Ο πόλεμος του εμβολίου – Η βρετανική αντεπίθεση και η ρωσική απειλή

Νέα επεισόδια στον “πόλεμο του εμβολίου” έρχεται να προσθέσει η απόφαση της αρμόδιας βρετανικής ρυθμιστικής αρχής, με την οποία δίνει την έγκρισή της στο σκεύασμα της AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Μια απόφαση η οποία έρχεται μόλις λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων ότι πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να εγκρίνει το συγκεκριμένο εμβόλιο τον Ιανουάριο, αλλά και τις καταγγελίες Μπορέλ για ρωσική παραπληροφόρηση υπέρ του Sputnik V.

Η Βρετανία έγινε σήμερα η πρώτη χώρα, παγκοσμίως, που ενέκρινε το εμβόλιο του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της AstraZeneca, ένα γεγονός, το οποίο θα συμβάλλει καθοριστικά στην επιτάχυνση της εκστρατείας εμβολιασμού, όπως εκτιμούν οι υγειονομικές αρχές της χώρας. Την ίδια ώρα, ο Μπόρις Τζόνσον πανηγυρίζει, χαρακτηρίζοντας την είδηση ως ένα «πραγματικά καταπληκτικό νέο» και ως «θρίαμβο για την βρετανική επιστήμη».

«Τώρα θα εμβολιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους το ταχύτερο» ανέφερε ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, την ώρα που έρευνα του London School of Hygiene and Tropical Medicine (LSHTM) υπογραμμίζει ότι πρέπει να εμβολιάζονται δύο εκατομμύρια άνθρωποι την  εβδομάδα για να αποφύγει η χώρα ένα τρίτο κύμα της επιδημίας. Ήδη, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca δήλωσε ότι η εταιρεία θα ξεκινήσει την διανομή του εμβολίου ακόμα και σήμερα, προσθέτοντας ότι η παραγωγή μπορεί να φτάσει μέχρι τα δύο εκατομμύρια δόσεις την εβδομάδα. εμφανίστηκε επίσης πεπεισμένος ότι το συγκεκριμένο εμβόλιο θα είναι αποτελεσματικό και κατά του νέου στελέχους του ιού.

Και η AstraZeneca στον πόλεμο του εμβολίου

Από την πλευρά του ο Βρετανός υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ, αφού εκθείασε την βρετανική καινοτομία, ανακοίνωσε ότι εκατοντάδες χιλιάδες δόσεις του εμβολίου θα είναι έτοιμες για διανομή στην Βρετανία από την Δευτέρα. Σημειώνεται ότι η Βρετανία έχει παραγγείλει ήδη 100 εκατομμύρια δόσεις. Η χορήγηση θα ξεκινήσει στις 4 Ιανουαρίου, ενώ ήδη, από τις 8 Δεκεμβρίου, έχουν εμβολιαστεί 600.000  άνθρωποι με το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech.

Όπως ανέφερε το υπουργείο Υγείας η έγκριση δόθηκε μετά τη διεξαγωγή «εντατικών κλινικών δοκιμών και μιας σε βάθος ανάλυσης των δεδομένων από τους ειδικούς, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το εμβόλιο τηρεί τους αυστηρούς κανόνες ασφάλειας, ποιότητας και αποτελεσματικότητας». Η εταιρία μιλά από την πλευρά της για αποτελεσματικότητα 70%, που μπορεί να φθάσει ακόμη και το 100% μετά τη χορήγηση και της δεύτερης δόσης.

Το εμβόλιο της AstraZeneca και της Οξφόρδης αναμενόταν με αγωνία από όλον τον κόσμο, καθώς είναι φθηνότερο και διατηρείται σε απλά ψυγεία. Σε αντίθεση με αυτό των Pfizer/BioNTech, το οποίο  πρέπει να διατηρείται σε θερμοκρασία μείον 70 βαθμών Κελσίου, το εμβόλιο των AstraZeneca /Οξφόρδης μπορεί να συντηρηθεί στους 2-8 βαθμούς Κελσίου, γεγονός που διευκολύνει τον εμβολιασμό σε μεγάλη κλίμακα.

Το “βρετανικό” εμβόλιο βασίζεται σε αδρανοποιημένο αδενοϊό του κοινού κρυολογήματος, ο οποίος απομονώθηκε στους χιμπατζήδες και τροποποιήθηκε γενετικά, ενώ ο τρόπος με τον οποίο μεταβιβάζει γενετικό υλικό στα κύτταρα με την εντολή να επιτεθούν στον SARS-CoV-2 παρουσιάσθηκε ως “Δούρειος Ίππος”. Σύμφωνα μάλιστα με όσα έχουν ανακοινωθεί, προσφέρει 100% προστασία απέναντι στις βαριές μορφές της Covid-19.

Καθυστερήσεις στην ΕΕ

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, τον Νοέμβριο και ενώ συνεχίζονταν οι κλινικές δοκιμές, το βρετανικό εργαστήριο είχε ανακοινώσει ότι το εμβόλιό του έχει κατά μέσον όρο αποτελεσματικότητα 70%. Αυτός ο μέσος όρος έκρυβε, ωστόσο, μεγάλες διαφοροποιήσεις. Η αποτελεσματικότητα έφτανε στο 90% για τους εθελοντές που είχαν λάβει αρχικά μισή δόση και στην συνέχεια, έναν μήνα αργότερα, μία ολόκληρη δεύτερη δόση. Έπεφτε όμως στο 62%, όταν ο εμβολιασμός γινόταν με δύο ολόκληρες δόσεις. Το πρωτόκολλο που ενέκρινε πάντως η βρετανική ρυθμιστική αρχή προβλέπει την χορήγηση δύο ολόκληρων δόσεων.

«Η αποτελεσματικότητα είναι υψηλή, μέχρι και 80%, όταν μεσολαβεί διάστημα τριών μηνών ανάμεσα στην πρώτη και την δεύτερη δόση, για τον λόγο αυτόν κάναμε αυτή την σύσταση» δήλωσε αξιωματούχος που συμμετείχε στην διαδικασία της έγκρισης του εμβολίου. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι εξετάστηκε και «το πρωτόκολλο της μισής δόσης, αλλά θεωρήσαμε ότι τα αποτελέσματά του δεν έχουν αποδειχθεί μέσω πλήρους ανάλυσης».

Με τις εκτιμήσεις να ποικίλλουν, μία ημέρα νωρίτερα, ο εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων είχε δηλώσει ότι το εμβόλιο της AstraZeneca δεν είναι έτοιμο για ταχεία έγκριση από την ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή. Σήμερα πάντως, ο Γερμανός υπουργός Υγείας ζήτησε να υπάρξει «άμεση και ενδελεχής εξέταση» του εμβολίου της AstraZeneca από τον ΕΜΑ, «επιπλέον της αναμενόμενης έγκρισης του εμβολίου της Moderna».

«Δεν έχουν καν υποβάλει αίτηση σε εμάς ακόμη» δήλωσε στην βελγική εφημερίδα Het Nieuwsblad ο εκτελεστικός διευθυντής της ευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής, όπως και ο επικεφαλής του ινστιτούτου Paul Ehrlich, Κλάους Τσίχουτεκ. Ο δεύτερος πάντως πρόσθεσε ότι «μόλις υποβληθεί η αίτηση, μια απόφαση θα ληφθεί άμεσα» από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ).

Η ΕΕ πάντως αποφάσισε να αγοράσει επιπλέον 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, ενώ ο ΕΜΑ αναμένει αίτηση της Biontech έγκριση της λήψης έξι δόσεων εμβολίου ανά φιαλίδιο. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με τη χρήση ειδικής σύριγγας, καθώς στα φιαλίδια υπάρχει μεγαλύτερη ποσότητα. Ήδη όμως η χρήση έξι δόσεων ανα φιαλίδιο επιτρέπεται στην Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Η “απειλή” του Sputnik V

Την ίδια ώρα ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας υποστηρίζει ότι τα δημόσια ρωσικά ΜΜΕ διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες για τα ευρωπαϊκά και τα αμερικανικά εμβόλια, χλευάζοντας τους «δυτικούς παρασκευαστές». Ο ίδιος ανέφερε ότι αυτά τα ρωσικά αφηγήματα, τα οποία περιλαμβάνουν και «παράλογους ισχυρισμούς ότι τα εμβόλια θα μετατρέψουν τους ανθρώπους σε πιθήκους, απευθύνονται στις χώρες, όπου η Ρωσία θέλει να πουλήσει το δικό της εμβόλιο, το Sputnik V».

Η Μόσχα έχει διαψεύσει επανειλημμένως αυτές τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι αντιθέτως το Sputnik V στοχοθετείται από μια εκστρατεία παραπληροφόρησης από το εξωτερικό. Ο εκπρόσωπος του Πούτιν πάντως, όταν η AstraZeneca διέκοψε τις κλινικές δοκιμές τον Σεπτέμβριο, λόγω της ανεξήγητης ασθένειας ενός εθελοντή, είχε πει σε δημοσιογράφους ότι το Sputnik V είναι πιο αξιόπιστο γιατί βασίζεται σε έναν αδενοϊό που προσβάλλει τους ανθρώπους, χαρακτηρίζοντας το βρετανικό ως «εμβόλιο πιθήκων».

Σήμερα βεβαίως η Μόσχα ευελπιστεί σε μια συνεργασία με την AstraZeneca, ενώ έχει προωθήσει το Sputnik V σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Πρόθεση για παραγωγή του ρωσικού εμβολίου εξεδήλωσε και η Άγκυρα, μετά την χθεσινή συνάντηση Λαβρόφ-Τσαβούσογλου στο Σότσι. Στην ΕΕ πάντως το Sputnik V κυκλοφορεί μόνο στην Ουγγαρία, η οποία ανακοίνωσε την Δευτέρα την παραλαβή 6.000 δόσεων του ρωσικού εμβολίου.