Κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων – Αυτόνομα ΑΕΙ με δίδακτρα

To τελευταίο άρθρο μου για την εκπαίδευση προκάλεσε διάφορα σχόλια, αλλά το πιο σημαντικό ήταν και το πιο αυτονόητο: «Τι προτείνεις;» Δεν μπορούσα να συμπεριλάβω προτάσεις στο προηγούμενο άρθρο, οι διαπιστώσεις ήταν υπεραρκετές για να καλύψουν το εύλογο μέγεθος ενός ηλεκτρονικού κειμένου. Το κάνω σήμερα αναφερόμενος στα ΑΕΙ.

Προτείνω την κατάργηση του συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων, καθώς και κάθε είδους εξετάσεων και  εκπαιδεύσεως σοβιετικής λογικής, αλλά εμπνεύσεως ελλαδικού αριστεροδεξιού κρατισμού! Ένα ασφυκτικώς συγκεντρωτικό σύστημα που εξυπηρετεί μόνον συντεχνιακά συμφέροντα και προάγει μετριότητες. Ο τρόπος εισαγωγής σε κάθε πανεπιστήμιο πρέπει να είναι ελεύθερη και αποκλειστική απόφαση της Συγκλήτου του, χωρίς να περιορίζεται σε εξετάσεις.

Είναι ο μόνος τρόπος να αναβαθμισθεί το επίπεδο των σπουδών, αλλά και των αποφοίτων των ΑΕΙ. Χίλιες φορές προτιμότερη η πρόσληψη στο Δημόσιο με προσωπικές συνεντεύξεις, από κάθε υπηρεσία αναλόγως των αναγκών και του προϋπολογισμού της, παρά το σύστημα που δίνει την ευκαιρία σε κάθε υπουργό και υπάλληλο να εξαπατά την κοινωνία!

Δυστυχώς, σήμερα, το ισοπεδωτικό σύστημα των Γενικών Εξετάσεων που λειτουργεί με βάση την αποστήθιση προωθεί μόνον όσους παπαγαλίζουν. Αυτό συνεχίζεται και στα πανεπιστήμια, ιδίως στις θεωρητικές σχολές. (Στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών η εξέταση στη Στατιστική γίνεται με απομνημόνευση τύπων!). Γι’ αυτό η συντριπτική πλειονότητα των αποφοίτων από τα ελληνικά πανεπιστήμια αγνοεί τον ορισμό του αντικειμένου της επιστήμης που σπούδασε.

Ουσιαστικώς, δεν αντιλαμβάνονται τι σημαίνει επιστήμη. Μαθαίνουν να θεωρούν δεδομένο ό,τι διδάσκονται και αδυνατούν να κατανοήσουν τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς έρευνας και αναθεωρήσεως, δηλαδή δεν γνωρίζουν τίποτα από επιστημολογία. Με δύο λόγια –όπως συμβαίνει και με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση– αντιλαμβάνονται τις σπουδές τους ως συσσώρευση γνώσεων σχετικών με την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Νεκρές γνώσεις στα ΑΕΙ

Δεν τις αντιλαμβάνονται ως παίδευση στη διαδικασία της επιστήμης, ως εκμάθηση του τρόπου λειτουργίας της επιστήμης, της διαδικασίας επιστημονικής σκέψεως, η οποία καταλήγει σε τεκμηριωμένα συμπεράσματα βάσει παρατηρήσεων και πειραμάτων, στις θετικές επιστήμες, ή βάσει έρευνας και αναλύσεως αξιόπιστων αρχειακών πηγών και αξιόπιστων στατιστικών μετρήσεων, στις κοινωνικές επιστήμες.

Τα πτυχία μας δεν πιστοποιούν κριτική ικανότητα μάθησης, αλλά την απλή πιστοποίηση αποστηθίσεως “νεκρών” γνώσεων ως στοιχειωδών προαπαιτουμένων ασκήσεως επαγγέλματος. Εξ ου και η πλήρης εξομοίωση των ΑΕΙ με τα ΤΕΙ. Για να αλλάξει αυτό πρέπει τα ΑΕΙ να απεξαρτηθούν πλήρως από το κράτος, όπως άλλωστε ορίζει και το Σύνταγμα. Να είναι απολύτως υπεύθυνα για τον τρόπο επιλογής των φοιτητών τους όσο και για τον τρόπο εκλογής των καθηγητών τους. Και, βεβαίως, να έχουν την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη της διαχειρίσεως της περιουσίας των και της χρηματοδοτήσεώς των.

Προφανώς, αυτό οδηγεί στην επιβολή διδάκτρων. Στην παρούσα κοινωνική περίοδο, είναι το μόνο μέτρο που μπορεί να αποκαταστήσει τον σεβασμό προς το θεσμό, αλλά και προς την δημόσια περιουσία. Άλλωστε, η δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα συνιστά μύθο. Οι γονείς πληρώνουν αδρά ποσά στη φροντιστηριακή εκπαίδευση, ενώ συνεχίζουν να επιβαρύνονται με τεράστιο κόστος αν τα παιδιά τους επιτύχουν σε κάποια σχολή της επαρχίας. Θα ήταν προτιμότερο να επιλέγει κάθε υποψήφιος το ίδρυμα που προτιμά, αναλόγως των ικανοτήτων του και των οικονομικών του δυνατοτήτων και να κρίνεται από αυτό με βάση το σύστημα εισαγωγής του. Τα δίδακτρα θα μας απαλλάξουν και από το άγος των αιωνίων φοιτητών.

Η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών οικογενειών μπορεί να στείλει –ήδη στέλνει– τα παιδιά της στο εξωτερικό για βασικές ή μεταπτυχιακές σπουδές. Αν τα ποσά αυτά καταβάλλονταν σε αξιόλογα ελληνικά ΑΕΙ, το επίπεδο σπουδών θα ήταν το καλύτερο παγκοσμίως, ενώ δεν θα χρηματοδοτούσαμε την καταναλωτική δαπάνη (διατροφή, στέγαση, μετακίνηση, διασκέδαση) των χωρών προορισμού των φοιτητών μας, με την όποια επίπτωση έχει η δαπάνη αυτή στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών μας!

Οι υποτροφίες

Τέλος, για άπορους φοιτητές υπάρχουν οι υποτροφίες, ενώ με ειδικό νόμο θα μπορούσε να υποχρεωθεί κάθε ΑΕΙ σε εγγραφή π.χ. έως 10% απόρων φοιτητών. Μάλιστα, η επιβολή εύλογων και λογικών διδάκτρων σε φοιτητές με οικονομική ευμάρεια θα δώσει την δυνατότητα να απελευθερωθεί πλήρως το σύστημα των υποτροφιών υπέρ των απόρων φοιτητών, με αποτέλεσμα να είναι πολλοί περισσότεροι οι άποροι νέοι που θα μπορούν να σπουδάσουν με στοιχειώδη αξιοπρέπεια.

Εναλλακτικώς και συμπληρωματικώς, γιατί όχι, ας αναλάβουν οι πόλεις που φιλοξενούν ΑΕΙ ένα μέρος του κόστους λειτουργίας των! Συνήθως, το όφελος μιας πόλεως από ένα πανεπιστημιακό τμήμα είναι έως και 10πλάσιο τους κόστους λειτουργίας του, δηλαδή της δαπάνης αμοιβών του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού και της συντηρήσεως των εγκαταστάσεων. Επιμελητήρια, εμπορικοί σύλλογοι και ενώσεις ιδιοκτητών ακινήτων ας αναλάβουν τις σχετικές χορηγίες, είναι προς όφελός τους.

Όπως έχει σήμερα οι κατάσταση, δεν έχει σημασία αν κάποιος εισαχθεί ή όχι σε ΑΕΙ. Οι νέοι φοιτητές –πλην ίσως των εισαχθέντων στις στρατιωτικές σχολές– δεν έχουν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Για την ακρίβεια, το μέλλον τους ουδόλως εξαρτάται από την εισαγωγή τους στη μιζέρια των ελληνικών ΑΕΙ, ή τουλάχιστον της συντριπτικής τους πλειονότητας, για να μην αδικούμε ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Η μεγάλη αγκαλιά του δημοσίου

Η εξέλιξή τους δεν εξαρτάται από την σχολή τους, αλλά από την δική τους ικανότητα να πάρουν χωρίς καθυστέρηση το πτυχίο τους ως τυπικό προσόν για αληθινές σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου σε κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού ή, έστω, σε κάποιο από τα λίγα αξιόλογα ελληνικά μεταπτυχιακά προγράμματα.

Αυτό, βεβαίως, αφορά την μειονότητα, όσους δηλαδή επιθυμούν μια αληθινή ακαδημαϊκή ή επαγγελματική καταξίωση. Για τους πολλούς θα υπάρχει πάντοτε η μεγάλη αγκαλιά του δημοσίου και των συντεχνιών, για τις οποίες ένα οποιοδήποτε πτυχίο, ακόμη και με το “δημοκρατικό πέντε” είναι υπεραρκετό και ας μην ξέρουν ούτε μια ολοκληρωμένη πρόταση να γράψουν χωρίς συντακτικά και ορθογραφικά λάθη…

Υ.Γ. Το θέμα της παιδείας δεν εξαντλείται σε μερικά άρθρα. Προσπαθώ να επισημάνω μερικές πτυχές μόνον, αυτές που θεωρώ σημαντικές. Σε επόμενο άρθρο θα γράψω για τον συνδικαλισμό των εκπαιδευτικών και γενικώς για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση.