Η online εκπαίδευση κερδίζει έδαφος, αλλά έχει προβλήματα

Γράφει η Μαρία Φωσκόλου * – 

Η μάθηση που σχετίζεται με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος. Ο όρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2008 από τον Dave Cormier. Αν και μέχρι σήμερα, η φυσική παρακολούθηση μαθημάτων συνεχίζει να είναι ο κανόνας και η πιο δημοφιλής μέθοδος διδασκαλίας, πολλά παραδοσιακά εκπαιδευτικά ιδρύματα αρχίζουν να στρέφονται προς την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Με το διαδίκτυο να γίνεται όλο και πιο σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, είναι ερώτημα εάν και πώς η ηλεκτρονική εκπαίδευση θα αντικαταστήσει σταδιακά την κανονική εκπαίδευση, ή απλώς θα λειτουργεί επικουρικά. Τα online μαθήματα ανοιχτής πρόσβασης παρέχουν τρόπους ώστε τα πανεπιστήμια να προσεγγίζουν περισσότερους σπουδαστές σε παγκόσμια κλίμακα. Γι’ αυτό και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση την τελευταία δεκαετία επεκτείνεται εντυπωσιακά.

Δεν είναι, ωστόσο, όλοι θετικοί σ’ αυτή την τάση. Πολλοί την αντιμετωπίζουν κριτικά για διάφορους λόγους. Αρχικά, πρόκειται για μια ειδική πρακτική, αφού ο φοιτητής πρέπει να βρει τον δικό του δρόμο μέσα στα online μαθήματα. Επίσης, η έλλειψη της τάξης, όπου οι φοιτητές δίνουν το παρόν με την φυσική τους παρουσία, επηρεάζει το κίνητρο τους με αποτέλεσμα χαμηλότερες βαθμολογίες ή και εγκατάλειψη του μαθήματος.

Η ολοκλήρωση ενός online μαθήματος απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια και αυτοπειθαρχία από τον φοιτητή. Χωρίς αυτές δεν μπορεί να κρατήσει την απαιτούμενη επαφή με τα μαθήματα και να τα ολοκληρώσει. Πολλές φορές, οι φοιτητές σταματούν την προσπάθεια, επειδή είχαν στο μυαλό τους κάτι διαφορετικό από ό,τι τελικά πήραν από το μάθημα.

Σε συνδυασμό με την παράδοση

Γι’ αυτούς τους λόγους,  αν  οι σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης εξ αποστάσεως προσδοκούν να αντικαταστήσουν την παραδοσιακή εκπαίδευση, θα πρέπει είτε να ενσωματωθούν σωστά, εξαλείφοντας αυτά τα προβλήματα, είτε να εγκαταλειφθούν εντελώς σαν πρακτική. Βέβαια, τα online μαθήματα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σε συνδυασμό με την παραδοσιακή εκπαίδευση.

Σύμφωνα με έρευνες του Israel και των Kaplan και Haenlein, τα online μαθήματα μπορούν να χρησιμεύσουν ως πρόσθετη βοήθεια (πρόσθετη πηγή γνώσης, βοήθεια για τους αδύναμους μαθητές). Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι η ευχαρίστηση των φοιτητών μειώνεται, όταν μειώνονται οι ώρες που περνούν στην τάξη. Έτσι, θα πρέπει να βρεθεί μια χρυσή τομή ανάμεσα στις δύο πρακτικές, ώστε οι ώρες φυσικής παρουσίας στο πανεπιστήμιο να είναι λιγότερες, αλλά να έχουν περισσότερη αξία.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα online μαθήματα θα πρέπει να εξελιχθούν ώστε να προσαρμοστούν στις ανάγκες των φοιτητών στο μέλλον. Η εκπαίδευση εξ αποστάσεως χρησιμοποιείται εδώ και μια δεκαετία, φαίνεται όμως ότι δεν μπορεί -τουλάχιστον ακόμη-  να γίνει ο κανόνας και να αντικαταστήσει πλήρως την παραδοσιακή εκπαίδευση. Μένει να φανεί αν αυτές οι δύο πρακτικές μπορούν να συνδυαστούν.

---

* Η Μαρία Φωσκόλου είναι δημοσιογράφος-εγκληματολόγος