Νοσταλγία για τις τυπωμένες χριστουγεννιάτικες κάρτες

Φυσικά δεν μιλώ για τις κάρτες των εταιρειών, σωματείων και πολιτικών, που μπορεί να ήταν ωραίες και επιμελημένες, αλλά απρόσωπες, στερεότυπες με επαγγελματική ευγένεια στις ευχές, που ελάχιστες εξακολουθούν να έρχονται ακόμα και υπήρχαν περιπτώσεις, που οι πολιτικοί εύχονταν σε πεθαμένους και τότε γελούσε και το παρδαλό κατσίκι. Τοποθετούσαμε τις κάρτες σε εμφανές σημείο, κυρίως πάνω στο τζάκι και τις κρατούσαμε εκεί ολόκληρο το διάστημα των γιορτών. Κάποιοι τις φύλαγαν σαν ενθύμιο και σαν προϊόντα τέχνης, υπήρχε δε μεγάλη ζήτηση γραμματοσήμων από τους συλλέκτες γραμματοσήμων, ιδιαίτερα από μακρινές και μικρές χώρες, γιατί ήταν σπάνια.

Με την πρόοδο της τεχνολογίας, για λόγους ευκολίας, οικονομίας χρημάτων και χρόνου οι έντυπες δια του ταχυδρομείου ευχετήριες κάρτες έχουν σχεδόν ολοκληρωτικά αντικατασταθεί με κάρτες, που αποστέλλονται ηλεκτρονικά, οι οποίες μπορεί να έχουν ωραία εικονογράφηση αλλά έχουν ηλεκτρονική υπογραφή και στερεότυπες ευχές που απευθύνονται σε πολλούς αποδέκτες και έτσι δίνουν την εντύπωση του βιομηχανικού προϊόντος αντί του χειροποίητου της ιδιόγραφης γραφής των ευχών και υπογραφής, που αναδίδει αγάπη.

Το γεγονός αυτό για τους εθισμένους στην ηλεκτρονική τεχνολογία και αλληλογραφία περνάει απαρατήρητο, αλλά για τους κάποιας ηλικίας και εμού συμπεριλαμβανομένου προκαλεί μια δόση μελαγχολίας, γιατί σημαίνει το τέλος μιας εποχής, αλλά και νοσταλγία για ευτυχισμένες στιγμές. Εξάλλου, σηματοδοτεί το επικείμενο τέλος κάποιων επαγγελμάτων, όπως των επιμελητών των εκδόσεων καρτών, ζωγράφων, λιθογράφων, τυπογράφων, προμηθευτών του ειδικού τύπου χαρτιού και του κυκλώματος διακινήσεως των καρτών που πρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες της αγοράς.

Οι ευχετήριες κάρτες στο πέρασμα του χρόνου

Η όλη διαδρομή των έντυπων ευχετήριων καρτών που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1840 στη Μεγάλη Βρετανία, πολύ αργότερα στη χώρα μας, πραγματοποίησε ένα τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κύκλο, έδωσε χαρά σε εκατομμύρια ανθρώπους, σύσφιξε τις ανθρώπινες και κοινωνικές σχέσεις, χρησίμευσε σαν μέσον επικοινωνίας κυρίως των μεταναστών άφησε αποτυπώματα πολιτισμού, κλίνει σιγά –σιγά τον ιστορικό της κύκλο και τη διαδέχεται ένας καινούργιος ηλεκτρονικός κύκλος με άδηλο πολιτιστικό και κοινωνικό αποτέλεσμα.

Οι ευχετήριες και γενικά όλες οι ταχυδρομικές κάρτες, ως προϊόντα πολιτισμού, αποτελούν αντικείμενο συλλογής, παρατήρησης και μελέτης, έχουν γραφτεί σχετικά βιβλία, έχουν πραγματοποιηθεί εκθέσεις, εκτίθενται σε μουσεία ιδίως λαογραφικά και αποτέλεσαν ένα κομμάτι της ζωής μας.

Με τα χρόνια πολλές παλιές κάρτες απέκτησαν συλλεκτική αξία λόγω σπανιότητας ή θέματος, ιδίως οι γνήσιες προπολεμικές πωλούνται στα παλαιοπωλεία και στο Γιουσουρούμ στο Μοναστηράκι. Πιστεύω ότι, μελλοντικά ως συλλεκτικά καλαίσθητα προϊόντα πολιτισμού θα τύχουν μεγαλύτερης εκτίμησης λόγω νοσταλγίας και κυρίως συναισθηματικής αξίας για προσωπικές στιγμές και ως οικογενειακά κειμήλια, γι αυτό πρέπει να διατηρηθούν.