Κατάταξη των καλύτερων ομάδων στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ
15/03/2025
Η παρούσα έρευνα εξετάζει τις επιδόσεις όλων των ομάδων στα Κύπελλα Ευρώπης μπάσκετ σε επίπεδο ανδρών, οι οποίες έχουν προκριθεί στους «4» σε ευρωπαϊκό Κύπελλο τουλάχιστον πέντε φορές.
Δέκα (10) σύλλογοι ενώ δεν έχουν προκριθεί πέντε φορές στην τελική τετράδα, έχουν συμμετάσχει όμως τουλάχιστον σε δυο ευρωπαϊκούς τελικούς, οπότε αυτά τα 10 σωματεία συμπεριλαμβάνονται στην ανάλυση για τους τελικούς και τις κατακτήσεις τροπαίων. Δηλαδή, ουσιαστικά η έρευνα αυτή κατατάσσει τους μεγαλύτερους συλλόγους στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ από την περίοδο 1957-58 μέχρι και την περίοδο 2023-24.
Το Κύπελλο Κυπελλούχων (1967-2002) και το Κύπελλο Κόρατς (1972-2002) δεν διεξάγονται πλέον. Το ULEB Cup/ EuroCup διεξήχθη για πρώτη φορά την περίοδο 2002-03. Αυτές οι τρεις διοργανώσεις είναι, μαζί φυσικά με το Κύπελλο Πρωταθλητριών, οι τέσσερις σημαντικότερες διοργανώσεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ διαχρονικά σε επίπεδο συλλόγων.
Εξ΄ όσων γνωρίζω, είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται κατάταξη των ευρωπαϊκών συλλόγων στο μπάσκετ, με βάση τις επιτυχίες τους σε όλα τα Κύπελλα Ευρώπης (προκρίσεις σε ημιτελικά, συμμετοχή σε τελικό, και κατακτήσεις τροπαίων). Τα στοιχεία που ακολουθούν προέρχονται από έγκυρες βάσεις δεδομένων, όπως οι επίσημες ιστοσελίδες της FIBA και της ULEB, και η wikipedia.
Στον πίνακα 1 αναφέρονται όλοι οι σύλλογοι που έχουν προκριθεί τουλάχιστον πέντε φορές στους «4» των Κυπέλλων Ευρώπης στο μπάσκετ σε επίπεδο ανδρών.
Πίνακας 1
Οι ομάδες με τουλάχιστον 5 συμμετοχές στα ημιτελικά των Κυπέλλων Ευρώπης στο μπάσκετ (άνδρες – μέχρι και 2024)
*Λοιπές διοργανώσεις: FIBA Basketball Champions League, FIBA Europe Cup, FIBA EuroChallenge, FIBA EuroCup Challenge
Σαράντα εννέα (49) ομάδες έχουν προκριθεί τουλάχιστον πέντε φορές στους «4» των Κυπέλλων Ευρώπης στο μπάσκετ μέχρι και την περίοδο 2023-24. Οι 5 από τις 49 ομάδες είναι ελληνικές. Μόνο η Ιταλία έχει 4 συλλόγους στην πρώτη δεκάδα, και ακολουθεί η Ισπανία με 3 σωματεία.
Ρεάλ Μαδρίτης (45), CSKA Μόσχας (34) και Μπαρτσελόνα (29) είναι οι τρεις σύλλογοι με τις περισσότερες προκρίσεις στα ημιτελικά. Η Ρεάλ Μαδρίτης (35) και η CSKA Μόσχας (31) προηγούνται με διαφορά στις προκρίσεις στους «4» στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Το ρεκόρ των συνεχών προκρίσεων στους «4» του Κυπέλλου Πρωταθλητριών έχει η Βαρεζε (10), και ακολουθούν η CSKA Μόσχας (9) και η Ρεάλ Μαδρίτης (7).
Δεκαεπτά (17) ομάδες έχουν διψήφιο αριθμό προκρίσεων στους «4», μεταξύ αυτών και τρεις ελληνικές (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, Άρης). Ο Παναθηναϊκός είναι 10ος σε συμμετοχές στα ημιτελικά, ο Ολυμπιακός 11ος , ενώ ο Άρης Θεσσαλονίκης βρίσκεται στην 15η θέση, η ΑΕΚ στην 20η και ο ΠΑΟΚ στην 30η.
Ο Ολυμπιακός είναι το μόνο από τα 49 σωματεία που όλες τις φορές (13) που προκρίθηκε στα ημιτελικά ήταν στο Κύπελλο Πρωταθλητριών (!). Άλλος ένας σύλλογος έχει προκριθεί όλες τις φορές (5) στο ίδιο Κύπελλο (η CB Canarias Τενερίφης στο FIBA Basketball Champions League).
Στο Κύπελλο Πρωταθλητριών οι ελληνικές ομάδες προκρινόντουσαν στους «4» επί 10 έτη σερί (1993-2002) – ουσιαστικά σε 11 συνεχείς διοργανώσεις διότι το 2001 έγιναν δύο final-4 με ελληνική συμμετοχή. Καλύτερη επίδοση από την Ελλάδα έχουν μόνο η Ιταλία που το πέτυχε επί 15 συναπτά έτη (1970-1984) και η Ισπανία που το πέτυχε επί 19 διοργανώσεις στη σειρά (2005-2024). Τα ευρωπαϊκά Κύπελλα στο μπάσκετ διεκόπησαν την περίοδο 2019-20 λόγω του COVID-19.
Ο Άρης Θεσσαλονίκης είναι μια από τις 4 ομάδες στην ιστορία των Κυπέλλων Ευρώπης που προκρίθηκαν στην τετράδα και στις 5 κατηγορίες διοργανώσεων, όπως αυτές αναφέρονται στον πίνακα 1. Οι άλλοι 3 σύλλογοι είναι οι Βίρτους Μπολόνια, Μπανταλόνα, και Εστουντιάντες. Οι επιτυχίες και η φήμη του Άρη αποτυπώνονται στον πίνακα 1, αφού ο Άρης – όσον αφορά τις προκρίσεις στα ημιτελικά – είναι ουσιαστικά στο ίδιο επίπεδο με τις 4 πιο φημισμένες ομάδες της πρώην Γιουγκοσλαβίας (Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ, Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ, Παρτίζαν Βελιγραδίου, και Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου).
Επί 10 συναπτά έτη (από το 1988 έως το 1997) τουλάχιστον μια ομάδα της Θεσσαλονίκης (Άρης, ΠΑΟΚ, Ηρακλής) ήταν, στη χειρότερη περίπτωση, στους 4 των Κυπέλλων Ευρώπης. Αυτή ήταν η χρυσή δεκαετία της καλαθόσφαιρας της Θεσσαλονίκης.
Η Αθήνα έχει τα περισσότερα σωματεία (3) που έχουν προκριθεί στην τετράδα των Κυπέλλων Ευρώπης μπάσκετ τουλάχιστον πέντε φορές, και ακολουθούν επτά (7) πόλεις – Θεσσαλονίκη, Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Μόσχα, Μπολόνια, Βελιγράδι, και Κωνσταντινούπολη – με 2 συλλόγους η κάθε μία. Μόνο η Ελλάδα και η Ισπανία έχουν από δύο πόλεις μέσα στις 8 πρώτες.
Ο πίνακας 2 καταγράφει πόσες ομάδες, οι οποίες έχουν προκριθεί στα ημιτελικά Κυπέλλου Ευρώπης στο μπάσκετ τουλάχιστον πέντε φορές, έχει η κάθε χώρα.
Πίνακας 2
Πόσες ομάδες με τουλάχιστον 5 συμμετοχές στα ημιτελικά των Κυπέλλων Ευρώπης στο μπάσκετ έχει η κάθε χώρα (άνδρες – μέχρι και 2024)
Δεκατέσσερις (14) χώρες έχουν τουλάχιστον έναν σύλλογο στη λίστα με τις κορυφαίες ομάδες μπάσκετ στην Ευρώπη, όσον αφορά τις προκρίσεις στα ημιτελικά των ευρωπαϊκών Κυπέλλων. Η Ιταλία και η Ισπανία είναι οι μόνες χώρες με εννέα (9) συλλόγους η κάθε μία να έχουν προκριθεί τουλάχιστον πέντε φορές στα ημιτελικά Κυπέλλου Ευρώπης. Στην τρίτη θέση είναι η Ρωσία με 6 ομάδες, και ακολουθεί στην τέταρτη θέση η Ελλάδα με 5 σωματεία. Στην πέμπτη θέση βρίσκονται οι Γαλλία, Σερβία και Κροατία με 3 ομάδες η κάθε μία.