Μαθήματα από τον μετανάστη παππού μου

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  – 

Η αμερικάνικη εκδοτική αγορά είναι ασφυκτικά γεμάτη από συγγράμματα διαφόρων αυτοαποκαλούμενων γκουρού της επιτυχίας. Πρόκειται για βιβλία γραμμένα σε ύφος φιλικό και σε πρώτο πρόσωπο, που συνδυάζουν τα πορίσματα της ψυχολογίας και τις προσωπικές εμπειρίες και που ευαγγελίζονται την κατάκτηση των ονείρων κάθε ατόμου. Ποτέ ξανά, όμως, ένα τέτοιο βιβλίο δεν εμπνεόταν από την ιστορία επιβίωσης ενός Έλληνα μετανάστη, του παππού Χαράλαμπου, που κατέφτασε στις ΗΠΑ το 1929 χωρίς ούτε ένα δολάριο στην τσέπη του.

Η δική του διαδρομή μετατράπηκε σε ένα δημοφιλές βιβλίο αυτοβοήθειας από τον εγγονό του. «Ένας εξαιρετικός οδηγός που βοηθάει τον καθένα από εμάς να κατακτήσει αυτά που επιθυμεί και αξίζει στη ζωή», όπως αναφέρει και το δημοφιλές τηλεοπτικό δίκτυο ABC, μιλώντας για το πόνημα του ομογενούς Μαρκ Δημητρίου που φέρει τον τίτλο «Μαθήματα από τον παππού μου».

Ο Μαρκ Δημητρίου εκτός από περήφανος Έλληνας δεύτερης γενιάς είναι και εμπειρογνώμονας στεγαστικών δανείων. Για την ακρίβεια έχει κερδίσει το προσωνύμιο «παιδί-θαύμα των δανείων», δεδομένου ότι κατατάσσεται στην λίστα των πιο πετυχημένων στην άλλη άκρη του Ατλαντικού επί 10 συναπτά έτη. Εκτός αυτού, στο βιογραφικό του δηλώνει πλέον και συγγραφέας, καθώς αποφάσισε να μοιραστεί τα 15 πολύτιμα μαθήματα που κληρονόμησε από τον Έλληνα παππού του και πολλά ακόμα στο νέο του βιβλίο.

Πεπεισμένος ότι στην προσωπική καταξίωσή του συνέβαλε η φιλοσοφία ζωής του παππού του, αποφάσισε να τη συμπυκνώσει σ’ ένα βιβλίο και να την απλοποιήσει σε 15 βήματα που μπορεί ο καθένας να ακολουθήσει, ανεξαρτήτως της ηλικίας ή και των στόχων του. Εξάλλου, μεγαλώνοντας αυτός και τα αδέλφια του ακολουθούσαν τις συμβουλές, τα μαθήματα και την στοχοπροσήλωσή που είχε επιδείξει ο ίδιος ο Χαράλαμπος και στη συνέχεια είχε μεταδώσει στους απογόνους του.

Ήταν τα λόγια του παππού του που -σύμφωνα με τον ίδιο- «φώτισαν και τον δικό του δρόμο προς την οικονομική και προσωπική ευτυχία». Έτσι, ήταν λογικό για εκείνον όχι μόνο να διηγηθεί μία ιστορία που εμπνέει, αλλά και να την χρησιμοποιήσει, έτσι ώστε να μεταλαμπαδεύσει γνώση, κουράγιο και μαθήματα ζωής σε όλους εκείνους που όπως λέει «δεν χρειάζεται να στοχεύσουν στα αστέρια για να πάνε μακριά. Για όλους εκείνους που μέσα από την συνήθειά και τη ρουτίνα τους αγγίζουν το μεγαλείο». Τα λόγια του παππού, άλλωστε, υπερβαίνουν το πέρασμα του χρόνου και το νόημά τους είναι τόσο ξεκάθαρο και σήμερα, όσο ακριβώς ήταν και αρκετές δεκαετίες νωρίτερα.

Μαθήματα από τον παππού

Το νέο βιβλίο του Μαρκ Δημητρίου με τίτλο «Μαθήματα από τον παππού μου: σοφία για την επιτυχία στην επιχείρηση και τη ζωή» εκτός από μπέστ σέλερ αποτελεί και ένα αφιέρωμα σ’ έναν αξιοθαύμαστο άνθρωπο. Έναν άνθρωπο που κατανόησε νωρίς το νόημα της ζωής, κάτι που του επέτρεψε να τη βιώσει και στο έπακρο. «Εγκατέλειψε την πατρική εστία σε ηλικία 16 ετών. Δεν είχε τίποτα παρά μόνο το πάθος του να προχωρήσει, να προοδεύσει στη ζωή, ανεξάρτητα με το τί θα βρισκόταν αντιμέτωπος».

Ο Χαράλαμπος-Τσάρλι μεγάλωσε στην Ελλάδα, αλλά αποχωρίστηκε πρώιμα την παιδική του ηλικία για να “ξεπροβάλει”, όπως συνήθιζε να λέει, στον κόσμο και να συμμετάσχει σ΄ αυτόν με αξιώσεις. Παρά το γεγονός ότι ξεκίνησε σχεδόν χωρίς τίποτα στην τσέπη, αποχώρησε από την ενεργό δράση στην ηλικία των 60 ετών, έχοντας εξασφαλίσει ένα εκατομμύριο δολάρια. Με έξυπνες και μεθοδικές κινήσεις τα πολλαπλασίασε και απόλαυσε 37 χρόνια συνταξιοδότησης πριν πεθάνει στην ηλικία των 97 ετών.

Η ιστορία του, όμως, δεν περιορίζεται στο πως ένας μετανάστης έβαλε πείσμα και τελικά κατάφερε να γίνει εκατομμυριούχος. Πρόκειται για το ταξίδι ενός μετανάστη που ξεπερνάει τα εμπόδια για να γίνει η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του και να μεταλαμπαδεύσει την σοφία που κατέκτησε κατά τη διάρκεια της ζωής του στον εγγονό του. Ο Δημητρίου μπήκε στον κόπο να συνθέσει την ιστορία αυτή «έτσι ώστε να μοιραστεί και αυτός με τη σειρά του την ιστορία του και να εμπνεύσει άλλους, να τους ενδυναμώσει».

Εξάλλου, γνώριζε πως για τον παππού του η καταγωγή του ήταν πολύτιμη. Η αφετηρία του, όσο δύσκολη και αν ήταν, τον καθόρισε και του έδωσε ώθηση για ό,τι κατέκτησε στη συνέχεια. Επιθυμούσε οι μετέπειτα γενιές να γνωρίζουν όχι μόνο τί κατάφεραν όλοι εκείνοι που κατέφτασαν από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, αλλά και πώς ακριβώς συνέβαλαν στο να γίνει η Αμερική η χώρα που είναι σήμερα. «Συνειδητοποίησα από νωρίς ότι αν εργαζόμουν σκληρά, εάν ήμουν ειλικρινής με τον εαυτό μου και τους άλλους και έβρισκα το πάθος μου για κάτι θα μπορούσα να προοδεύσω», συνήθιζε να λέει ο Χαράλαμπος στον εγγονό του.

Το Α και το Ω

Ποια είναι, όμως, τα μαθήματα που θα διδαχθούν όσοι Αμερικάνοι επιλέξουν να διαβάσουν τη ζωή ενός Έλληνα μετανάστη; Η συμπεριφορά απέναντι στους άλλους είναι το Α και το Ω. Ποτέ μην τα παρατάς. Πέφτουμε, σηκωνόμαστε, πέφτουμε ξανά και πάλι από την αρχή. Αν θέλεις ανταμοιβή δεν πρέπει να φοβάσαι το ρίσκο. Να είσαι ευχάριστος. Κανείς δεν ανέχεται ή εμπιστεύεται έναν κουραστικό, γκρινιάρη ή αχάριστο άνθρωπο. Να πιστεύεις στον εαυτό σου. Να παραμείνεις ταπεινός πριν και κυρίως μετά την επιτυχία. Να κάνεις υπερβάσεις. Να είσαι συμπονετικός με τους άλλους.

Μέσα από το βιβλίο οι αναγνώστες μαθαίνουν και για την ζωή του Χαράλαμπου. Ο πατέρας του ήταν ταξιτζής και ενίοτε μετέφερε πράγματα και με μουλάρια. Αναγκάστηκε να εργαστεί από παιδί σχεδόν για να προσφέρει τα βασικά, όπως ένα πιάτο φαγητό στην οικογένειά του. Παράτησε το σχολείο στο γυμνάσιο για να βοηθήσει τον πατέρα του στη δουλειά, αλλά σύντομα κατάλαβε ότι ήθελε να ακολουθήσει τον δικό του ξεχωριστό δρόμο.

«Ζούσαν δίπλα στην πιο πλούσια οικογένεια της περιοχής. Έτσι είχε την ευκαιρία να συγκρίνει τον εαυτό του με τους προνομιούχους. Αυτό του έδωσε κίνητρο. Η διαφορά του με την καλοβαλμένη οικογένεια δεν τον έκανε ζηλιάρη, αλλά φιλόδοξο. Μεγάλωσε, κάνοντας κολλητή παρέα με τα παιδιά των πλούσιων γειτόνων. Χρόνια αργότερα, τα παιδιά αυτά θα ερχόντουσαν επίσης στην Αμερική, όχι ως μετανάστες, αλλά ως σπουδαστές. Ο Χαράλαμπος θα παντρευόταν ένα από αυτά, το κορίτσι των παιδικών του ονείρων. Ήταν σαν να ξαναγυρνάει στη βάση του», εξιστορεί ο εγγονός του Μαρκ.

Το εισιτήριο χωρίς επιστροφή για την Αμερική, τη γη της επαγγελίας, το εξασφάλισε, προσέχοντας τα ζώα στο πλοίο. Δίπλα τους κοιμόταν και έτρωγε για 14 ολόκληρες ημέρες. Τόσο κράτησε το ταξίδι. Είχε προηγηθεί η παραμονή του δύο χρόνια στη Βρετανία, όπου και εργάστηκε ως τηλεφωνητής. Έφτασε στο νησι Έλις το 1929, τρείς εβδομάδες μετά την κατάρρευση του χρηματιστηρίου που οδήγησε στη μεγάλη οικονομική κρίση.

«Τα πρώτα του χρόνια εδώ ήταν πολύ δύσκολα. Έμεινε σ’ ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα με έξι ακόμα Έλληνες. Κοιμόντουσαν με τη σειρά στο κρεβάτι. Μία βραδιά ο ένας, μία βραδιά ο άλλος και οι υπόλοιποι όπως-όπως στο πάτωμα. Μετά βίας έτρωγε ένα κανονικό γεύμα την ημέρα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας γυάλιζε παπούτσια. «Αν και ήταν ευγνώμων ακόμα και γι’ αυτή την ευκαιρία, ήξερε ότι ήταν ένα σκαλοπάτι για να πάει ψηλότερα».

Σερβιτόρος στον πόλεμο

Λίγο αργότερα έγινε σερβιτόρος. Όταν η Αμερική μπήκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκείνος κατατάχθηκε. Ήταν από τους μεγαλύτερους σε ηλικία εθελοντές. Μετά την εμπειρία του αυτή επέστρεψε στη δουλειά. Πολύ γρήγορα μεταπήδησε από σερβιτόρος σε μπάρμαν και αργότερα σε μάνατζερ. Από αυτό το πόστο διέπρεψε σ’ ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της Νέας Υόρκης.

Τότε ήταν που γνώρισε σημαντικούς ανθρώπους, από τους οποίους μάθαινε όσα περισσότερα μπορούσε. Ένας από εκείνους τον πρότεινε για μάνατζερ ενός επίλεκτου κλαμπ τένις που απευθυνόταν αποκλειστικά και μόνο σε πλούσιους και ισχυρούς. Έμαθε γρήγορα τη δουλειά. «Έκανε ζεστές χειραψίες, δεν ξεχνούσε ποτέ ονόματα και πάντα θυμόταν τις ιδιαιτερότητες και προτιμήσεις κάθε πελάτη». Γνώρισε τον Φρανκ Σινάτρα και τον Τζον Κένεντι Τζούνιορ. Ο πρώτος του είπε μία ημέρα «Τσάρλι είσαι ο μόνος που εμπιστεύομαι απόλυτα. Θέλω να έχεις απόλυτο έλεγχο του λογαριασμού μου χωρίς περιορισμούς».

Γιατί, όμως, αξίζει να ειπωθεί η ζωή του Χαράλαμπου από την Ελλάδα; Δεν έγινε επιχειρηματίας διεθνούς βεληνεκούς, ούτε σταρ του Χόλυγουντ. Ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος που μπόρεσε να βελτιώσει τη ζωή του κυρίως λόγω της εργατικότητας και του ήπιου, αλλά σταθερού χαρακτήρα του. Ποτέ ξανά δεν έχει εμπνεύσει ένας τέτοιος τύπος μία βιογραφία.

Ο εγγονός του, που με τη σειρά του κατάφερε να ξεχωρίσει μέσω μίας συνηθισμένης δουλειάς, η οποία, όμως, του προσέφερε πολλά κέρδη, ήθελε να αναδείξει τον παππού του σε σύγχρονο παράδειγμα μίμησης. «Μακάρι μετά την ανάγνωση του βιβλίου αυτού να νιώσετε καλύτερα και να στοχεύσετε σε ό,τι είναι αυτό που επιθυμείτε να στοχεύσετε».

Πότε ένας συνηθισμένος άνθρωπος μετατράπηκε σε παράδειγμα προς μίμηση; Μάλλον ποτέ. Ο εγγονός του, όμως, πίστεψε ότι άξιζε να γίνει. «Δεν χρειάζεται να βρεθείς στην κορυφή του κόσμου για να έχεις κερδίσει το δικό σου στοίχημα. Ήθελα να μοιραστώ, ήταν χρέος μου να γράψω τη διαδρομή ενός συνηθισμένου άνδρα που ό,τι και αν απέκτησε το έκανε με σκληρή δουλειά και χαμόγελο».