Με ενοχή ή φόβο; – Το Yale, οι πολίτες και το εμβόλιο Covid-19

Αργά ή γρήγορα, θα είναι διαθέσιμο ένα ή περισσότερα εμβόλια για τον κορωνοϊό. Ερευνητές του πανεπιστημίου του Yale λοιπόν, ξεκίνησαν έρευνα για να εντοπίσουν ποια είναι τα πιο κατάλληλα μηνύματα, σε επίπεδο επικοινωνίας, που θα ωθήσουν ευκολότερα τους ανθρώπους να εμβολιαστούν, όταν και όποτε το εμβόλιο είναι έτοιμο. Η έρευνα ξεκίνησε ήδη από τις αρχές Ιουλίου, περιλαμβάνει δείγμα 4.000 ατόμων που επιλέχθηκαν μέσω διαδικτύου και θα διαρκέσει έως και έξι μήνες μετά τη διάθεση του εμβολίου.

Τα ευρήματα της έρευνας, κατά τη διάρκεια και στο πέρας της, έχουν σημασία, καθώς θα αποτελέσουν κριτήριο, σε πρώτη φάση για την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά και για άλλες χώρες, για το αν θα πρέπει να καταστήσουν τον εμβολιασμό για Covid-19 υποχρεωτικό και σε ποιες περιπτώσεις.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα πείραμα κατά το οποίο οι ερευνητές θα δοκιμάσουν να “επικοινωνήσουν” τον εμβολιασμό με πολλούς διαφορετικούς τρόπους ώστε να συγκρίνουν ποιος είναι πιο αποτελεσματικός, τελικά, στο να πείσει τον αποδέκτη. Μεταξύ άλλων, τα μηνύματα που θα χρησιμοποιηθούν ανά τμήματα του δείγματος για να συγκριθούν, αφορούν στην επισήμανση πλεονεκτημάτων, όπως:

• Το γεγονός ότι ο ιός περιορίζει την προσωπική αλλά και την οικονομική ελευθερία και ο εμβολιασμός θα βοηθήσει στη διατήρησή της, συνεπώς συμβάλλουμε όλοι σε αυτό αν εμβολιαστούμε και πείσουμε και άλλους να το κάνουν.
• Στην εξάλειψη του κινδύνου που προβάλλει ο ιός, ακόμα και για υγιή και νέα άτομα. Το μήνυμα αυτό εστιάζει στο ατομικό όφελος του καθενός, το οποίο εκτός από θέμα υγείας είναι και κοινωνικής φύσεως, αφού το να είναι κάποιος υγιής είναι “κοινωνικό πλεονέκτημα”.
• Στην εξάλειψη του κινδύνου που προβάλλει ο ιός σε συλλογικό και κοινωνικό επίπεδο. «Όσοι περισσότεροι εμβολιάζονται κατά του Covid-19, τόσο χαμηλότερος ο κίνδυνος κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο να ασθενήσει. Η κοινωνία πρέπει να δουλέψει συλλογικά και να εμβολιαστούν όλοι», σημειώνει το εν λόγω μήνυμα.
• Ευθύ οικονομικό όφελος. «Ο μόνος τρόπος να δυναμώσει η οικονομία είναι να δουλέψουμε συλλογικά και να εμβολιαστούν όσο το δυνατό περισσότεροι», αφού ο ιός προκαλεί οικονομική καταστροφή.

Μηνύματα αποτροπής

Εκτός από τα “πλεονεκτήματα”, όμως, του εμβολιασμού, μέρος του δείγματος θα εκτεθεί σε μηνύματα “αρνητικά”, όπως άσχημα συναισθήματα που προκαλούνται από απευκταία σενάρια. Για παράδειγμα:

• Αίσθημα ενοχής: «Το μήνυμα αυτό επισημαίνει τον κίνδυνο για την οικογένεια και την κοινωνία. Ο καλύτερος τρόπος να τους προστατεύσουμε είναι να εμβολιαστούμε και να δουλέψουμε συλλογικά για να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι. Στη συνέχεια ζητείται από τον συμμετέχοντα [στην έρευνα] να φανταστεί πόσο ένοχος θα αισθανθεί αν δεν εμβολιαστεί και έτσι μεταδώσει τον ιό».
• Αίσθημα ντροπής: Εδώ δοκιμάζουν μια παραλλαγή του παραπάνω μηνύματος, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να φανταστούν «τη ντροπή που θα νιώσουν αν δεν εμβολιαστούν και μεταδώσουν τη νόσο».
• Αίσθημα θυμού: Το ίδιο με το παραπάνω, αλλά ζητώντας από τους συμμετέχοντες να φανταστούν το θυμό τους στην περίπτωση που μεταδώσουν τον ιό.
• Αίσθημα δειλίας: Εδώ το μήνυμα «περιγράφει πώς οι πυροσβέστες, οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας που είναι στην πρώτη γραμμή, δείχνουν γενναιότητα», ενώ «όσοι επιλέγουν να μην εμβολιαστούν δεν είναι γενναίοι».
• Έλλειψη γνώσεων: Τέλος, με βάση το δεδομένο ότι «ο εμβολιασμός υποστηρίζεται από την επιστήμη», όποιος δεν εμβολιάζεται «σημαίνει ότι δεν καταλαβαίνει πώς μεταδίδονται οι ασθένειες ή δεν έχει γνώσεις για την επιστήμη».

Σε κάθε περίπτωση, και για τις δύο κατηγορίες μηνυμάτων, η συμπεριφορά των 4000 συμμετεχόντων θα καταγραφεί με βάση την πρόθεσή τους να εμβολιαστούν, αμέσως μετά το πρώτο “μήνυμα”, αλλά και μετά από τρεις και έξι μήνες αφού γίνει το εμβόλιο διαθέσιμο. Επίσης, θα αξιολογηθεί η εμπιστοσύνη τους στο εμβόλιο, η προθυμία τους να πείσουν άλλους να εμβολιαστούν, ο φόβος τους απέναντι στους μη εμβολιασμένους, καθώς και η άποψή τους για όσους επιλέγουν να μην εμβολιαστούν.