Ο θάνατος 18χρονης ξεχείλισε το ποτήρι με το AstraZeneca στην Ιταλία

Μια σειρά από κακές συμπτώσεις και ολιγωρίες, αλλά και η αναποφασιστικότητα της ιταλικής κυβέρνησης έγιναν αιτία να πεθάνει λίγες μέρες μετά τον εμβολιασμό του με το AstraZeneca ένα 18χρονο κορίτσι, με τα ιταλικά ΜΜΕ να βάλλουν με πυρ ομαδόν κατά του υπουργού Υγείας. Μετά το θάνατο του κοριτσιού, το υπουργείο ανακοίνωσε με σαφήνεια πλέον ότι το εμβόλιο δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα κάτω των 60 ετών.

Το ιταλικό υπουργείο Yγείας έδειξε εξαρχής μία αλλοπρόσαλλη στάση στο όλο ζήτημα. Ήταν από τις πρώτες χώρες που ξεσηκώθηκαν με το συγκεκριμένο εμβόλιο και σταμάτησαν τους εμβολιασμούς τον Μάρτιο, όταν σημειώθηκαν πάνω από τέσσερις ανεξήγητοι θάνατοι νέων, τις ίδιες μέρες είχε θανάτους νέων και η Αυστρία, αλλά και η Βουλγαρία. Στη Βουλγαρία μάλιστα πέθανε μετά τον εμβολιασμό του ένας Έλληνας φοιτητής 23 ετών που σπούδαζε εκεί ιατρική.

Στην Ιταλία αρχικά μίλησαν για προβληματικές παρτίδες στη Σικελία και μετά συνειδητοποίησαν ότι είχαν θανάτους και σε άλλες περιοχές, οπότε ανακοίνωσαν ότι δεν φταίνε οι παρτίδες και ότι μπορεί να μη φταίει καν το εμβόλιο. Εκείνες τις μέρες όμως άρχισαν να έχουν επιφυλάξεις και άλλα κράτη, ειδικά όταν σημειώθηκαν θάνατοι στη Νορβηγία, Δανία και αλλού. Τότε οι περισσότερες χώρες έβαλαν στο ράφι το AstraZeneca ειδικά για τις νέες γυναίκες και περίμεναν τι θα αποφασίσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ).

Κατόπιν πολλών πιέσεων ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων απεφάνθη ότι ίσως το εμβόλιο αυτό σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να προκαλεί θρομβώσεις. Οι Ιταλοί ήταν μεταξύ των κρατών που εν τω μεταξύ είχαν αρχίσει να το ξαναχορηγούν γιατί είχαν μεγάλη έλλειψη εμβολίων. Όταν ο ΕΜΑ έβγαλε το πόρισμά του (που ουσιαστικά αναγνώριζε τους θανάτους από θρομβώσεις και θρομβοπενία ως παρενέργεια του εμβολίου), οι Ιταλοί ξαναμαζεύτηκαν. Αποφάσισαν τότε να το χορηγούν στους άνω των 65.

Όμως τα εμβόλια έμεναν στα ράφια και μάλιστα η ιταλική κυβέρνηση είχε πρωτοστατήσει επιθετικά σε μήνυση κατά της βρετανοσουηδικής AstraZeneca επειδή «εξήγαγε εμβόλια που τα χρειαζόταν η Ευρώπη και έκανε εξαγωγές την στιγμή που δεν κάλυπτε τις παραγγελίες της από ευρωπαϊκά κράτη». Η κυβέρνηση της Ιταλίας πριν από ένα μήνα ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να αρχίσει να χορηγεί το εμβόλιο και στους κάτω των 60, γιατί έχει μείνει πίσω ο εμβολιασμός και μένουν στο ράφι αγορασμένες ποσότητες.

Η τραγική ιστορία της 18χρονης

Μέσα σε αυτό το πνεύμα της αναποφασιστικότητας, σκέφτηκαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας, που αποφάσισε να μη χορηγεί το εμβόλιο σε κανένα νέοn, αλλά να το διαθέτει ελεύθερα σε όποιον το επιθυμούσε, δηλαδή σε μια ανοιχτή πλατφόρμα για εθελοντές. Έτσι σε πολλές περιφέρειες της Ιταλίας αποφασίστηκε να υπάρχουν «ημέρες εθελοντικού εμβολιασμού» και να εμβολιάζεται αυτές τις μέρες όποιο άτομο άνω των 18 το επιθυμούσε. Και φυσικά το “ελεύθερο εμβόλιο για όλους” ήταν μόνο το AstraZeneca.

H 18χρονη έκανε ορμονοθεραπεία για προβλήματα υγείας και παράλληλα έπασχε από οικογενή θρομβοπενία (αυτοάνοσο νόσημα). Δηλαδή όχι μόνον ανήκε σε φύλο και ηλικιακή ομάδα για την οποία δεν ενδείκνυται ούτε το AstraΖeneca ούτε το Johnson & Johnson, αλλά είχε και ένα νόσημα που με το εμβόλιο θα σχημάτιζε επικίνδυνο κοκτέιλ. Δεν είναι σαφές αν η θρομβοπενία της, της ήταν γνωστή ή αν διαγνώσθηκε αφ’ ότου έκανε το εμβόλιο.

Η 18χρονη πήγε στις 26 Μαΐου για εμβολιασμό με δική της πρωτοβουλία, σε πλατφόρμα ανοιχτή για όλους “τη μέρα εμβολιασμού” που προωθούσε το υπουργείο Υγείας, αλλά και τοπικά οι περιφέρειες. Παρουσίασε συμπτώματα στις 3 Ιουνίου με έντονο πονοκέφαλο και  φωτοφοβία. Υπεβλήθη σε αξονική που δεν έδειξε τίποτα, αλλά της έγινε και αιματολογικός έλεγχος. Οι γιατροί είπαν ότι δεν βρήκαν τίποτα, της έδωσαν εξιτήριο και της είπαν να επανέλθει σε 15 μέρες για να επαναληφθούν οι εξετάσεις.

Όμως σε δύο μέρες το κορίτσι παρουσίασε παράλυση και διακομίσθηκε πλέον σε άλλο νοσοκομείο, όπου αμέσως μπήκε στο χειρουργείο. Πατά τις δύο επεμβάσεις που έγιναν, το κορίτσι υπέκυψε σε εγκεφαλική αιμορραγία και ο ήδη οι γονείς δώρισαν και τα όργανά του. Η εισαγγελία άσκησε δίωξη για ανθρωποκτονία κατά αγνώστων και το θέμα διερευνάται πλέον ποινικά. Το κορίτσι παρουσίασε λίγες μέρες μετά τον εμβολιασμό του συμπτώματα και στο πρώτο νοσοκομείο που πήγε, του έκαναν εξετάσεις αλλά του έδωσαν εξιτήριο, λέγοντάς του να τις επαναλάβει σε 15 μέρες.

Η 18χρονη όμως παρουσίασε επιδείνωση την επομένη και στο δεύτερο νοσοκομείο που πήγε, πλέον ήταν αργά για οτιδήποτε και κατέληξε. Ψάχνουν τώρα οι Ιταλοί υπεύθυνοι ως άλλοθι να αποδείξουν ότι το κορίτσι δεν είχε ενημερώσει το εμβολιαστικό κέντρο για τις παθήσεις του.  Όμως ακόμα κι αν αυτό ευσταθούσε, οι εξετάσεις που έκανε το πρώτο νοσοκομείο στο οποίο πήγε, θα είχαν δείξει την θρομβοπενία και την ορμονοθεραπεία και λογικά δεν θα της έδιναν εξιτήριο.

Η περίπτωση του στρατιωτικού

Μία εβδομάδα πριν πεθάνει το 18χρονο κορίτσι, είχε βγει το πόρισμα για τον 43χρονο στρατιωτικό που είχε πεθάνει τον περασμένο Μάρτιο μετά από εμβολιασμό του με AstraZeneca. Στο πόρισμα αναφερόταν, εμμέσως, η αιτιακή σχέση με το εμβόλιο. Οι ειδικοί απεφάνθησαν ότι ήταν πολύ άτυχος και ότι επειδή είχε ήδη νοσήσει ασυμπτωματικά, ο εμβολιασμός του προκάλεσε μια πολύ ισχυρή φλεγμονώδη αντίδραση που κατέληξε σε οξύ αναπνευστικό στρες και θάνατο.

Και στην περίπτωση του 43χρονου η πολιτεία φροντίζει να αποποιηθεί ευθύνες, αναφέροντας ότι αιτία θανάτου ήταν η ατυχής σύμπτωση. Όμως είναι κι αυτό μια ευθύνη που δεν αναλαμβάνουν λόγω κόστους τα κράτη, δηλαδή το να γίνεται πριν από το εμβόλιο ένα τεστ ώστε να μην εμβολιάζεται φορέας. Επίσης, η εξήγηση είναι “μισή”, καθώς και άλλα άτομα φορείς εμβολιάσθηκαν (με άλλα εμβόλια) αλλά δεν πέθαναν μετά τον εμβολιασμό.

Σε αυτό οι Ιταλοί απαντούν ότι φταίει το DNA του άτυχου στρατιωτικού και ότι όλοι οι οργανισμοί δεν παρουσιάζουν τόσο ακραίες και υπερβολικές αντιδράσεις στο εμβόλιο. Επικαλούνται δε και άλλα εμβόλια, όπως της γρίπης, που μπορεί κάποιος να το κάνει ενώ ήδη έχει κολλήσει και δεν το ξέρει κι όμως ο εμβολιασμός να μην επιδεινώσει την εξέλιξη της νόσου. Στην Ελλάδα έχουν σημειωθεί θάνατοι σε άτομα που εμβολιάσθηκαν ενώ ήταν φορείς, αλλά αποδίδονται κατά κανόνα την μη ανάπτυξη αντισωμάτων και στο ότι κόλλησαν όλοι μετά την πρώτη δόση του εμβολίου.

Άλλες φορές αποδίδονται στο ότι η λοίμωξη ήταν πρόσφατη και ότι το εμβόλιο δεν πρόλαβε να παράξει αντισώματα, οπότε αποφαίνονται ότι ο ασθενής απεβίωσε εξαιτίας του κορονοϊού, επιμένοντας ότι το εμβόλιο “πάνω” σε νοσούντα δεν προκαλεί σοβαρές επιπλοκές. Το ίδιο ανακοινώθηκε όταν πέθανε και ο πολιτικός Θεόδωρος Κατσανέβας, που νόσησε βαριά μια εβδομάδα αφ’ ότου έκανε το εμβόλιο της Pfizer. Ο ίδιος εκτιμούσε τότε πως είχε την ατυχία να κολλήσει  2-3 μέρες πριν από τον εμβολιασμό. Διασωληνώθηκε, αλλά δεν σώθηκε.