Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα: Από υπάλληλος σε βουλγαρικό σούπερ μάρκετ στο τιμόνι του ΔΝΤ

Κάθε μέρα ξυπνάει στις έξι το πρωί. Πολύ νωρίτερα από όσο θα επιθυμούσε, όπως έχει εξομολογηθεί και η ίδια. Η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα αντιμετωπίζει το τεράστιο φλυτζάνι δυνατού και σκέτου καφέ ως μαγικό ζωμό του Αστερίξ, πίνοντάς το πάντα στην ίδια κούπα. Κάθε πρωί βλέπει στην κούπα, που της έχει κάνει δώρο πριν μία δεκαετία η κόρη της, την ίδια ξεθωριασμένη φιγούρα του Μίκι Μάους. Συγχρόνως, ανοίγει την τηλεόραση για να πιάνει με την άκρη του ματιού της τα τρέχοντα. Απαντάει στα σημαντικότερα ηλεκτρονικά μηνύματα και προετοιμάζεται για το πρόγραμμα της ημέρας, το οποίο έχει ήδη αποσταλεί.

Για πρωινό επιλέγει ή γιαούρτι, ή βραστά αυγά. Αυτά. «Δεν πειραματίζομαι. Εμμένω σε αυτά που θέλω και σε αυτά που πρέπει», έχει πει για το πρωινό της. Έτσι κι αλλιώς, δεν παρεκκλίνει από την καθημερινή της ρουτίνα, σε όλες τις εκφάνσεις της. Σ’ αυτήν εντάσσει και την οδήγησή της. Αν και της έχουν προσφέρει οδηγό και πολυτελές όχημα, η εν λόγω οδηγεί φανατικά το πλέον τεχνολογικά προηγμένο ηλεκτρικό αμάξι της Τέσλα, το οποίο αποτελεί συνάμα και εντυπωσιακό υπολογιστή. Είναι κάτι που την αποφορτίζει.

Για να ανεβάσει, μάλιστα, την αδρεναλίνη, δίνει φωνητική οδηγία στο αμάξι για να ακούσει στη διαπασών μουσική. Και όχι ό,τι και ό,τι, αλλά το δημοφιλές τραγούδι των Queen, «We will rock you». Η εικόνα της 66χρονης συμβατικής κυρίας με τις πέρλες και τα ταγιέρ, που οδηγεί ένα αμάξι, το οποίο θυμίζει εκείνο του μπάτμαν υπό τον εκκωφαντικό ροκ ύμνο, έχει κάτι το κωμικά παράταιρο.

Αυτός ο συνδυασμός πειθαρχίας και πείσματος που την χαρακτηρίζει, ήταν προαπαιτούμενο της επιτυχίας της. Μόνο έτσι μπορεί ένα παιδί από τη Βουλγαρία, που πέρασε τα εφηβικά του χρόνια δουλεύοντας στο τμήμα αλλαντικών ενός σούπερ μάρκετ, να βρεθεί στο τιμόνι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η ίδια μοιάζει να αντιλαμβάνεται την υπέρβαση που έχει επιτύχει. Στην προσωπική της σελίδα στα σόσιαλ μίντια έχει αναρτήσει μία ασπρόμαυρη φωτογραφία της οικογένειάς της, την οποία συνοδεύει η λεζάντα: «από ένα χωριό της Βουλγαρίας σε CEO της Παγκόσμιας Τράπεζας, αυτή θα μπορούσε να είναι η εικόνα που αποτυπώνει χαρακτηριστικά την ευκαιρία».

Μέρος της θέλησής της Κρισταλίνας πήγαζε παιδιόθεν και από το γεγονός ότι ενώ το πατρικό σπίτι και η οικονομική κατάσταση της οικογένειας ήταν ανέκαθεν δύσκολη, η καταγωγή της –σύμφωνα τουλάχιστον με τα λεγόμενα της οικογένειάς της– μόνο μέτρια δεν ήταν. Είναι η δισέγγονη του Ιβάν Καρσόβσκι, ενός επαναστάτη του 19ου αιώνα που θεωρείται κάτι σαν εθνικός ήρωας, ένας εκ των “πατέρων” της Βουλγαρίας.

Δύσκολη υπόθεση

Γαλουχήθηκε με την ιδέα ότι πρέπει να προκόψει για να βοηθήσει την χώρα της. Ως αποτέλεσμα δεν σήκωνε κεφάλι από τα βιβλία, ενώ ήταν υπάκουη και πάσχιζε να ικανοποιήσει γονείς, καθηγητές και οποιονδήποτε ανέμενε κάτι από εκείνην. Πράγματι, διέσχισε μία εντυπωσιακά ανοδική πορεία από τον Αύγουστο του 1953 που γεννήθηκε, μέχρι σήμερα που καλείται να αντικαταστήσει τη σιδηρά κυρία του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.

Η επιλογή της Γκεοργκίεβα δεν υπήρξε εύκολη υπόθεση. Μία ομάδα χωρών, υπό την ηγεσία της Ολλανδίας και της Γερμανίας, προτιμούσαν την υποψηφιότητα του γνωστού μας πρώην επικεφαλής του Eurogroup Ντάισελμπλουμ. Υπερκεράστηκαν, όμως, από τις χώρες του Νότου και της Ανατολής που στήριξαν την κυρία από τη Βουλγαρία. Λαγκάρντ και Γκεοργκίεβα έχουν τόσα κοινά, όσες και διαφορές. Η καταγωγή και η προέλευσή τους αναμφίβολα ανήκει στις τελευταίες.

Η Κρισταλίνα γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1953 στη Σόφια, την πρωτεύουσα της τότε κομμουνιστικής Βουλγαρία, αν και έζησε για πολλά χρόνια σ’ ένα μακρινό χωριό, αρκετές ώρες μακριά από αυτήν. Εκείνη τη χρονιά πέθανε και o “πατερούλης”, ο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Στάλιν. Η οικογένειά της, όμως, δεν είχε την πολυτέλεια, ούτε τη διάθεση να ανασκαλέψει τις πολιτικές διεργασίες και το μέλλον που αυτές της επεφύλασσαν.

Ο πατέρας της Ιβάν ήταν μηχανικός δρόμων. Ξεκινούσε την ημέρα του πριν ανατείλει ο ήλιος και επέστρεφε μετά τη δύση του. Η μητέρα της Μίνκα εργαζόταν ως πωλήτρια και μετέπειτα ιδιοκτήτρια ενός μαγαζιού, παρά τις αντιρρήσεις του συζύγου της. Έπασχε από την καρδιά της, αν και τελικά ξεπέρασε κάθε προσδόκιμο ζωής. Ήταν αυτή που αποχαιρέτησε τον ανέκαθεν ανήσυχο για την δική της υγεία σύζυγό της. Τον υπερκέρασε τρείς δεκαετίες, καθώς έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 93 ετών.

Η μαμά Μίνκα αποτέλεσε κεντρική φιγούρα στη ζωή της κόρης της. Ενδεικτικό παράδειγμα η απόφαση της Κρισταλίνα να βρεθεί με μία βαλίτσα στο αεροδρόμιο, πετώντας από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, μόλις τρείς ώρες αφότου της προτάθηκε να αντικαταστήσει –την τελευταία στιγμή– τον αρχικά προταθέντα από τη Βουλγαρία για τη θέση που δικαιούται η χώρα στην Κομισιόν.

Η μητέρα της Γκεοργκίεβα έμαθε τα νέα από την τηλεόραση και αρκέστηκε να σχολιάσει ότι «σε περίπτωση που η κόρη μου είχε αρνηθεί γνώριζε ότι θα εισέπραττε την τεράστια απογοήτευσή μου, καθώς όταν η πατρίδα σε καλεί, σπεύδεις». Εξάλλου, η ίδια έχει δηλώσει ότι η απόφασή της να εργαστεί στην Παγκόσμια Τράπεζα πήγαζε και από το γεγονός ότι έτσι θα υπηρετούσε αποτελεσματικότερα τη χώρα της.

“Καρδιά της παρέας”

Φίλοι και συνάδελφοι θεωρούν ότι όσο και αν επιχειρεί να υποβαθμίσει την έμφυτη φιλοδοξία της, αυτή είναι που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αλματώδη ανέλιξή της. Μετά την ολοκλήρωση του διδακτορικού της και κατά τη διάρκεια των απαρχών της καριέρας της συνειδητοποίησε ότι πρέπει να καλλιεργήσει τα κοινωνικά της ταλέντα. Με τα χρόνια μετατράπηκε στην “καρδιά της παρέας”, ενώ μέχρι και σήμερα δεν θα διστάσει στα καλέσματά της να πιάσει την κιθάρα και να διασκεδάσει τους καλεσμένους της.

Γραφεί από τα νιάτα της ποίηση, ενώ θεωρείται δεινή χορεύτρια, αλλά και μαγείρισσά. Απ’ όπου και αν έχει περάσει, συνεργάτες μιλούν με θερμά λόγια για εκείνη. Χαμογελάει διαρκώς και το δόγμα της είναι: «δεν ζητάω ποτέ κάτι που δεν θα έκανα ή δεν κάνω και εγώ η ίδια». Σε μία συνέντευξή της κάνει λόγο για «ευτυχισμένη CEO». Από την άλλη, πρόκειται για μία ιδιαίτερα απαιτητική προϊσταμένη. Κάποιος στο παρελθόν, είχε πει ότι «διοικεί με σιδερένια πυγμή, φορώντας μεταξένιο γάντι».

Παρ’ ότι λείπει εδώ και χρόνια από την πατρίδα της, η κόρη της και ο μηχανικός σύζυγός της ζουν και εργάζονται εκεί. Η ίδια έχει δηλώσει ότι προσπαθεί να τους επισκέπτεται όσο πιο συχνά γίνεται. Η χρόνια απουσία της δεν έχει πλήξει την δημοφιλία της. Πλέον θεωρείται ιδιαίτερα γνωστή και το όνομά της ακούγεται συχνά-πυκνά για την θέση του υπουργού Οικονομικών της Βουλγαρίας.

Η ίδια έχει απορρίψει δεκάδες προτάσεις, ενώ μία φορά δέχτηκε να επιστρέψει στην χώρα της ως σύμβουλος. Χάνοντας ένα στοίχημα με τη μητέρα της παρακολούθησε τρία χρόνια εντατικά ρωσικά και πλέον μιλάει άπταιστα. Θεωρείται ότι διατηρεί σχετικά καλές σχέσεις με τη Μόσχα από την εποχή 2004-2007 που ήταν επικεφαλής της διεύθυνσης της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη Ρωσία.

Δηλώνει έτοιμη

Πλέον, η 66χρονη Βουλγάρα δηλώνει έτοιμη για το νέο και σημαντικότερο αξίωμά της. Η επιλογή της έχει πλέον ανακοινωθεί: η γενική διευθύντρια της Παγκόσμιας Τράπεζας Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα είναι η μοναδική υποψήφια για την θέση της επόμενης γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ. Για να καταστεί αυτό εμφανές, το Ταμείο ενέκρινε μια αλλαγή των κανόνων που διέπουν τη λειτουργία του, προκειμένου να καταργηθεί το ηλικιακό όριο που επιβάλλεται για τον θώκο του γενικού διευθυντή. Με αυτό τον τρόπο αίρει και το τελευταίο εμπόδιο για τον διορισμό της Βουλγάρας οικονομολόγου.

Η Γκεοργκίεβα θεωρείται σκληρή, φεμινίστρια, φιλόδοξη, αποτελεσματική, οικολόγος και κυρίως εργασιομανής. Προέρχεται από μία ανατολικοευρωπαϊκή χώρα, διαθέτει λαμπρές οικονομικές σπουδές και πλούσια προϋπηρεσία. Από τη νέα της θέση θα αποτελέσει ένα από τα πρόσωπα που θα απασχολήσουν την παγκόσμια οικονομική σφαίρα.

«Θυμάμαι ακόμη πολύ καλά όταν ήμουν στη Βουλγαρία που έπρεπε να σηκώνομαι από τα χαράματα για να ετοιμάσω το γάλα της κόρης μου και δύσκολα λέω όχι σε προκλήσεις» έχει πει με νόημα.  Αν μη τί άλλο μόνο προκλήσεις έχει μπροστά της αν αναλογιστεί κανείς την παραπέουσα Αργεντινή, την ευάλωτη Ιταλία και μία ενδεχόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση, την οποία προαναγγέλουν ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι…