & στους «4» σε Euro

Aπό τις παραπάνω 5 ομάδες, μόνο μία (την Ισπανία) απέκλεισε στο Euro 2004.

Από τις μεγάλες ευρωπαϊκές εθνικές ομάδες όπως ορίζονται παραπάνω, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη αποκλείσει ως προκρινόμενη (σε τελικές ή προκριματικές φάσεις) τις Ολλανδία, Βέλγιο, Σουηδία, Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, και Δανία. Επίσης, δεν απέκλεισε (σε τελική ή προκριματική φάση) την Τσεχοσλοβακία (απέκλεισε όμως και την Τσεχία και τη Σλοβακία), και τη Γιουγκοσλαβία (απέκλεισε όμως την Κροατία, ενώ δεν έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα τη Σερβία).

Η Ελλάδα απέκλεισε είτε Σοβιετικούς είτε Ρώσους είτε Ουκρανούς 6 φορές. Εάν συνυπολογίσουμε και τις 3 φορές που απέκλεισε τους Ούγγρους, τότε απέκλεισε ως προκρινόμενη συνολικά 9 φορές, τις χώρες που κατ’ εξοχήν συναντούσε διαχρονικά σε προκριματικές ή τελικές φάσεις. Αυτό είναι εντυπωσιακό, διότι οι χώρες αυτές ήταν σχεδόν πάντα επικρατέστερες για πρόκριση, αφού αποτελούσαν παραδοσιακές σχολές του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Στον τελικό του Euro 1988, επτά παίκτες της αρχικής ενδεκάδας της ΕΣΣΔ ήταν Ουκρανοί. Ακόμη, η Ελλάδα κέρδισε την Ουκρανία εκτός έδρας στα μπαράζ και προκρίθηκε στα τελικά του Μουντιάλ 2010.

Συνολικά, η εθνική απέκλεισε (σε τελικές ή προκριματικές φάσεις) ως προκρινόμενη δώδεκα (12) από τις κατά τεκμήριο ισχυρότερες διαχρονικά εθνικές ομάδες της Ευρώπης (6 χώρες σε τελικές φάσεις και 7 χώρες σε προκριματικές φάσεις – δύο χώρες, Ισπανία και Ρωσία, τις απέκλεισε και στις δύο φάσεις).

Από τις χώρες που κατέκτησαν παγκόσμιο ή/και ευρωπαϊκό τίτλο, η Ελλάδα απέκλεισε σε τελική φάση Euro ή Μουντιάλ τρεις (Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία – όλες στο Euro 2004), ενώ απέκλεισε σε προκριματική φάση άλλη μία εθνική ομάδα (ΕΣΣΔ). Επίσης, η Ελλάδα απέκλεισε τις δύο ισχυρότερες ποδοσφαιρικά χώρες της πρώην ΕΣΣΔ μετά τη διάλυσή της (τη Ρωσία σε τελική φάση – στα Euro 2004 & 2012, και τόσο τη Ρωσία όσο και την Ουκρανία σε προκριματική φάση). Από τις τροπαιούχες χώρες δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει σε τελική φάση τις Ιταλία, Αγγλία, Δανία και Ουρουγουάη (με τη Βραζιλία η Εθνική υπήρξε αντίπαλος στο Confederations Cup).

Από τις υπόλοιπες χώρες που έπαιξαν στον τελικό σε Euro ή Μουντιάλ και έχασαν, η εθνική απέκλεισε σε τελική φάση Euro ή Μουντιάλ μία (Τσεχία – στο Euro 2004), ενώ απέκλεισε σε προκριματική φάση δύο (Ουγγαρία, Κροατία). Από τις χώρες φιναλίστ δεν έχει αντιμετωπίσει σε τελική φάση το Βέλγιο και τη Γιουγκοσλαβία.

Από τις υπόλοιπες εθνικές ομάδες που κατέκτησαν έως τρίτη θέση σε Μουντιάλ, η Ελλάδα απέκλεισε σε τελική φάση Euro ή Μουντιάλ μία (Πολωνία – στο Euro 2012), ενώ απέκλεισε σε προκριματική φάση παγκόσμιας ή ευρωπαϊκής διοργάνωσης ακόμη μία (Τουρκία). Τρεις χώρες (Αυστρία, Χιλή, ΗΠΑ) που πήραν τρίτη θέση σε Μουντιάλ είναι εκτός της παρούσας ανάλυσης, διότι καμία από αυτές δεν ανήκει στις ισχυρές ποδοσφαιρικά χώρες.

Η ελληνική εθνική ομάδα πριν και μετά το 2004

Μέχρι το 2004 η Ελλάδα δεν είχε αποκλείσει καμία ομάδα σε τελική φάση μεγάλης διοργάνωσης και δεν είχε πετύχει καμία νίκη σε τελική φάση. Από το 2004 ως το 2014 σημείωσε επτά (7) νίκες σε τελική φάση Euro ή Μουντιάλ, έφερε τέσσερις (4) ισοπαλίες (5 με το Confederations Cup) – μέχρι το 2004 είχε μόλις μια ισοπαλία στο Euro 1980 – και προκρίθηκε τρεις φορές στους «8» και δύο φορές στους «16».

Πριν το 2004 είχε προκριθεί μόλις μία φορά στους «8». Η Ελλάδα έχει 20 βαθμούς σε τελικές φάσεις μεγάλων διοργανώσεων (27 βαθμούς με το σύστημα τριών βαθμών στη νίκη), από τους οποίους οι 19 βαθμοί (ή οι 26) κερδήθηκαν από το 2004 μέχρι το 2014. Επίσης, την ίδια περίοδο πέτυχε 18 γκολ σε τελικές φάσεις Euro ή Μουντιάλ, έναντι μόνο ενός τέρματος πριν το 2004 (!). Δηλαδή, πριν το 2004 η εθνική είχε σε τελικές φάσεις μόνο ένα βαθμό και είχε πετύχει μόνο ένα γκολ. Η Ελλάδα δεν πέτυχε ούτε ένα γκολ στο Μουντιάλ 1994, αλλά και στο Confederations Cup 2005 στο οποίο συμμετείχε ως πρωταθλήτρια Ευρώπης.

Φαίνεται από ό,τι είδαμε παραπάνω, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το ίδιο αποτελεσματικά τις βόρειες χώρες της Ευρώπης. Οι ισχυρές (σήμερα ή/και στο παρελθόν) ποδοσφαιρικά χώρες που απέκλεισε μέχρι τώρα η Ελλάδα, είναι είτε της Νότιας Ευρώπης είτε της Ανατολικής Ευρώπης. Είναι άξιο αναφοράς, ότι στο Euro 2004 η Ελλάδα δεν αντιμετώπισε καμία ισχυρή χώρα της Βόρειας Ευρώπης ούτε στην προκριματική ούτε στην τελική φάση. Αυτός ήταν πιθανότατα ένας σημαντικός παράγοντας που βοήθησε στην κατάκτηση του τροπαίου.

Εκτός από το 2004, η Ελλάδα προκρίθηκε άλλες δύο φορές στους «8» σε Euro (1980 & 2012), όπου αποκλείστηκε από τη Γερμανία δύο φορές, ενώ έχασε από την Ολλανδία. Επίσης, στην τελική φάση του Euro 2008 όπου αποκλείστηκε στη φάση των ομίλων, έχασε πάλι από βόρεια χώρα (Σουηδία). Ακόμη, η Ελλάδα αποκλείστηκε σε προκριματική φάση Euro και Μουντιάλ από τη Σκωτία, ενώ σε προκριματική φάση Μουντιάλ ήταν κάτω από την Ουαλλία στη βαθμολογία του ομίλου (αμφότερες δεν τις έχει αντιμετωπίσει σε τελική φάση).

Όμως, η Ουαλλία προκρίθηκε για πρώτη φορά σε τελική φάση Euro το 2016 και στη συνέχεια το 2020, ενώ σε τελική φάση Μουντιάλ προκρίθηκε το 2022 (για δεύτερη φορά μετά το μακρινό 1958). Δηλαδή, η Ουαλλία άρχισε πάλι να προκρίνεται σε τελικές φάσεις, όταν σταμάτησε να το κάνει η Ελλάδα. Παρομοίως και η Σκωτία, που δεν προκρίθηκε σε κανένα από τα τέσσερα Euro και σε κανένα από τα τρία Μουντιάλ που συμμετείχε η Ελλάδα.

Επίσης, η Ελλάδα αντιμετώπισε δύο φορές το Βέλγιο σε προκριματικό όμιλο για την πρόκριση στο Μουντιάλ, αλλά δεν το αντιμετώπισε όταν αυτό για μεγάλο διάστημα βρισκόταν σε πτώση και η Εθνική ήταν στα πάνω της. Το Βέλγιο δεν προκρίθηκε στα Euro 2004, 2008 και 2012, ούτε στο Μουντιάλ 2010, ενώ και στις τέσσερις διοργανώσεις η Ελλάδα συμμετείχε στην τελική φάση. Επίσης, στο Μουντιάλ 2006 η Ελλάδα δεν απέκλεισε τη Δανία στον προκριματικό όμιλο, λόγω της ήττας από την Αλβανία στον πρώτο αγώνα της ως πρωταθλήτρια Ευρώπης.

Όμως, τις ισχυρές ποδοσφαιρικά χώρες της Βόρειας Ευρώπης η Ελλάδα δυσκολεύεται ακόμη και να τις κερδίσει σε επίσημο αγώνα, ενώ δεν τις πέρασε ποτέ ούτε στη βαθμολογία όταν τις πετύχαινε στον ίδιο όμιλο (με εξαίρεση τη Δανία μία φορά, στον προκριματικό όμιλο για το Μουντιάλ 1966, χωρίς να προκριθεί όμως στην τελική φάση). Ίσως το στυλ παιγνιδιού των βόρειων χωρών είναι τέτοιο, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία από τους Έλληνες παίκτες. Είναι εντυπωσιακό, ότι με τις έξι ισχυρές εθνικές ομάδες της Βόρειας Ευρώπης (Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία, Αγγλία, Σουηδία, Δανία), η Ελλάδα σε επίσημους αγώνες κέρδισε μόνο τη Δανία (εντός και εκτός έδρας), την Αγγλία (εκτός έδρας, μόλις το 2024 στα πλαίσια του Nations League), και τη Σουηδία (τη νίκησε και εκτός σε φιλικό).

Το Βέλγιο, την Ολλανδία (εκτός) και την Ιταλία, η Εθνική τις έχει κερδίσει μόνο σε φιλικό αγώνα, ενώ τη Γερμανία ούτε σε φιλικό. Πάντως, παρότι μέχρι σήμερα η Ελλάδα δεν έχει αποκλείσει καμία ισχυρή ποδοσφαιρικά βορειοευρωπαική χώρα, σε επίσημους αγώνες, η Ελλάδα ήρθε εκτός έδρας ισόπαλη με Ολλανδία, Βέλγιο, Αγγλία (δύο φορές – μάλιστα τη μία φορά η γηπεδούχος Αγγλία ισοφάρισε στις καθυστερήσεις, από εκείνο τον αγώνα άρχισε η άνοδος της Εθνικής που οδήγησε στην κατάκτηση του Euro), Γερμανία (ήρθε ισόπαλη μαζί της και σε ουδέτερο έδαφος σε τελική φάση Euro), και Ιταλία. Ακόμη, η Ελλάδα κέρδισε σε επίσημο αγώνα εκτός έδρας τη Σκωτία (για το Nations League) και δύο φορές εντός έδρας, ενώ νίκησε εντός και εκτός έδρας την Ιρλανδία που το στυλ παιγνιδιού της είναι βρεταννικό.

Αντίθετα, χώρες όπως την Ισπανία και την Πορτογαλία, η Ελλάδα όχι μόνο τις απέκλεισε αλλά τις κέρδισε μέσα στην έδρα τους (τη δεύτερη δύο φορές), ενώ τη Γαλλία την απέκλεισε νικώντας την σε ουδέτερο έδαφος. Η Ιταλία είναι η μόνη από τις ποδοσφαιρικά ισχυρές χώρες της Νότιας Ευρώπης που η Εθνική δεν μπόρεσε να κερδίσει σε επίσημο αγώνα (ούτε αυτή τη συνάντησε στο Euro 2004), όπως και η ενιαία Γιουγκοσλαβία. Επίσης, με την Ισπανία η Εθνική δεν έχασε εκ νέου εκτός έδρας (ήρθε ισόπαλη για τα προκριματικά του Μουντιάλ 2022).

Ακόμη και η Ιταλία δυσκολεύεται με τις βόρειες χώρες. Στο Euro 2004 αποκλείστηκε στη φάση των ομίλων, στην τελική φάση, από Σουηδία και Δανία, ενώ το 2018 αποκλείστηκε από τη Σουηδία στο μπαράζ και δεν προκρίθηκε στο Μουντιάλ για πρώτη φορά μετά το 1958. Επίσης, στο Euro 1976 αποκλείστηκε από την Ολλανδία στον προκριματικό όμιλο, ενώ στο Euro 1972 από το Βέλγιο στους «8».

Πάντως, με την κατάκτηση του τροπαίου το 2004, η Ελλάδα πέτυχε κάτι που ακόμη δεν έχουν κατορθώσει οι 3 (Αγγλία, Βέλγιο, Σουηδία) από τις 6 ισχυρές ποδοσφαιρικά βόρειες χώρες, η δε Δανία όταν κατέκτησε το Euro συμμετείχε στην τελική φάση από σπόντα λόγω του αποκλεισμού της Γιουγκοσλαβίας.

Η εθνική ομάδα και οι χώρες της βαλκανικής χερσονήσου

Η Ελλάδα είναι η μόνη από τις πρώην και υφιστάμενες χώρες της Βαλκανικής που κατέκτησε μεγάλο τρόπαιο, ενώ για πολλές δεκαετίες και μέχρι λίγο πριν το 2004, αρκετές από αυτές είχαν κατά κανόνα, τουλάχιστον θεωρητικά, ισχυρότερες εθνικές ομάδες από την ελληνική. Άλλωστε μέχρι και σήμερα οι Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, αλλά και η Κροατία, έχουν δώσει περισσότερους αγώνες σε τελική φάση Μουντιάλ από την Ελλάδα. Η Σερβία μόνη της έχει λιγότερους αγώνες σε τελική φάση Μουντιάλ από την Ελλάδα (9 έναντι 10), αλλά την ξεπερνάει αν προστεθούν και τα ματς που έδωσε ως Σερβία & Μαυροβούνιο. Μόνο η Σλοβενία και η Βοσνία έχουν λιγότερα ματς από την Ελλάδα σε τελική φάση Μουντιάλ, ενώ η Τουρκία έχει όσα και η Ελλάδα.

Οι θέσεις της Ελλάδας στις κατακτήσεις τροπαίων

Στις κατακτήσεις Euro η Ελλάδα είναι 5η, δηλαδή βρίσκεται στην ίδια θέση με την Ολλανδία.

Στις κατακτήσεις Euro και Μουντιάλ μαζί, η Ελλάδα είναι 5η μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών μαζί με Ολλανδία, Αγγλία και Πορτογαλία.

Στις προκρίσεις σε τελικό Euro η Ελλάδα είναι 7η μεταξύ των υφιστάμενων χωρών, δηλαδή βρίσκεται στην ίδια θέση με την Ολλανδία.

Στις προκρίσεις σε τελικό Euro και Μουντιάλ μαζί, η Ελλάδα είναι 9η μεταξύ των υφιστάμενων ευρωπαϊκών χωρών.