Μαρτυρίες εθελοντών στις κλινικές μελέτες για εμβόλιο κορονοϊού

Παρ’ ότι συνολικά δοκιμάζονται 70 πιθανά εμβόλια εναντίον του κορονοϊού (σχεδόν τα μισά στη βόρειο Αμερική, περίπου 20% στην Ευρώπη και τα υπόλοιπα στην Κίνα και άλλες χώρες της Ασίας) μέχρι στιγμής μόνο 200 εθελοντές έχουν υποβληθεί δοκιμαστικά σε αυτά. Τα άτομα αυτά, όλα νέα και υγιή, έλαβαν εμβόλιο που περιέχει θραύσματα γενετικού υλικού που κωδικοποιούν μία σταθεροποιημένη μορφή της πρωτεΐνης που χρησιμοποιεί ο κορονοϊός.

Οι εθελοντές χωρίζονται σε ομάδες. Σε κάποιους χορηγείται η μέτρια δόση, σε άλλους η χαμηλή και σε τρίτους ένα εικονικό φάρμακο (placebo). Οι εθελοντές αυτοί  παρακολουθούνται στενά. Θερμομετρούνται κάθε ημέρα, ενώ έχουν ένα ημερολόγιο, στο οποίο καταγράφουν κάθε σύμπτωμα, κάθε αδιαθεσία, οτιδήποτε είναι ασυνήθιστο.

Αν όλα εξελιχθούν καλά, χάρη σε αυτούς το εμβόλιο μπορεί να τεθεί σε κυκλοφορία με σκοπό να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία. Οι εθελοντές δεν έχουν οικονομικό όφελος, καθώς μέσα σε ένα χρόνο λαμβάνουν το συμβολικό ποσό των 1000 δολαρίων. Παρ’ ότι νέοι και υγιείς, παίρνουν το ρίσκο με μία ανιδιοτελή πράξη αλληλεγγύης προς τους συνανθρώπους τους.

«Είναι απλά κάτι που μπορώ να κάνω. Όλοι νιώθουμε αβοήθητοι και προσπαθούμε να βοηθήσουμε με όποιον τρόπο μπορούμε. Άλλοι προσφέρουν μάσκες, άλλοι δουλεύουν ως νοσοκόμοι και γιατροί. Εγώ επέλεξα αυτό». Έτσι εξηγεί η 22χρονη Σοφία Άπσο την απόφασή της να είναι μία από τους 200 εθελοντές παγκοσμίως, στους οποίους δοκιμάζονται τα πρώτα εμβόλια.

Μέχρι στιγμής, τρία πιθανά εμβόλια δοκιμάζονται σε ανθρώπους και το ένα από αυτά έχει ανακοινωθεί ότι σύντομα θα αρχίσει τη δεύτερη φάση των κλινικών δοκιμών. Δέκα ακόμα βρίσκονται σε πιο πρώιμο στάδιο. Η φοιτήτρια Σοφία Άπσο είναι μία από τα συνολικά 45 άτομα που συμμετέχουν στο πείραμα του Ινστιτούτου Έρευνας Υγείας του Kaiser Permanente στο Σιάτλ.

Οι δόσεις του εμβολίου

Οι εθελοντές θα λάβουν –όπως προαναφέραμε– διαφορετικές δόσεις του εμβολίου, το οποίο έχει αναπτυχθεί από την βιοτεχνολογική εταιρεία Moderna, σε συνεργασία με τα Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) των ΗΠΑ, το οποίο χρηματοδοτεί την έρευνα. Η φοιτήτρια άκουσε για το εν εξελίξει πείραμα στις 16 Μαρτίου. Επικοινώνησε και τρεις ημέρες αργότερα βρισκόταν στο εργαστήρια για γενικές εξετάσεις.

Θα ήταν κατάλληλη μόνο αν η υγεία της κρινόταν ως άριστη. Δύο 24ωρα μετά πληροφορείτο ότι θα είναι ένας από τους 45 υγιείς εθελοντές, από 18 έως 55 ετών, του συγκεκριμένου εμβολίου. Χωρίς καμία καθυστέρηση, στις 27 Μαρτίου έλαβε την πρώτη δόση. Ο πόνος ήταν ανεπαίσθητος, αν και την επόμενη ημέρα το χέρι της είχε μουδιάσει. Στις 24 Μαΐου θα λάβει τη δεύτερη δόση. Όπως είναι φυσικό έχει ενημερωθεί για τα πιθανά ρίσκα. Ένα από αυτά είναι να εμφανίσει συμπτώματα ανάλογα με αυτά του κορονοϊού.

Στο συγκεκριμένο εμβόλιο, όμως, δεν περιέχεται o ανενεργός ιός. Έχει γενετικό υλικό μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στον ιό. Βασικά ξεγελά το σώμα, το οποίο νομίζει ότι νόσησε και έτσι αναπτύσσει αντισώματα. Η Σοφία παραδέχεται ότι οι δικοί της ανησυχούν. Της τηλεφωνούν κάθε μέρα για να δουν πώς νιώθει και μοιάζουν κάπως ανακουφισμένοι, τώρα που έχει περάσει ένα αξιόλογο διάστημα, χωρίς να εμφανίσει συμπτώματα. Η ίδια νιώθει ότι όλη η επιστημονική κοινότητα κάνει έναν αγώνα δρόμου για να κυκλοφορήσει το εμβόλιο. Σε περίπου ένα χρόνο θα γνωρίζει αν το δικό της εμβόλιο θα είναι αυτό που θα απαλλάξει την ανθρωπότητα από τον κορονοϊό.

Το θάρρος των εθελοντών

Ο 29χρονος Ίαν Χάιντον ανήκει στην ίδια ομάδα με την Σοφία. Είναι επικεφαλής του τμήματος πληροφορικής του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Συγκεκριμένα, εργάζεται για το ινστιτούτο πρωτεϊνικού σχεδιασμού, το οποίο συμμετέχει στην έρευνα για τον κορονοϊό. Ποτέ δεν είχε συμμετάσχει σε κλινικές δοκιμές, παρ’ ότι έχει παρακολουθήσει εκ των έσω πολλές αντίστοιχες έρευνες.

Στην συγκεκριμένη συγκυρία του φάνηκε ως η μοναδική επιλογή για να κάνει το σωστό. Λαμβάνει 100 δολάρια σε κάθε επίσκεψη. Συνολικά θα πάρει 1000 δολάρια. Έλαβε την πρώτη δόση στις 8 Απριλίου στις 09:00’ το πρωί. Η όλη διαδικασία πήρε τρεις ώρες. Τον κράτησαν μετά την ένεση, ώστε να βεβαιωθούν ότι δεν εμφάνισε άμεσα συμπτώματα.

Η δεύτερη δόση θα ακολουθήσει ακριβώς έναν μήνα αργότερα. Αμέσως μετά την πρώτη δόση, έγινε αιματοληψία. Αυτό θα συμβεί και στη δεύτερη δόση, ώστε να συγκρίνουν τους δείκτες. Η διαδικασία του να εμπλακεί ενεργά ήταν σχετικά απλή. Ένας συνάδελφος τον ενημέρωσε ότι ψάχνουν εθελοντές και ο ίδιος επικοινώνησε, δίνοντας τους πληροφορίες και παρέχοντες τις πιο πρόσφατες εξετάσεις του.

Τον κάλεσαν στο εργαστήριο και μετά από ενδελεχείς εξετάσεις επελέγη. Χιλιάδες άτομα εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν. Άλλοι απορρίφθηκαν εξαιτίας ηλικίας, άλλοι εξαιτίας προβλημάτων υγείας. Όταν ενημέρωσε την οικογένεια και τη σύντροφό του δεν του έφεραν αντίρρηση. Αντιθέτως, ένιωσαν ιδιαίτερα περήφανοι. Ένα από τα ρίσκα, με τα οποία είναι αντιμέτωπος είναι το σοκ αναφυλαξίας.

Τα αναπάντεχα των δοκιμών

Υπάρχουν βέβαια και τα αναπάντεχα. Ειδικά όταν μιλάμε για ένα νέο εμβόλιο υπάρχει και το άγνωστο. Αν και το διάστημα που έχουν δώσει για να επιβεβαιώσουν ότι πράγματι το εμβόλιο είναι 14 μήνες, μία καθαρή ένδειξη θα έχουν στους τρεις μήνες. Ένας από τους όρους για να συμμετάσχει κάποιος στο πείραμα είναι να χρησιμοποιεί μέτρα αντισύλληψης.

Ο Ιάν, πάντως, δηλώνει τυχερός που είναι στη θέση αυτή. Να συμβάλει τόσο άμεσα και ουσιαστικά στην καταπολέμηση του ιού. «Είμαι τυχερός. Εκτός από τη θέληση, η υγεία και η ηλικία μου συνέβαλαν στο να με επιλέξουν από μία μεγάλη ομάδα ενδιαφερόμενων». Η μητέρα του, πάντως, αν και συγκινημένη για την απόφασή του, δεν παύει να είναι μαμά και άρα να ανησυχεί. Εξομολογείται πως η όλη διαδικασία τον έκανε να συνειδητοποιήσει την καλή του τύχη.

Ο Σον Ντόϊλ από τη Βόρεια Καρολίνα ανήκει, επίσης, σε αυτό το μικρό επίλεκτο γκρουπ. «Ως πολίτης θέλεις να παλέψεις αυτή την πανδημία και ο τρόπος αυτός μου φάνηκε ο καλύτερος». Παραδέχεται, όμως, ότι η αγωνία και το στρες της απόφασης αυτής κάποιες στιγμές τον κατακλύζει. Θα κάνει εξετάσεις αίματος κάθε τέσσερις εβδομάδες.

Ο Ντόϊλ είναι εξοικειωμένος με τη διαδικασία. Εκτός από φοιτητής ιατρικής, είχε συμμετάσχει και στην μελέτη του εμβολίου για τον ιό Εμπολα το 2017. Όπως τότε, έτσι και τώρα, οικογένεια και φίλοι έχουν εκδηλώσει την αμέριστη στήριξη τους, δείχνοντας εμπιστοσύνη στην κρίση του. Ολοκλήρωσε την πρώτη δόση του δοκιμαστικού εμβολίου, χωρίς καμία παρενέργεια.

«Έχουμε δρόμο»

Ο νεαρός άνδρας, που σκέφτεται πολύ σοβαρά να ακολουθήσει καριέρα ογκολόγου, ελπίζει και άλλοι να δηλώσουν συμμετοχή, ώστε να κυκλοφορήσει ένα εμβόλιο και να μην χαθούν και άλλες ζωές εξαιτίας της πανδημίας. «Ελπίζω οι δικές μας ιστορίες να εμπνεύσουν και άλλους. Να ψάξουν και άλλοι πώς μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή. Εξάλλου έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας».

Η Κλαρ ΜακΝτούγκαλ δήλωσε συμμετοχή, παρακινούμενη από μία αίσθηση καθήκοντος. Επιθυμούσε να βοηθήσει όσο το δυνατόν περισσότερο εν μέσω μίας φονικής πανδημίας. Την απόφαση την πήρε από κοινού με τον αρραβωνιαστικό της Τζο. Αν και δήλωσαν και οι δύο συμμετοχή, ειδοποιήθηκε πρώτη. Ελπίζουν να γίνει και αυτός δεκτός, ώστε να έχουν μία κοινή εμπειρία.

Εργάζεται στο λογιστικό γραφείο μίας εταιρείας που ασχολείται με προγράμματα υπολογιστών. Ήξερε ότι έκανε το σωστό όταν ακόμα και η μητέρα της –παρά την φυσιολογική αγωνία της– ενέκρινε την απόφασή της, εκφράζοντας τον θαυμασμό της. «Ήταν κάτι που με έκανε πολύ χαρούμενη».