Μία άλλη απειλή για τις νησίδες του Αιγαίου

Τα νησιά του Αιγαίου πελάγους δεν κινδυνεύουν τόσο από τον Ερντογάν, όσο από τις αδέσποτες αίγες. Κι αυτό δεν λέγεται για να μειώσει το φόβο του εισβολέως, αλλά χάριν επαγρυπνήσεως για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της αδέσποτης βοσκής των αιγών, που αποψιλώνουν και ερημοποιούν την χλωρίδα του Αιγαίου.

Πάντοτε τα νησιά του Αιγαίου είχαν στην πανίδα τους μηρυκαστικά, όπως αιγάγρους και άγρια κατσίκια, αλλά δεν κινδύνευαν από αυτά. Όσες νήσοι διέθεταν ψηλά δένδρα, όπως η Σαμοθράκη ή ο Δοκός, δεν επηρεάζοντο από τα κατσίκια που καθαρίζουν το δάσος από τη χορτονομή. Τα κατοικημένα νησιά προφυλάσσονται από την φυσική ισορροπία των πληθυσμών αγριοκάτσικων, όχι όμως απ’ τις… κοινοτικές επιδοτήσεις!

Η αστόχαστη παρέμβαση της Κομισιόν της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, με επιδοτήσεις της προβατοαιγοτροφίας, έδωσε την ευκαιρία στους αγρότες να εποικήσουν τα ακατοίκητα νησιά του Αιγαίου με “ελευθέρας βοσκής” αγέλες κατσικιών, που πολλαπλασιάζονται κι αποψίλωναν την θαμνώδη φυτεία τους. Ως αποτέλεσμα επηρεάζεται ακόμη κι η φυσική υγρασία του εδάφους των νησιών εκ της θαλασσίας αύρας, που συγκρατείται από την θαμνώδη φυτά. Οπότε, ούτε οι σπόροι ως λχ. του θυμαριού, μπορούν να αναπτυχθούν. Για μελίσσια κι άλλες καλλιέργειες ούτε επιδότηση, μήτε λόγος. Έτσι, τα ακατοίκητα νησιά του Αιγαίου άρχισαν να ερημοποιούνται.

Η κατάσταση αυτή επιδέχεται διόρθωσης. Ο Ιωάννης Μεταξάς, όταν κυβερνούσε αυτή τη χώρα, είχε επικηρύξει τις κατσίκες. Σήμερα τις επιδοτούμε από τα Ταμεία της ΕΕ. Μεταξύ των δύο άκρων, υπάρχει η μέση λύση: Η οικόσιτη αιγοτροφία για τα αγοραία αγαθά της, γάλα στην παραγωγή τυρού και γιαούρτης και πανωδερμάτων “σεβρόν” και… κανένα κατσικάκι στη σούβλα το Πάσχα. Η ενίσχυση του εισοδήματος των μονίμων κατοίκων του Αιγαίου είναι εξίσου σημαντική με την κτηνοτροφία. Χωρίς εισόδημα οι νησιώτες εγκαταλείπουν τα νησιά, οπότε και τα κτήνη εξαφανίζονται. Συνεπώς «και τούτο ποιείν κακείνο μη αφιέναι» (Απόστολος Παύλος).

Ενίσχυση κι έλεγχος

Το θέμα προβάλλεται με άλλη οπτική στην Τουρκία από την εθνικιστική φιλοκυβερνητική εφημερίδα Aydinlik. Η εφημερίδα κυκλοφορεί με τίτλο «Η Αθήνα το παίζει αρνάκι, αλλά το σχέδιό της αποκαλύπτεται». Το δημοσίευμα κατηγορεί την Ελλάδα ότι αγοράζει… κατσίκες με επιχορήγηση από την ΕΕ και μεταφέρει τα ζώα σε νησίδες του Αιγαίου. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, «υλοποιούν ένα σχέδιο για τη δημιουργία ερευνητικών βάσεων για την παρακολούθηση της φυσικής ζωής σε νησιά, νησίδες και βραχονησίδες», που σύμφωνα με τους τουρκικούς ισχυρισμούς η χώρα μας δεν έχει την κυριαρχία.

Μία άλλη υποβάθμιση του Αιγαίου προέρχεται από την υπεραλίευση του βυθού. Πολλές μηχανότρατες, εκκινούσες ακόμη από τουρκικά λιμάνια μαστίζουν τα αλιευτικά πεδία της Αιγηίδος και μειώνουν το ιχθυοπληθυσμό των. Θύμα των δεν είναι μόνο ο καταναλωτής με τις απαγορευτικές τιμές των ψαριών στις παραθαλάσσιες ταβέρνες, αλλά κι ο “παραγωγός” ψαράς, που ανασύρει τα δίχτυα άδεια.

Καλή είναι η φύλαξη του Αιγαίου από τους γείτονες αλλά εξ ίσου σημαντική η δίωξη της παρανόμου αλιείας, ιδίως εκείνης με δυναμίτη. Καλός ο αγιασμός, αλλά εξ ίσου πολύτιμη η γάτα (για τα ποντίκια). Εν προκειμένω το Λιμενικό…

Λέγεται συχνά ότι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του Αιγαίου είναι βαριά κληρονομιά της Ελλάδος, ως “λίκνο του πολιτισμού”. Όχι λιγότερο, είναι και λίκνο του Ελληνισμού. Οπότε η αξία του Αιγαίου δικαιολογεί τον κόπον.