Καλώς την και ας…άργησε: Αγωγή κατά της Novartis

Η εταιρεία Novartis διερευνάται για την δράση της (δωροδοκίες) διεθνώς από το 2003. Ακόμα και οι ΗΠΑ πήραν αποζημίωση από την εταιρεία και ερεύνησαν δωροδοκίες που τελέσθηκαν στην Ελλάδα. Ομως η χώρα μας αποφάσισε να κινήσει την σχετική διαδικασία μόλις σήμερα, καταθέτοντας αγωγή, όπως δήλωσε ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, ενάμιση χρόνο μετά τη σχετική απόφαση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Η έρευνα για τη Novartis στις Η.Π.Α. ξεκίνησε το 2005 και αφορούσε στην  προώθηση φαρμάκων της εταιρείας από δίκτυο γιατρών με αντάλλαγμα προς αυτούς δώρα, γεύματα και ταξίδια που πλήρωνε η εταιρεία. Η εταιρία πλήρωσε τελικά για τις αθέμιτες πρακτικές της 812,5 εκατ. δολάρια προς το αμερικανικό δημόσιο (422,5 εκατ. μετά την πρώτη έρευνα και άλλα 390 εκατ. μετά την δεύτερη). Το 2014 το ιταλικό δημόσιο επέβαλε πρόστιμο στην Novartis και στην Roche επειδή οι δύο εταιρείες “τα είχαν βρει” για να προωθούνται δύο πανομοιότυπα φάρμακα που εμπορεύονταν για οφθαλμολογικές παθήσεις.

Το 2016 η Νότιος Κορέα επέβαλε στη Novartis πρόστιμο 59,9 εκατομμυρίων δολαρίων για δωροδοκία γιατρών, ενώ το 2013 επέβαλε πρόστιμα και η Κίνα, η Κομισιόν, η Ινδία, η Ρωσία και η Ουγγαρία. Οι Αμερικανοί ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με της πρακτικές της εταιρείας στην Ελλάδα, επειδή η χώρα μας έχει μια “ιδιορρυθμία” ως χρεοκοπημένη και φτηνή χώρα. Τα φάρμακα στην Ελλάδα τότε (αμέσως μετά την χρεοκοπία) ήταν πολύ φθηνότερα και η τιμή τους όμως επηρέαζε την τιμή κάθε φαρμάκου διεθνώς.

Το επίδικο της υπόθεσης Νοvartis

Για παράδειγμα, με μια αύξηση της τάξης του ενός ευρώ στη χώρα μας, ανέβαινε η τιμή και σε άλλες χώρες και προέκυψε κέρδος 250 εκατ. επιπλέον για την εταιρεία. Αυτό σήμαινε και ανάλογη ζημία του δημοσίου τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες χώρες. Υπολογίζεται ότι το ελληνικό δημόσιο που καλύπτει ασφαλιστικά τους ασθενείς ζημιώθηκε κατά τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ.

Το υπουργείο Υγείας της χώρας μας δεν έκανε καμία κίνηση για αποζημίωση σχεδόν έξι χρόνια τώρα, που άρχισαν την έρευνα στις ΗΠΑ με αναφορές δωροδοκιών στην Ελλάδα. Αν και συστάθηκε εισαγγελία Διαφθοράς και άρχισαν οι έρευνες για το ποιος δωροδοκήθηκε και ποιος όχι στην χώρα μας, αν και γράφτηκαν δεκάδες χιλιάδες ειδήσεις όλα αυτά τα χρόνια για “λαδώματα” πολιτικών ή γιατρών, τελικά η υπόθεση για πολλούς πολιτικούς τέθηκε στο αρχείο, ενώ παράλληλα άρχισαν άλλες έρευνες εις βάρος εκείνων που κατηγορούνται ότι πίεζαν για να ασκηθούν διώξεις εις βάρος πολιτικών.

Τον Ιούλιο του 2020 ανατέθηκε σε πολυμελή ομάδα ειδικών να διερευνήσουν πώς θα μπορούσε το κράτος να ζητήσει αποζημίωση. Πέρασε μισός χρόνος και τελικά τον Ιανουάριο το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους άναψε το πράσινο φως στο ελληνικό δημόσιο για να προχωρήσει σε δικαστικές και εξώδικες ενέργειες για τη διεκδίκηση αποζημίωσης από τη Novartis για τη ζημία και ηθική βλάβη που υπέστησαν φορείς του ελληνικού Δημοσίου από τη δράση της πολυεθνικής εταιρείας. Μπορείτε να διαβάσετε εδώ όλη την απόφαση και φέρει ημερομηνία 23 Δεκεμβρίου του 2020.

Τι δήλωσε ο υπουργός

Οι εξώδικες ενέργειες, δηλαδή ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, φαίνεται πως προτιμήθηκαν ως μέθοδος αποζημίωσης, καθώς σε όλο αυτό το διάστημα δεν έγινε καμία κίνηση για κατάθεση αγωγής από το ελληνικό δημόσιο. Απλώς συστάθηκε μια επιτροπή για να αναλάβει να διεκδικήσει την αποζημίωση. Σήμερα το υπουργείο Υγείας σε ανακοίνωσή του αναφέρει τα εξής:

«Υλοποιώντας την κυβερνητική δέσμευση μας να διεκδικήσουμε αποζημίωση από την εταιρία Novartis για το σύνολο των παράνομων πρακτικών και σύμφωνα με πρακτικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, προβαίνουμε επιπλέον στις ακόλουθες ενέργειες: 1) εντολή για σύσταση επιτροπής διαπραγμάτευσης 2) εντολή για διορισμό δικηγορικής εταιρείας στις ΗΠΑ για προάσπιση των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου και 3) εντολή για έγερση αγωγής ενώπιον της Ελληνικής Δικαιοσύνης για διεκδίκηση της αποζημίωσης για την προσβολή του ελληνικού δημοσίου με επιφύλαξη για την τυχόν επιπλέον ζημιά που θα προσδιοριστεί.»

Και καταλήγει η ανακοίνωση του κ. Πλεύρη: «Σε αντίθεση με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που επένδυσε στη σκευωρία και δεν διεκδίκησε τίποτα από την εταιρεία η κυβέρνηση της ΝΔ προβαίνει σε όλες τις ενέργειες για να λογοδοτήσει η Novartis και να αποζημιώσει το ελληνικό δημόσιο για τις παράνομες πρακτικές της».

Η εφημερίδα “Documento”, όμως, υποστηρίζει ότι το υπουργείο Υγείας σιωπούσε επί μήνες επί του θέματος και ότι ο κ. Πλεύρης αποφάσισε να κάνει ανακοινώσεις περί αγωγής, μόνον όταν δημοσιογράφος της εφημερίδας του ζήτησε να κάνει δηλώσεις για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό που προωθούσε το υπουργείο. Συγκεκριμένα, το “Documento” γράφει ότι συντάκτης του επικοινώνησε με τον υπουργό σήμερα το πρωί και, ενώ ο δημοσιογράφος ρωτούσε επίμονα γιατί γίνεται εξωδικαστικός συμβιβασμός χωρίς να γίνει αγωγή, ο υπουργός απέφευγε να απαντήσει.

Σύμφωνα με το “Documento” δεν υπήρχε ειλημμένη απόφαση για αγωγή και το υπουργείο κινήθηκε για να εκδώσει σχετική ανακοίνωση περί αγωγής επειδή «κατάλαβε την κατακραυγή που θα ακολουθούσε αν η πολιτεία έμενε μόνον στο εξωδικαστικό συμβιβασμό». Η εφημερίδα έχει αναρτήσει και σχετικό έγγραφο με ημερομηνία 10 Μαΐου, στο οποίο αναφέρεται μόνον η συγκρότηση επιτροπής διαπραγμάτευσης για εξωδικαστικό συμβιβασμό.

Ο συντάκτης του Documento  ρωτούσε επίμονα τον υπουργό για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και για ποιο λόγο δεν είχε κατατεθεί αγωγή και ο υπουργός, πάντα σύμφωνα με το Documento απαντούσε «Όλα θα ανακοινωθούν στην ώρα τους» και προσπαθούσε να κλείσει το τηλέφωνο λέγοντας «Χαιρετώ, γεια!».

«Όλως τυχαίως, αμέσως μετά το τηλεφώνημα, ακολούθησε δημοσίευμα που έδινε εκ διαμέτρου αντίθετη διάσταση στην εξέλιξη των πραγμάτων. Στις 13:14, δηλαδή ούτε μία ώρα μετά το τηλεφώνημα, το dikastiko.gr αναρτά την είδηση με τίτλο: «Αποκάλυψη: Ο υπουργός Υγείας Θ. Πλεύρης καταθέτει αγωγή κατά της Novartis για βλάβη του ελληνικού δημοσίου», γράφει το “Documento”. Kαι σχεδόν αμέσως μετά όντως δημοσιοποιείται η ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας για αγωγή.