Κατανέμονται ορθολογικά τα μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες;

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες οι Αμερικανοί κατατάσσουν τις χώρες, με βάση το σύνολο των μεταλλίων που κατέκτησαν και όχι με βάση τα χρυσά. Αυτό ίσως φαίνεται πιο λογικό, εάν όμως συνυπολογισθούν πέραν αυτής της – πρώτης – παραμέτρου και άλλες δύο παράμετροι (βλ. παρακάτω), διότι αρκετές χώρες έχουν 3-4 κορυφαίους αθλητές, συχνά στο ίδιο άθλημα, αλλά είναι ανύπαρκτες ή σχεδόν ανύπαρκτες στα υπόλοιπα αθλήματα, οπότε με 2 ή 3 ή 4 χρυσά περνάνε στην κατάταξη χώρες, που έχουν περισσότερα ή πολύ περισσότερα μετάλλια, αλλά λιγότερα χρυσά.

Πέραν αυτού και της προαναφερθείσης πρώτης παραμέτρου, η δεύτερη παράμετρος είναι, ότι μια χώρα που είναι πολύ ισχυρή στην ελληνορωμαϊκή πάλη ή την ελευθέρα πάλη ή το τζούντο ή την πυγμαχία ή την άρση βαρών ή το τάε κβο ντο ή την κωπηλασία, μπορεί να κατακτήσει πολλά μετάλλια, ενώ μια χώρα που έχει πολύ καλό βόλεϊ ή πόλο μπορεί να κατακτήσει maximum δύο μετάλλια στο ίδιο σπορ, εάν είναι πολύ καλή και στους άνδρες και στις γυναίκες. Κανονικά, θα έπρεπε και αυτό να συνυπολογίζεται στην τελική κατάταξη των χωρών.

Η τρίτη παράμετρος είναι ο αριθμός των αθλημάτων που κατακτάει μετάλλιο η κάθε χώρα. Δηλαδή, οι ισχυρές συνολικά ολυμπιακές ομάδες (πολλοί καλοί αθλητές με μετάλλιο σε περισσότερα αγωνίσματα) θα πρέπει να επιβραβεύονται στην τελική κατάταξη των χωρών.

Κατά τη γνώμη μου είναι πιο σωστό και πιο δίκαιο, η κατάταξη των χωρών να βασίζεται στο συνδυασμό αυτών των τριών παραμέτρων, δηλαδή συνολικό αριθμό μεταλλίων, ορθολογικοποίηση στην κατανομή των μεταλλίων ανά άθλημα, και συνολικό αριθμό αθλημάτων, στα οποία κατακτήθηκε μετάλλιο, αφού η κατάταξη μόνο με βάση τα χρυσά μετάλλια είναι πολύ συχνά παραπλανητική. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) θα μπορούσε να καθορίσει τις λεπτομέρειες αυτής της παραμετροποίησης και πιθανώς να συμπεριλάβει και άλλους παράγοντες, ώστε η τελική κατάταξη των χωρών να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική.

Η κατανομή των μεταλλίων και η κατάταξη στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Η βαθμολογία που χρησιμοποιούν κάποιες αμερικανικές εφημερίδες (3 βαθμοί το χρυσό μετάλλιο, 2 το αργυρό και 1 το χάλκινο) δεν ενδείκνυται κατά τη γνώμη μου, διότι η κατάταξη των χωρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν μπορεί να βασίζεται σε βαθμολογία, αλλά σε μία όσο το δυνατόν πιο δίκαιη και αντικειμενική φόρμουλα, με βάση τα μετάλλια που κατέκτησε κάθε χώρα.

Στον στίβο, την ενόργανη γυμναστική και την κολύμβηση είναι λογικό κάθε αγώνισμα να μετράει ξεχωριστά στην τελική συνολική κατάταξη μεταλλίων των χωρών σε όλα τα σπορ, διότι κάθε αγώνισμα ή είναι τελείως διαφορετικό ή έχει ιδιαιτερότητες σε σύγκριση με άλλα αγωνίσματα της ίδιας κατηγορίας π.χ. στην ταχύτητα, στην ημιαντοχή και στην αντοχή. Δηλαδή, στα αγωνίσματα ταχύτητας τόσο στον στίβο, όσο και στην κολύμβηση, τα 100μ., τα 200μ. και τα 400μ. είναι διαφορετικά αγωνίσματα, διότι το καθένα απαιτεί διαφορετική τακτική και διαφορετικές ικανότητες από τους αθλητές.

Στα βαρέα αθλήματα όμως (πάλη, άρση βαρών, τζούντο, πυγμαχία, τάε κβο ντο, καράτε), οι κανονισμοί είναι ίδιοι για όλες τις κατηγορίες βάρους των αθλητών, δηλαδή το ίδιο αγώνισμα διεξάγεται σε διαφορετικές κατηγορίες βάρους. Φαντάζει επομένως πιο λογικό και πιο δίκαιο, όσον αφορά την τελική κατάταξη των χωρών με βάση τα μετάλλια στο σύνολο των σπορ, στους αθλητές των βαρέων αθλημάτων να απονέμονται μεν κανονικά τα μετάλλια ανά κατηγορία βάρους, αλλά στον υπολογισμό για τη συνολική τελική κατάταξη μεταλλίων όλων των χωρών σε όλα τα σπορ, να παίρνουν τα τρία μετάλλια μόνο οι χώρες, που κατέκτησαν τις τρεις πρώτες θέσεις στα μετάλλια σε κάθε σπορ (3 για τους άνδρες και 3 για τις γυναίκες), όπως γίνεται στα ομαδικά αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, υδατοσφαίριση, χάντμπολ, χόκεϊ επί χόρτου, μπέιζμπολ, σόφτμπολ, ράγκμπι). Έτσι, η τελική κατάταξη στον πίνακα των μεταλλίων θα είναι πολύ πιο αντικειμενική απ΄ ό,τι είναι τώρα.

Επίσης, στην κωπηλασία – όπου σε όλα τα επιμέρους αγωνίσματα οι κωπηλάτες τρέχουν την ίδια απόσταση – θα μπορούσαν να υπολογίζονταν τα ολυμπιακά μετάλλια στο άθλημα αυτό για την κατάταξη των χωρών σε όλα τα σπορ, με τρία μετάλλια ανά ευρύτερη κατηγορία, δηλαδή τρία μετάλλια για τις τρεις πρώτες χώρες στο σκιφ (συνολικά 6 μετάλλια για άνδρες και γυναίκες), τρία μετάλλια για τις τρεις πρώτες χώρες στη δίκωπο (συνολικά 6 μετάλλια για άνδρες και γυναίκες), τρία μετάλλια για τις τρεις πρώτες χώρες στην τετράκωπο (συνολικά 6 μετάλλια για άνδρες και γυναίκες), και τρία μετάλλια για τις τρεις πρώτες χώρες στην οκτάκωπο (συνολικά 6 μετάλλια για άνδρες και γυναίκες).

Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να γίνει και σε αθλήματα όπως το κανόε σπριντ (υπάρχουν 5 αγωνίσματα αλλά 2 διαφορετικές αποστάσεις για τους άνδρες – 500 και 1000 μέτρα, και 5 αγωνίσματα αλλά 2 διαφορετικές αποστάσεις για τις γυναίκες – 200 και 500 μέτρα), και επίσης το κανόε σλάλομ (υπάρχουν 3 αγωνίσματα για τους άνδρες και 3 αγωνίσματα για τις γυναίκες), αλλά όχι για την ιστιοπλοΐα, όπου υπάρχουν διάφορα είδη σκαφών και ουσιαστικά είναι διαφορετικά αγωνίσματα μέσα στο ίδιο άθλημα.

Η σκοποβολή έχει συνολικά 15 αγωνίσματα (6 ανδρών, 6 γυναικών, και 3 μικτά) στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά είναι μάλλον λογικό να υπολογίζονται ξεχωριστά στη συνολική κατάταξη μεταλλίων σε όλα τα αθλήματα, διότι είναι διαφορετικά αγωνίσματα.

Τέτοιος προβληματισμός δεν υπάρχει – όσον αφορά δηλαδή την επίτευξη πιο ορθολογικού και πιο δίκαιου πλασαρίσματος των χωρών στη συνολική κατάταξη μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες – για αθλήματα όπως η τοξοβολία, η ποδηλασία, η ρυθμική γυμναστική, η ιππασία, η καλλιτεχνική (συγχρονισμένη) κολύμβηση, οι καταδύσεις, η ξιφασκία, το τραμπολίνο, το τέννις, η επιτραπέζια αντισφαίριση, το μπιτς βόλεϊ, το μπάσκετ 3Χ3, το τρίαθλο, το μοντέρνο πένταθλο, το μπάντμιντον, και το γκολφ. Δηλαδή, σε αυτά τα αθλήματα η ισχύουσα κατανομή των ολυμπιακών μεταλλίων φαίνεται ορθολογική.

Εάν ο υπολογισμός των ολυμπιακών μεταλλίων βασιζόταν σε μια προσέγγιση όπως αυτή που αναφέρεται στο παρόν άρθρο, η κατάταξη των χωρών στον πίνακα των μεταλλίων θα ήταν διαφορετική σε πολλές διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων, επομένως και στο σύνολο των διοργανώσεων αθροιστικά, και θα ανταποκρινόταν περισσότερο στις πραγματικές αθλητικές επιδόσεις των χωρών, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην ίση διαχείριση όλων των σπορ και όχι στην “προνομιακή” για ορισμένα αθλήματα μεταχείριση (από άποψη μπόνους σε αριθμό μεταλλίων) σε βάρος των υπόλοιπων αθλημάτων – άρα η συνολική εικόνα κάθε χώρας θα ήταν πιο αντικειμενική και πιο κοντά στην πραγματικότητα, ενώ όπως γίνεται μέχρι τώρα ορισμένα αθλήματα διαστρεβλώνουν στη συνολική κατάταξη των μεταλλίων την πραγματική εικόνα των αθλητικών δυνατοτήτων και επιδόσεων πολλών χωρών.