Ο ελληνικής καταγωγής πολιτικός “μάγος” Τζον Ποντέστα
15/06/2016«Η μητέρα μου ήταν όσο πιο Ελληνίδα μπορεί να είναι κάποια», είχε δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξή του ο ελληνικής καταγωγής Τζον Ποντέστα. Το δεξί χέρι της Χίλαρι Κλίντον και επικεφαλής της προεκλογικής της καμπάνιας θεωρείται ένας από τους βετεράνους της αμερικανικής πολιτικής σκηνής.
Η πολύχρονη σχέση του με το ζεύγος Κλίντον, το οποίο σύμφωνα με το περιοδικό Times, του χρωστάει κατά πολύ την επιτυχία του, δεν τον εμπόδισε να βρεθεί στο πλευρό του Μπαράκ Ομπάμα, ως κορυφαίος σύμβουλός του στον Λευκό Οίκο. Εκτός αυτού, ο Ποντέστα είναι ο ιδρυτής του Center for American Progress, ενός προοδευτικού think tank με έδρα την Ουάσινγκτον, αλλά και συνιδιοκτήτης μίας εκ των μεγαλυτέρων εταιρειών λόμπινγκ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αμείλικτος, εργατικός και ευφυής έχει εξελιχθεί σε τοτέμ του αμερικάνικου Δημοκρατικού Κόμματος. Η εφημερίδα New York Times, αφιερώνοντας ένα τετρασέλιδο ρεπορτάζ στον «δαιμόνιο Έλληνα», όπως τον χαρακτηρίζει, περιγράφει πως ο μικροκαμωμένος άνδρας είναι ο μαραθωνοδρόμος του κόμματος, ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές.
«Αυτός είναι που διέσωσε την προεδρία του Μπιλ Κλίντον από τις πυρκαγιές του σεξουαλικού σκανδάλου. Αυτός είναι που πέρασε τα τελευταία χρόνια, προσπαθώντας να περισώσει την προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα από το αδιέξοδο και το αίσθημα κακουχίας που την συνόδευε. Και τώρα, έχει αφιερωθεί στο να αναδείξει νικήτρια τη Χίλαρι Κλίντον, βγάζοντάς την από τις στάχτες της τελευταίας αποτυχημένης εκστρατείας της».
Ο Ποντέστα γεννήθηκε το 1949 στο Σικάγο από την Ελληνίδα Μαίρη Κοκόρη και τον ιταλικής καταγωγής Τζον Ντέιβιντ Ποντέστα. Ενηλικιώθηκε στη δίνη της δεκαετίας του 1960 και γαλουχήθηκε στις σκληρές γειτονιές του Σικάγο. Εκεί όπου αν ήθελες να επιβιώσεις έπρεπε να είχες ή χρήμα ή μπόι ή μυαλό. «Εγώ δεν είχα τίποτα από τα δύο πρώτα».
Παρότι μικροκαμωμένος σκληραγωγήθηκε και υιοθέτησε το επιθετικό στυλ των φτωχών γειτονιών του Σικάγο. «Ακόμα και σήμερα όταν αγριεύει γίνεται πραγματικά ένα αλάνι του Σικάγο. Κάναμε μεταξύ μας πλάκα, σχολιάζοντας ότι είναι δόκτωρ Τζέκιλ και κύριος Χάιντ. Από τη μία έχεις απέναντί σου έναν καλλιεργημένο με ιδιαίτερη αδυναμία στις τέχνες επιτυχημένο άνδρα και από την άλλη έχεις τον έφηβο Τζον, αυτόν που δεν φοβάται να τα βάλει με οποιονδήποτε».
Όπως έχει ο ίδιος εξομολογηθεί, η Ελληνίδα μητέρα του είναι ο άνθρωπος που τον έχει επηρεάσει όσο κανένας στη ζωή του. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αρκαδία, αλλά μετανάστευσε πολύ νέα στην Αμερική. Σε αντίθεση με τον πατέρα του που προτιμούσε να βλέπει αθλητικά στην τηλεόραση, η μητέρα του άκουγε πολιτικές εκπομπές. «Σ’ αυτή χρωστάω την ενασχόλησή μου με την πολιτική. Αυτή ήταν που με μύησε, παρότι δεν ήταν μορφωμένη».
«Οι Έλληνες και οι Ιταλοί έχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία», έχει δηλώσει ο ίδιος, «οπότε πάντα υπήρχε μία ταύτιση των γονιών μας ως προς τις αξίες με τις οποίες έπρεπε να μας μεγαλώσουν». Αν και ο πατέρας του ήταν εν ενεργεία Καθολικός, ο μικρός Τζον αγκάλιασε τη θρησκεία της μητέρας του. Πήγαινε συχνά στην ελληνική ορθόδοξη εκκλησία και ακόμα και σήμερα έχει εικόνες στα γραφεία του, ακόμα και σ’ αυτό του Λευκού Οίκου. «Συχνά ο Ομπάμα τις θαύμαζε» έχει εκμυστηρευτεί σε φίλους του.
Η μητέρα του, εκτός από τη θρησκεία, του μετέδωσε και την αγάπη της για την Ελλάδα και για το μαγείρεμα. «Αυτά τα δύο, άλλωστε, πάνε μαζί, ή τουλάχιστον έτσι με έμαθε η μαμά μου». Υποστηρίζει ότι η ελληνική ανατροφή του τον βοήθησε να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και την πιο δύσκολη ένταση ή διαφωνία στη δουλειά. «Μόνο όσοι έχουν μεγαλώσει σε ελληνικές οικογένειες συζητάνε και μαλώνουν στο τραπέζι. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει από μικρός να μάθεις να έχεις επιχειρήματα και να τα υποστηρίζεις. Η πολιτική, εξάλλου, κυλάει στο ελληνικό αίμα μας».
Ο πατέρας του δεν τελείωσε ποτέ το γυμνάσιο και έζησε την οικογένειά του, δουλεύοντας σκληρά σε εργοστάσια. ή κάνοντας άλλες δουλειές του ποδαριού. «Ήταν τόσο περήφανος. Ποτέ δεν επέτρεπε να αντιληφθούμε τον καθημερινό αγώνα του. Δεν υπήρχε δουλειά αρκετά δύσκολη ή σκληρή που δεν την έκανε ο πατέρας μου για να μας μεγαλώσει», έχει πει ο ίδιος.
Γνωρίζοντας από πρώτο χέρι πόσο δύσκολη είναι η ζωή του βιοπαλαιστή, ήταν αυτός που ώθησε τα παιδιά του προς το δρόμο της εκπαίδευσης. «Ήταν τρομερά σημαντικό για τον πατέρα μου να προοδεύσουμε και να αποφοιτήσουμε από το πανεπιστήμιο, κάτι που δεν είχε κάνει άλλος στην οικογένειά μας».
Το 1967 αποφοίτησε από το Lane Technical High School. Η επίσημη ενασχόλησή του με την πολιτική αρχίζει στο πανεπιστήμιο Knox του Ιλινόις, όπου και αριστεύει προς μεγάλη ικανοποίηση του πατέρα του. Αυτός είναι που οργανώνει δεκάδες συμφοιτητές του και όλοι μαζί δημιουργούν μία δραστήρια ομάδα υποστήριξης του υποψήφιου πρόεδρου Eugene McCarthy το 1968. «Ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα ότι τα λόγια είναι φτωχά. Πρέπει να δράσεις για να επιτύχεις τον στόχο σου».
Έχοντας το πτυχίο νομικής στα χέρια του και γιορτάζοντάς το με ένα άκρως παραδοσιακό ελληνικό γλέντι, το οποίο οργάνωσε η μητέρα του, οδεύει στο περίφημο Πανεπιστήμιο Georgetown, όπου εξακολουθεί και σήμερα να διδάσκει. Αργότερα, εργάζεται στο πλευρό γνωστών γερουσιαστών και με τον αδελφό του ιδρύει μία εταιρεία λόμπινγκ που ακόμα και σήμερα θεωρείται από τις πιο ισχυρές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το αστέρι του, όμως, λάμπει όταν ενώνει τις δυνάμεις του με τον Μπιλ Κλίντον. Είναι ο επικεφαλής του προσωπικού του, ο «άνθρωπος σκιά του», όπως έχει παραδεχτεί και ο τέως πρόεδρος. Αυτός του αρπάζει το πρόσωπο με τα δύο χέρια όταν αποκαλύπτεται το σκάνδαλο Λεβίνσκι και του λέει «θα επιβιώσουμε. Το κατάλαβες; Ότι και να συμβεί θα βγούμε πιο δυνατοί». Μιλάει νυχθημερόν με δημοσιογράφους, επιτίθεται σε οποιονδήποτε τολμήσει να αναφερθεί στο σκάνδαλο και ούτε λίγο ούτε πολύ «ανασταίνει έναν ημιθανή πρόεδρο», όπως γράφει η εφημερίδα Wall Street Journal.
Μετά την αποχώρηση του Κλίντον από τον Λευκό Οίκο ιδρύει το Center for American Progress, μια οργάνωση που παντρεύει την πολιτική με το χρήμα. Έχει εξασφαλίσει μεγάλες χορηγίες, μεταξύ των άλλων και από τον περιβόητο Τζορτζ Σόρος. Οι ικανότητές και η επιμονή του είναι αυτές που του χαρίζουν το προσονύμιο “χρυσός σύμβουλος”. Ο Ομπάμα έφτασε να τον παρακαλέσει να αναλάβει επικεφαλής του επιτελείου του. «Ο Τζον ενέδωσε το 2014, έξι χρόνια μετά την πρώτη προσέγγισή μου». «Ήταν τότε που ο Ομπάμα έχανε σ’ όλα τα επίπεδα και ο Τζον λατρεύει να ορμάει σ’ ένα πλοίο που βυθίζεται και να το οδηγεί τελικά προς τα ρηχά», σχολιάζει συνεργάτης του.
Λέγεται ότι όταν ο Τζον του ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει τον Λευκό Οίκο για να αναλάβει την εκστρατεία της Κλίντον, ο Ομπάμα του είπε «θα μου λείψει Τζον να έχω δίπλα μου έναν άνθρωπο που βρίσκεται πάντα δύο βήματα μπροστά!» Ο Ομπάμα, όμως, γνώριζε εξαρχής την ιδιαίτερη σχέση του Τζον με τους Κλίντον, κάτι που, εξάλλου, ούτε ο ίδιος έκρυψε ποτέ. «Πιθανότατα θα αφήσω τη θέση μου στις αρχές Φεβρουαρίου και έπειτα πρέπει να σκεφτώ τι θα κάνω με τη ζωή μου. Αν η Χίλαρι αποφασίσει να κατέβει ως υποψήφια, της έχω πει πως θα κάνω τα πάντα για να την βοηθήσω» είχε δηλώσει στις αρχές του 2015 στο Reuters.
Εκτός από το πάθος του για το περιβάλλον, ο Ποντέστα έχει άλλη μία αδυναμία που μόνο οι στενοί συνεργάτες του γνώριζαν. Είναι λάτρης της σειράς “The X-Files”, καθώς του αρέσει να σκέφτεται ότι υπάρχουν εξωγήινοι. «Στο γραφείο του έχει όλη τη συλλογή των επεισοδίων, με τα οποία χαλαρώνει μετά από ένα δύσκολο ραντεβού», έχει πει μεταξύ αστείου και σοβαρού η γραμματέας του.
Ο ίδιος, αποχαιρετώντας την ομάδα του στον Λευκό Οίκο, κατά τη διάρκεια του πάρτι που του οργάνωσαν, είπε χαριτολογώντας: «για άλλη μία φορά φεύγω με άδεια χέρια από τον Λευκό Οίκο. Για άλλη μία φορά δεν έχω στα χέρια μου τον μυστικό φάκελο που αποδεικνύει την ύπαρξη UFO».
Σύμφωνα με τους συνεργάτες του το μεγαλύτερο μειονέκτημά του, το οποίο είναι συγχρόνως και πλεονέκτημα είναι η ανταγωνιστική προσωπικότητά του. Έχουν ακόμα να θυμούνται ότι ένα βράδυ Παρασκευής ανακοίνωσε σε σύσκεψη στον Λευκό Οίκο ότι θα τερματίσει έναν αγώνα δρόμου 10 χιλιομέτρων σε χρόνο ρεκόρ. Προκαλώντας σε συναγωνισμό τον κατά 20 χρόνια νεότερο βοηθό του είπε «δεν ξέρω πόσο γρήγορα μπορεί να το κάνει ο Ντένις».
Αυτό του το χαρακτηριστικό είναι που τον καθιστά ικανό να βάλει τάξη και στο εριστικό και πολλές φορές χαοτικό περιβάλλον της Κλίντον. «Όχι μόνο επιβάλλει τάξη και πειθαρχία στην εριστική Χίλαρι και στους υπόλοιπους συμβούλους της, αλλά συγκρατεί και τον κατά γενική ομολογία απείθαρχο σύζυγό της που θέλει να έχει λόγο για τα πάντα», είπε συνεργάτης της Κλίντον στην εφημερίδα New York Times, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Πιστεύει στη δύναμη και την χρησιμοποιεί με τρόπο που πολλοί Δημοκρατικοί διστάζουν να κάνουν», δήλωσε ο Πολ Μπεγκάλα, ένας πρώην βοηθός και στενός φίλος του Κλίντον στον Λευκό Οίκο. «Είναι από τα ελάχιστα άτομα που δεν φοβούνται να χρησιμοποιήσουν την εξουσία και με ανελέητο τρόπο εάν κρίνει ότι κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο».
Εκτός των άλλων, είναι μανιώδης συλλέκτης έργων τέχνης και μάλιστα συναγωνίζεται συχνά τον αδελφό του, ο οποίος είναι ιδιαίτερα παθιασμένος με τη μοντέρνα τέχνη. Παρά την ευγενή άμιλλα που επικρατεί ανάμεσα τους, τα δύο αδέλφια είναι εξαιρετικά δεμένα. «Διατηρούμε το ελληνικό στοιχείο της οικογένειας που μένει για πάντα ενωμένη», έχει σχολιάσει ο Τζον.
Πράγματι, όταν ο πατέρας τους έφυγε από την ζωή το 1980 τα δύο αδέλφια έπεισαν τη μητέρα τους να μετακομίσει από το Σικάγο στην Ουάσινγκτον. «Πολλοί παραξενεύτηκαν που πήραμε την ηλικιωμένη μαμά μας στο σπίτι, αλλά νομίζω ότι πρόκειται για άτομα που δεν γνωρίζουν πώς λειτουργούν οι ελληνικές οικογένειες. Μένουμε πάντα μαζί, αγαπιόμαστε και στηρίζουμε ο ένας τον άλλον ό,τι και να γίνει. Το πατρικό μας σπίτι, άλλωστε, ήταν ένα ταπεινό διαμέρισμα και κάτω από αυτό έμενε η οικογένεια της αδελφής της μαμάς μου και παραδίπλα μας έμεναν τα ξαδέλφια της». Η μητέρα του Τζον έφυγε από την ζωή το 2007, «χωρίς να προλάβει να δεί τον Ομπάμα να κερδίζει την προεδρία και να κατακτά τον Λευκό Οίκο», όπως έχει πει ο ίδιος, σημειώνοντας πόσο σημαντικό θα ήταν γι’ αυτήν.
Αν και περιπετειώδης στην επαγγελματική ζωή του, η προσωπική ζωή του είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση. Είναι επί τρείς δεκαετίες παντρεμένος με τη Μαίρη, γνωστή δικηγόρο της Ουάσινγκτον. Έχουν αποκτήσει τρία παιδιά. Σύμφωνα με φίλους και συνεργάτες έχει ιδιαίτερη αδυναμία στην οικογένειά του και παραλίγο να καταρρεύσει όταν τραυματίστηκε σοβαρά σε ένα τροχαίο ατύχημα η σύζυγός του. «Ήταν η πρώτη φορά που έκανε χρήση όλων των προνόμιων που έχει, φροντίζοντας να έχει την καλύτερη δυνατή φροντίδα».
Ο Ποντέστα είναι ο άνθρωπος που κρατάει τον Ομπάμα, αλλά και την Χίλαρι σε επαφή με την ελληνική ομογένεια. Ήταν στο πλευρό του Αμερικανού προέδρου όταν γιόρτασε την επέτειο της ελληνικής εθνικής ανεξαρτησίας, αλλά ήταν και αυτός που οργάνωσε προ ημερών μία πολύ σημαντική εκδήλωση χρηματοδότησης, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι επιφανείς Έλληνες των Ηνωμένων Πολιτειών. «Έβαλαν όλοι βαθιά το χέρι στην τσέπη».
Ο Τζον μιλάει ελληνικά και φρόντισε να διατηρήσουν και τα τρία παιδιά του τις ρίζες τους. Έχουν, εξάλλου, επισκεφτεί αρκετές φορές την Ελλάδα. Αν και απολαμβάνουν κάποια από τα πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά, προτιμούν πάντα εκδρομές στην Αρκαδία, τον τόπο καταγωγής της μητέρας του. «Είναι ο μόνος τρόπος να κρατάμε ζωντανή την παράδοση και το παρελθόν!», έχει πει ο ίδιος.