Κερδίζει έδαφος η κατάργηση της πατέντας – Στα κάγκελα φαρμακο-βιομηχανίες

Ανάμικτες είναι οι αντιδράσεις στην ιστορική πρόταση της αμερικανικής κυβέρνησης για την κατάργηση της πατέντας για τα εμβόλια για τον κορονοϊό. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν συμφώνησε με τον Αμερικανό ομόλογο του, όπως και ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Την ίδια στιγμή, ενώ η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως και η ΕΕ είναι έτοιμη να συζητήσει το ζήτημα, όπως (αρχικά) και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, η στάση του Βερολίνου είναι θολή.

Δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, που επικαλείται email εκπροσώπου της γερμανικής κυβέρνησης (τον οποίο δεν κατονομάζει) αναφέρεται στην «ανησυχία» του Βερολίνου από την πρόταση του Μπάιντεν. Ο αξιωματούχος φέρεται να σημειώνει πως οι πατέντες των εμβολίων είναι ζήτημα «προστασίας των δικαιωμάτων στην καινοτομία». Αν και η δήλωση Μπάιντεν ήταν αρκετή για να άρει τις επιφυλάξεις του Γάλλου προέδρου, ο οποίος ενίοτε επιδεικνύει πολιτικά αντανακλαστικά, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο με την Γερμανία που την αντιμετωπίζει με εμφανή αμηχανία.

Δεν αποτέλεσε έκπληξη που η γερμανική φαρμακοβιομηχανία BioNTech/Pfizer ανακοίνωσε πως αυτή η κίνηση «δεν θα έχει αποτέλεσμα». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο διευθύνων σύμβουλος της Άλμπερτ Μπουρλά, που δήλωσε σήμερα ότι δεν «τάσσεται καθόλου υπέρ» της αμερικανικής πρότασης για την άρση της πατέντας, σημειώνοντας πως θα ήταν προτιμότερο να αυξηθεί η παραγωγή στις υπάρχουσες μονάδες.

«Πρέπει να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στα εργοστάσια που παράγουν ήδη το εμβόλιο και έχουν επαρκή ικανότητα να παρασκευάσουν δισεκατομμύρια δόσεις και να διασφαλίσουμε ότι δεν θα διαταράσσεται η παραγωγή με πολιτικά υποκινούμενες ανακοινώσεις. Αυτές είναι κενές υποσχέσεις», τόνισε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως «ειδικά μηχανήματα για την παρασκευή του σκευάσματος των BioNTech/Pfizer παραγγέλθηκαν σε εξειδικευμένες εταιρείες και οι μονάδες παραγωγής διαμορφώθηκαν έτσι ώστε να εγκατασταθούν εκεί. Τίποτα παρόμοιο δεν υπάρχει σε χώρες όπως η Ινδία και η Νότια Αφρική».

Προηγουμένως στην ανακοίνωση της η εταιρεία σημείωνε πως «οι πατέντες δεν είναι ο παράγοντας που περιορίζει την παραγωγή ή τον ανεφοδιασμό με το εμβόλιό μας» και πως «η παραγωγή των εμβολίων mRNA, όπως εκείνο των BioNTech/ Pfizer είναι μια σύνθετη διαδικασία, που αναπτύχθηκε σε διάστημα άνω των δέκα ετών. Όλα τα στάδια πρέπει να καθοριστούν και να εκτελεστούν με ακρίβεια και από έμπειρο προσωπικό». Σε αντίθετη περίπτωση προειδοποίησε πως «θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο η υγεία των εμβολιασθέντων».

Θετικοί Πούτιν και Μακρόν

«Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, όπως έχω πει πολλές φορές στο παρελθόν, δεν θα πρέπει να σκεφτείτε πώς θα αποκομίσετε το μέγιστο όφελος, αλλά πώς θα εγγυηθείτε την ασφάλεια των ανθρώπων», δήλωσε από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος, που βλέπει θετική την αμερικανική πρόταση. «Αυτή τη στιγμή ακούμε ότι στην Ευρώπη υπάρχουν ιδέες οι οποίες κατά την γνώμη μου αξίζουν προσοχής. Συγκεκριμένα λένε να αρθεί γενικά η πατέντα για τα εμβόλια κατά του κορονοϊού. Αυτό όχι μόνο δεν έρχεται σε αντίθεση, αλλά απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι, ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, οι οποίοι προβλέπουν την άρση παρόμοιας προστασίας πατέντας σε έκτακτες συνθήκες», συμπλήρωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Όμως και ο Γάλλος πρόεδρος ήρε τις επιφυλάξεις του, δηλώνοντας ότι πλέον τάσσεται υπέρ της άρσης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια για τον κορονοϊό. «Ναι, οφείλουμε προφανώς να ενεργήσουμε, έτσι ώστε αυτό το εμβόλιο να γίνει ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό», δήλωσε ο Εμμανουέλ Μακρόν, που τον προηγούμενο μήνα δήλωνε αντίθετος με την άρση της πατέντας. «Μπορούμε να μεταφέρουμε τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε παρασκευαστές φαρμάκων στην Αφρική, όμως δεν έχουν την πλατφόρμα για να παράγουν το mRNA. Το θέμα μας είναι να μεταφέρουμε την τεχνολογία και την τεχνογνωσία των πλατφορμών που παράγουν εμβόλια mRNA στην Αφρική, εκεί είναι το κλειδί», συμπλήρωσε.

Επιφυλακτική στην αμερικανική πρόταση εμφανίζεται η Ελβετία, με την Κρατική Γραμματεία Οικονομικών Υποθέσεων (SECO) να σημειώνει πως «υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα». Η SECO, που είναι αρμόδια για την οικονομική πολιτική και τις εμπορικές διαπραγματεύσεις, πρόσθεσε ότι η Ελβετία παραμένει πεπεισμένη ότι η άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στο πλαίσιο της πανδημίας δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί τη δίκαιη, προσιτή και γρήγορη πρόσβαση σε εμβόλια, φάρμακα και διαγνωστικά προϊόντα για τον κορονοϊό.

Αντιπαράθεση ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ

Η πρόταση Μπάιντεν έβαλε όμως “φωτιά” και στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για «αυτογελοιοποίηση» του πρωθυπουργού, υπενθυμίζοντας τις αναφορές Μητσοτάκη για «εμβολιόδεντρα» από το βήμα της Βουλής, όταν εμφανίζονταν να περιφρονεί την πρόταση Τσίπρα για υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την άρση της πατέντας. Η αξιωματική αντιπολίτευση ζητεί από τους κυβερνώντες «να αναγνωρίσουν το σφάλμα τους και να καταθέσουν, έστω και τώρα, επίσημη πρόταση στην Κομισιόν για άρση της πατέντας».

Ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται και σε χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Επικρατείας, υπογραμμίζοντας ότι «ο κ. Γεραπετρίτης ολοκλήρωσε τον εξευτελισμό του κ. Μητσοτάκη για το θέμα της πατέντας, επιβεβαιώνοντας ποιος έκανε χθες τις γελοίες διαρροές, ότι δήθεν ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέλαβε ανάλογη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία». Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν πως η πρόταση είχε διατυπωθεί σε παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη, σε στήριξη σχετικής πρότασης του Ηλία Μόσιαλου που είχε δημοσιευθεί στην FAZ στις 6 Απριλίου του 2020, σημειώνοντας πως ο πρωθυπουργός είχε τότε ζητήσει να κηρυχθεί «παγκόσμιο δημόσιο αγαθό».