Και γαμώ την “καλησπέρα” σας, γύφτουλες!

Σήμερα, θ’ ανοίξω αμέσως την πόρτα. Κι ανάμεσα σ’ αυτά που ταλαιπωρούν τις στιγμές μας, τις γνώσεις μας, τη λογική μας, την αισθητική μας, είναι και η συνήθεια που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια να ακούς “καλησπέρα” από τις 12 και 1’ λεπτό το μεσημέρι, αν όχι και νωρίτερα. Συνήθως ακούς “καλησπέρα”, μεσημεριάτικα, από τα γνωστά ενοχλητικά άτομα, τα οποία σε παίρνουν τηλέφωνο (και παρά το νόμο που μιλάει για απόρρητα προσωπικά δεδομένα — όπως το τηλέφωνο) προκειμένου να πουλήσουν τα προϊόντα τους. Συνήθως προϊόντα που δεν χρειάζεσαι, γιατί αυτά που χρειάζεσαι τα αγοράζεις μόνος σου, μάλιστα είσαι και σπεσιαλίστας στην επιλογή και δεν χρειάζεσαι κανέναν πονηρόπουλο και τα σκοτεινά του φώτα.

Όμως, μου έχουν πει ότι άκουσαν “καλησπέρα” από ραδιόφωνο και τηλεόραση, μάλιστα ντάλα μεσημέρι — μερικές φορές και με καύσωνα! Το “καλησπέρα” το συνηθίζει περισσότερο η νεολαία, ίσως γιατί είναι νεαρά τα άτομα που εργάζονται ως τηλεφωνητές για διαφημίσεις και άγρα “κεφαλών”, ήγουν αφελών πελατών, εργάζονται δε με μισθό …3,60 το μήνα και τα υποχρεώνουν οι εργοδότες να λένε “καλησπέρα”. Μάλιστα με ένα τόνο στη φωνή που να δείχνει παράλογη οικειότητα και προφανώς έτσι δημιουργεί εκνευρισμό στο συνομιλητή τους — τον καλούμενο εννοώ. Έχω όμως ακούσει “καλησπέρα” και από ενήλικες, δεν γνωρίζω για ποιον βλακώδη λόγο το κάνουν, ελπίζω όχι για να πουλήσουν ανύπαρκτη νεανικότητα και new lifestyle.

Στην αρχή σκέφτηκα ότι είναι μια ακόμα αμερικανιά, αφού από ‘κει έρχονται οι περισσότερες βλακείες, προκειμένου να πουληθούν προϊόντα, με σκοπό και μόνο το κέρδος. Οι ικανότατοι και “δάσκαλοι” Αμερικανοί, μπορεί να επιχειρήσουν να πουλήσουν και τις μασέλες των παππούδων τους –που τις ξεκόλλησε ο νεκροθάφτης– αφού ξέρουν καλά ότι με την κατάλληλη διαφήμιση θα βρεθούν οι ηλίθιοι που θα τις αγοράσουν!

Από φοιτητής, άλλωστε, είχα διαβάσει στον John Kenneth Galbraith (1908-2006), ότι «η Αμερική δεν είναι μία χώρα για να ικανοποιεί ανάγκες, αλλά για να δημιουργεί νέες». Έτσι, χρέωσα στην Αμερική τη μεσημεριάτικη “καλησπέρα”, θεωρώντας ότι θα άρχισαν εκεί, για εμπορικούς λόγους, να λένε good evening από το μεσημέρι. Όμως, μιλώντας με Αμερικανούς, έμαθα ότι στο Αμέρικα λένε good evening μόνο όταν σουρουπώσει!

Συζήτησα με κάμποσους ανθρώπους στην Ελλάδα, οι περισσότεροι, από τους οποίους ήταν πολύ ενοχλημένοι από αυτό το καινούργιο φρούτο που μας ήρθε (θυμάστε το “καλυτερότερο” ε;), αλλά δεν κατάφερα να μάθω, τελικά, το πώς προέκυψε αυτή η σιχαμερή συνήθεια. Πάντως, όλοι συμφωνούσαν ότι το μεσημεριάτικο πλασάρισμα στην αγορά του “καλησπέρα” ήταν ιδέα κάποιου διαφημιστή.

Πονηροί διαφημιστές

Σίγουρα οι διαφημιστές είναι, ως άτομα, προικισμένα με δυνατή φαντασία, εφευρετικότητα, χιούμορ, αισθητική. Όμως, στην πράξη, δεν αναδεικνύονται πάντα αυτά τα ωραία προσόντα, γιατί συχνότατα είναι αναγκασμένοι να παράγουν άσχημες –από κάθε άποψη– διαφημίσεις, λες και απευθύνονται σε άτομα αμόρφωτα, αφελή, εύπιστα και κυρίως χτυπημένα από την αθεράπευτη, έως σήμερα, νόσο shoping therapy.

Γι’ αυτό και πρέπει να σας πω ότι, εκτός από μένα, πάρα πολύς κόσμος που γνωρίζω, σπάνια βλέπει ένα κινηματογραφικό έργο, ή μία ενδιαφέρουσα εκπομπή όταν παίζεται στην τηλεόραση. Τη μαγνητοσκοπεί, αφαιρεί τις διαφημίσεις (ξέρω ότι υπάρχει και πονηρό πρόγραμμα που το κάνει αυτόματα, αλλά κοστίζει…) και μετά βλέπει όποτε θέλει το έργο ή την εκπομπή, χωρίς σκουπίδια!

Επίσης συμφωνούσαν ότι έμποροι είναι κυρίως αυτοί που διακινούν τη φράση, ώστε να νιώσει καλύτερα το υποψήφιο θύμα-αγοραστής, θεωρώντας ότι το βράδυ είναι κοντά και πρέπει να αλλάξει η διάθεση του, αφού δε θα δουλεύει και θα μπορεί να βγει για να διασκεδάσει γενικότερα, αλλά και πονηρότερα. Να γίνει έτσι η συζήτηση πιο φιλική και πιο χαλαρή και τελικά να “τσιμπήσει” στις προτάσεις του πωλητή, είτε στο τηλέφωνο, είτε και στο μαγαζί.

Και για σκεφτείτε τώρα τα συγχυτικά φαινόμενα που απειλούν τα παιδάκια, μ’ αυτή τη βλακεία! Εννοώ τα παιδάκια, τα οποία σιγά-σιγά στο σχολείο τους μαθαίνουν για τη μέρα, τη νύχτα, τις εποχές, τις μέρες της εβδομάδας, τους μήνες, τα διαστήματα του 24ώρου. Μαθαίνουν λοιπόν, μεταξύ των άλλων, ότι μεσημέρι είναι το μέσο της ημέρας, γύρω στις 12.00 και ότι εσπέρα είναι από τη δύση του ήλιου μέχρι να γίνει σκοτάδι (εμπορικά στραβάδια μου…).

Και τυχαίνει κάποια φορά να πάει το παιδάκι με τους γονείς του το Σάββατο, που δεν έχει σχολείο, για ν’ αγοράσουν κάτι! Παπουτσάκια, μπλουζάκι, play station, φανέλα με το όνομα του θεού Αντετοκούνμπο…, μπαίνουν στο μαγαζί και ακούν τον δασκαλεμένο πωλητή με την ηλίθια και κρύα χαμογελαστή “μάσκα”, και φουλ 12:00 η ώρα το μεσημέρι, να λέει ο αθεόφοβος «Καλησπέρα σας», τι θέλει ο μικρός; Κόκκαλο, ο μικρός, από τη σύγχυση!

Και κάτι άλλο, πανελλήνιον!

Η γαλήνια εκκλησιαστική ακολουθία Εσπερινός, ονομάζεται έτσι, επειδή τελείται κατά την εσπέρα. Επίσης ονομάζεται και Λυχνικόν, επειδή κάποτε συνέπιπτε με το άναμμα των λύχνων -ξεφτέρια της συφοράς μας! Βέβαια δεν είχα άδικο που σκέφτηκα την Αμερική, αφού από αυτή (την κατά τα άλλα ευλογημένη χώρα του κόσμου, μια και παίρνει στην αγκαλιά της κάθε φτωχό, παραπεταμένο, παραπονεμένο, αλλά με ιδέες, που στη χώρα του δεν έχει να φάει -αλλά να μην είναι και κομμουνιστής, ε;), λέω από την Αμερική, ξεκίνησε η συνήθεια και διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη. Διαδόθηκε όμως και στην πατρίδα μας, όπου αρχίζουν οι χριστουγεννιάτικοι στολισμοί βιτρινών, κυρίως, αλλά και δρόμων -πάντα για εμπορικούς λόγους- από τον Σεπτέμβριο!

Εδώ στην ψωροlacόstαινα, ακολουθείται η ίδια τακτική, αλλά το παρακάνουν οι “γύφτουλες” γιατί μόλις τελειώσουν τα Χριστούγεννα και βαφτιστεί ο Χριστούλης, αρχίζουν οι αποκριάτικες μάσκες με τα σχετικά και μόλις φύγει η Καθαρή Δευτέρα, αρχίζουν, οι “γύφτουλες” πάλι, να βγάζουν πασχαλιάτικες διακοσμήσεις και στολισμούς, κόκκινα σοκολατένια αυγά, λαμπάδες κιτσάτες, για να τις αγοράσουν οι δυστυχείς νονοί μαζί με τα σχετικά δώρα, μόνο και μόνο για να μη δυσαρεστήσουν τους γονείς -μη λέμε σαχλαμάρες τώρα περί πνευματικών, δήθεν, πατέρων.

Εγώ, ο δυσκολόπιστος και αδίστακτος, δύσκολα ψήνομαι, αλλά βλέπω και τις φάτσες των νονών! Έχω δει σε μιαν Ανάσταση, εδώ δίπλα μου στον Άγιο Λουκά Πατησίων, ένα παιδάκι να κρατάει άσπρη λαμπάδα που είχε στερεωμένο για στολίδι, το κεφάλι ενός αγριεμένου και κακότεχνου γορίλα, μεγέθους μήλου golden! (Ε, ρε τι πλύση εγκεφάλου και “καλησπέρα” μεσημεριάτικες έπεσαν για το γορίλα). Αμέσως, μόλις τελειώσει το Πάσχα, αρχίζουν -οι “γύφτουλες”, ποιοι άλλοι; – τα καλοκαιρινά.

Φωστήρες της συμφοράς

Η ίδια, λοιπόν, λογική υπάρχει και στην ηλίθια “καλησπέρα”, στις 12:00 το μεσημέρι. Να πω και να ξαναπώ ότι τα νεαρά άτομα τα οποία εργάζονται, δεν έχουν καμία ευθύνη, αφού αυτό είναι μέσα στις υποχρεώσεις τους -αν δεν είναι και άλλα χειρότερα, όπως για παράδειγμα που κάποιοι υποχρεώνονται να πηγαίνουν στα ATM με έναν μπράβο του αφεντικού, για να πάρει αυτός μέρος του μισθού τους!

“Καλησπέρα”, λοιπόν, το μεσημέρι, από πολύ πιο πριν, για να προετοιμάσουμε το βράδυ, τόσο για ψυχολογικούς λόγους, όσο και για λόγους εμπορικής ευκολίας αυτών που δραστηριοποιούνται τις βραδινές και νυχτερινές ώρες. Δηλαδή το “θύμα”, θέλει δε θέλει, είναι προετοιμασμένο από πριν, όπως για τα Χριστούγεννα, την Αποκριά, το Πάσχα. «Καὶ μεγάλα πλοῖα θ’ ἀνεβάσουν σημαίες, ἐμβατήρια θὰ πάρουν τοὺς δρόμους, οἱ ἐξώστες νὰ ράνουν μὲ ἄνθη τὸν Νικητή. Ποὺ θὰ ζεῖ στὴν ὀσμή τῶν πτωμάτων», όπως έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης, Άξιον Εστί, Προφητικόν.

Υ.Γ. 1 Φαντάζομαι, μετά από αρκετά χρόνια, όταν οι άνθρωποι δεν θα είναι τόσο κομπλεξικοί, αμαθείς και άρρωστοι ώστε να είναι τόσο επηρεασμένοι από το χρήμα όπως σήμερα, θα διαβάζουν το πώς ζούσαμε εμείς και θα γελάνε με την ψυχή τους. Οι πιο ευαίσθητοι θα λυπούνται κάπως και κάποιοι άλλοι θα σκέφτονται …μωρέ και τότε υπήρχαν άνθρωποι με μυαλό αλλά τους πίεζαν οι άλλοι, σαν πινέζες!

Υ.Γ. 2 Μήπως θα πρέπει, “γύφτουλές” μου, τους “Δεκαπέντε Εσπερινούς” του Μ. Χατζιδάκι, να τους λέμε πλέον “Δεκαπέντε Μεσημβρινούς”;

Υ.Γ. 3 Προτείνω να χαϊδέψετε με τα μάτια σας, το ποίημα “Εν Εσπέρα”, του Κ. Π. Καβάφη, 1917.

Υ.Γ. 4 Άκουσα να λένε, ότι κάποιος ηχογραφεί διάφορες μεσημεριάτικες “καλησπέρες” και μετά σκέφτεται να τις δημοσιοποιήσει με ονόματα. Ε, ρε γέλια Καραγκιόζη μου, γιατί, λένε, ότι κάνει σχόλια και δύσκολες ερωτήσεις στους βασανιστές “καλησπεράκηδες”.

Θέλω να στείλω αυτό το κειμενάκι, χωρίς φυσικά να επιθυμώ καμία απάντηση, στους εξής:

1. Στο υπουργείο Παιδείας
2. Στο υπουργείο Πολιτισμού
3. Στα 300 παλικάρια της Βουλής
4. Στην ΟΛΜΕ

Γιατί; Για να τους ρωτήσω, χωρίς να στρογγυλέψω τα λόγια μου και να χρησιμοποιήσω άθλιες υποκριτικές ευγένειες, Ρε εσείς φωστήρες της συμφοράς, ακούτε αυτή την αθλιότητα “καλησπέρα” μεσημεριάτικα και δεν έχετε αντιδράσει καθόλου; Γιατί κάθεστε με (ενοχικά) σταυρωμένα χέρια; Λοιπόν ντροπή σας και δεν θέλω να ακούσω τίποτε άλλο από σας. Αν, αν, νιώθατε ντροπή, θα είχατε κάνει κάτι, έστω για τα μάτια του κόσμου, του αφελούς, που σας ψηφίζει και, το χειρότερο, που σας εμπιστεύεται. Καλησπέρα, good evening, bonsoir, guten abend, buenas tardes, buona sera, god kväll, -αλλά τώρα είναι όντως εσπέρα, “γύφτουλες”!

Δε βρήκα κανένα κατάλληλο, για την αισθητική μου, ελληνικό τραγούδι με “καλησπέρα” (εξαιρώ τα κάλαντα) κι έτσι κοίταξα δίπλα στην Ιταλία!
Θυμάμαι, όμως, μία ταιριαστή μαντινάδα:
Καλήν εσπέρα φίλοι μου, έφτασε το βραδάκι,
με μαντινάδες προχωράει τ’ όμορφο παρεάκι.
(Άντε να πεις αυτή τη μαντινάδα μεσημεριάτικα στην Κρήτη! Θα ζιελάει όλ’ η ζειτονιά, ζιέροι και νέα ζιενιά, αλλά μαζί κι η ζιελάδα στο στάβλο).

Ειρήσθω εν παρόδω!
Ποιο είναι το πιο δίκαια μοιρασμένο πράγμα στον κόσμο; Μα το μυαλό, αφού κανένας δε διαμαρτύρεται για το μερίδιο που έχει!