Οδοιπορικό στο θέρετρο της Οχρίδας

Η διέλευση από το ελληνικό τελωνείο Νίκης στο νομό Φλώρινας στο τελωνείο Μετζίτλιγια της Βόρειας Μακεδονίας, γίνεται σχετικά γρήγορα. Η πρώτη εικόνα κάπως απογοητευτική, με το κτίριο άβαφο, εγκαταλελειμμένο, καμιά πινακίδα που να προσδιορίζει την χώρα που μπαίνει κάποιος. Ένα ζευγάρι παγώνια κυκλοφορούν ελεύθερα. Προηγήθηκε στάση, κλασικά, στα freeshop και μετά ευθεία με προορισμό τη λίμνη Οχρίδα, στο δυτικό μέρος της χώρας, στα σύνορα με την Αλβανία.

Ακούμε πολλά. Οχρίδα: ο πιο in τουριστικός προορισμός. Eκεί ήταν οι βίλες των ισχυρών επί κομμουνιστικού καθεστώτος (ο Τίτο είχε προνοήσει) εκεί σήμερα τα 5άστερα ξενοδοχεία και υπερπολυτελείς ξενώνες για τις διακρατικές συναντήσεις ξένων ηγετών. Και ο Ομπάμα, ο Σαρκοζί, ο Καραμανλής, ο Πούτιν και σειρά άλλων προσκεκλημένων έχουν ζήσει την ομορφιά της.

Ένας συνδυασμός κατάφυτων ακτών και καθάριων καταγάλανων νερών. Να που όμως την παραδείσια ομορφιά αυτού του προνομιακού σημείου της γειτονικής χώρας, τη γεύονται και χιλιάδες Έλληνες επισκέπτες πάμφθηνα και απολαμβάνουν διακοπές στο 1/3 του κόστους των διακοπών στην Ελλάδα.

Η διαδρομή από τα πρώτα χωριά που βλέπει ο επισκέπτης μας εισάγει σε αυτό που θα ακολουθήσει. Τεράστιες πινακίδες στα ελληνικά, κομμωτήρια, συνεργείο αυτοκινήτων, οδοντιατρεία, κέντρα αισθητικής και ότι άλλο θέλει ο σύγχρονος καταναλωτής.  Σούπερ- μάρκετ με του “πουλιού το γάλα” ανοικτά όλη μέρα για τον πελάτη και για τον Έλληνα τουρίστα που θεωρείται ο καλύτερος κι όλοι τρέχουν για την εξυπηρέτηση του.

 

Η γνωριμία με την Μπίτολα -άλλοτε ελληνικό Μοναστήρι- 15 λεπτά οδικώς από τα σύνορα είναι μια ευχάριστη έκπληξη, όπου οι περισσότεροι προσπαθούν να σου μιλήσουν ελληνικά, στα καφέ, τα μπαράκια, τα ταβερνάκια, στο εμπορικό κέντρο με τους πεζόδρομους και τα ιστορικά κτήρια που είναι σε διάφορους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς.

Αν και η χώρα έχει επίσημο νόμισμα το δηνάριο, (61 δηνάρια=1 ευρώ) σχεδόν παντού η συναλλαγή γίνεται σε ευρώ, οι υπηρεσίες είναι υψηλού επιπέδου, δενδροστοιχίες και κατάφυτα μπαλκόνια με λουλούδια δημιουργούν με την ομορφιά της απλότητας την επιθυμία να ζεις σ’ αυτή την πόλη, με μηδενικό κυκλοφοριακό πρόβλημα και χαλαρούς ρυθμούς ζωής.

Πρώτη στάση Μοναστήρι

Ο πεζόδρομος Σιρόκ οδηγεί στον πύργο του ρολογιού μετά στον καθεδρικό ναό του Αγίου Δημητρίου, του 1830, με το εγχάρακτο τέμπλο και στο κεντρικό τέμενος Καντί Γκαζί Χαϊντάρ, έργο του μεγαλύτερου αρχιτέκτονα της οθωμανικής αυτοκρατορίας Μιμάρ Σινάν. Οι προκλήσεις να περιηγηθεί κανείς στην πόλη, να επισκεφθεί μουσεία να δοκιμάσει την τοπική γαστρονομία είναι πολλές. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ένα παγωτό μηχανής σε χωνάκι κάνει μισό ευρώ, ενώ ένα πλήρες γεύμα με σαλάτα, μπύρα, κυρίως πιάτο κρεατικών και τυρί, σε ωραίο περιβάλλον κοστίζει 10 ευρώ. Οι συλλέκτες βινυλίου εκεί δεν θα ξεκολλούν, αφού μια μεγάλη έκθεση δίσκων του χθες, από ευρωπαϊκά αμερικανικά και ρωσικά συγκροτήματα πουλιόταν κοψοχρονιά…

Ο ξεναγός που ανέλαβε να αξιοποιήσει στο έπακρο την τριήμερη παραμονή μας δίνει ένα ποταμό στοιχείων για την χώρα και ιδιαίτερα για το “φιλέτο” καθώς πλησιάζουμε στην Οχρίδα και την Στρούγκα. «Δεν ξέρω πως θέλετε να αποκαλώ τη χώρα μου, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία Fyrom, Βόρεια Μακεδονία, Σκόπια, θα την αποκαλώ απλά “η δημοκρατία μας” για να μην έχουμε συγχύσεις και παρεξηγήσεις» θα πει με χαμόγελο.

Σύγχρονα συγκροτήματα ξενοδοχείων, σε ατέλειωτες σειρές μετά από μια κατάφυτη διαδρομή σε αρκετό υψόμετρο, προμηνύουν αυτό που θα δούμε. Μια αναπτυξιακή έκρηξη, ένα ευρωπαϊκό χρώμα, μια σειρά από αλυσίδες γνωστών καταστημάτων, μαγαζιά με σουβενίρ, beach bar, κοσμηματοπωλεία με τα φημισμένα μαργαριτάρια που προκύπτουν από επεξεργασία των λεπιών των ψαριών, ενώ η λίμνη σε ξεγελά με το μέγεθός της. Ξεκινώντας από την Κομοτηνή, είχα ανασύρει εικόνες από τη Βιστωνίδα και τη Μονολίμνη του Δέλτα Έβρου, τις Πρέσπες και όσες άλλες λίμνες είχα γνωρίσει.

Πρώτη επαφή με τη λίμνη

Σαν θάλασσα, στο λιμάνι της Οχρίδας πηγαινοέρχονται φέρι-μποτ, θαλάσσια ταξί, κότερα, η λίμνη εκτείνεται σε 350 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι πληροφορίες καταιγιστικές. Η λίμνη δεν παγώνει, το νερό της φιλτράρεται και λένε ότι είναι πόσιμο! Το βάθος της έως 303 μέτρα, το μεσαίο βάθος 163 μέτρα. Η μεγαλύτερη από τις 15 λίμνες (φυσικές και τεχνητές) της χώρας, που τροφοδοτείται από 30 πηγές και ποτάμια,  ενώ φιλοξενεί 17 είδη ψαριών και την ονομαστή κόκκινη πέστροφα της Οχρίδας που την συναντάς και στη λίμνη Βαϊκάλη της Ρωσίας και πουθενά αλλού.

Πολύ νόστιμος μεζές και το καπνιστό χέλι. Αξίζει να τα γευθεί ο επισκέπτης με συνοδεία τοπικού τσίπουρου (το λένε ρακί), αλλά να αποφύγετε τα θαλασσινά είδη, που είναι εισαγωγής και πανάκριβα -τουλάχιστον 60 ευρώ το κιλό. Εξ άλλου εδώ έχεις την ευκαιρία να γευθείς μια mix βαλκανική κουζίνα. Μαθαίνουμε ότι τοπικό φαγητό είναι τα γεμιστά πιπέρια και η φασολάδα, συνοδευόμενη από παραδοσιακά τυριά και μπουρέκια, ενώ σε περίοπτη θέση και οικονομικά είναι τα κεμπάπ, οι σπέσιαλ μακαρονάδες, οι μοσχαρίσιες μπριζόλες. Τεράστιες μερίδες και προσεγμένες. Φυσικά, μεγάλη είναι η ποικιλία των καφέδων και σε περίοπτη θέση στους καταλόγους ο φραπέ, αλλά και ο ελληνικός κουπάτος.

Η πόλη είναι γεμάτη αγάλματα, περιποιημένους κόμβους, κατάφυτα παρτέρια με λογής λογής λουλούδια (κυριαρχούν αυτή την εποχή οι μωβ ορτανσίες), με αμφιθεατρικές παραδοσιακές γειτονιές που διατηρούνται, αλλά και με το σύγχρονο οικοδομικό στυλ των πολυκατοικιών ανατολικού μπλοκ. Φιλόξενη, κρατά πολλές όμορφες εκπλήξεις για τον επισκέπτη που αναζητά πολιτιστικά κι άλλα ενδιαφέροντα ερεθίσματα. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης ότι εκεί νοιώθεις οικονομικά εύπορος αφού η διαφορά στο επίπεδο ζωής είναι έντονη, ο μέσος μισθός είναι 318 ευρώ, ο κατώτερος 220 ευρώ και η σύνταξη 190 ευρώ το μήνα.

Το ιστορικό κέντρο της Οχρίδας

Η Οχρίδα, όπως είναι φυσικό, λόγω του τουρισμού Ελλήνων, Ρουμάνων, Σέρβων, Ολλανδών και Γερμανών κυρίως, έχει λίγο πιο …τσιμπημένες τιμές. «Και σε μας οι νέοι, οι μορφωμένοι κυρίως φεύγουν αναζητώντας την τύχη τους στο εξωτερικό», θα μας πουν όσοι μένουν δουλεύουν ατέλειωτες ώρες κυρίως στον τουρισμό, σε ξενοδοχεία, καφέ, ταξί, κλπ σχεδόν όλο το χρόνο, μιας και ο τουρισμός… καλά κρατεί και λόγω των φεστιβάλ διεθνούς χαρακτήρα που ξαναρχίζουν μετά τους περιορισμούς για τον Covid.

 

Η πόλη είναι προστατευόμενη από την UNESCO, για τις τέσσερις ιστορικές εκκλησίες με τις περίτεχνες αγιογραφίες, το ελληνιστικό-ρωμαϊκό θέατρο που χρησιμοποιείται και σήμερα για συναυλίες κι εκδηλώσεις μεγάλου βεληνεκούς, με το εντυπωσιακό φρούριο του τσάρου Σαμουήλ που αξίζει να περιηγηθεί κάποιος βλέποντας από εκεί την λίμνη ήρεμη, καταγάλανη, πλανεύτρα και τους οικισμούς που βρίσκονται στις καταπράσινες πλαγιές. Μπορεί κανείς να πάρει ένα από τα μικρά λεωφορεία που πηγαίνουν στους οικισμούς από στενούς ανηφορικούς δρόμους για να την απολαύσει από ψηλά.

 

Η Οχρίδα σύμφωνα με την απογραφή του 2015 έχει 55.000 κατοίκους, η τελευταία απογραφή δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί. Πολιτικές ανακατατάξεις, υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν από τους κυβερνώντες και μια κοινωνική ψαλίδα που διευρύνεται, των πολύ πλουσίων με βίλες στα πιο όμορφα σημεία και από την άλλη των μεροκαματιάρηδων στις πέρα γειτονιές, δείχνουν τον μακρύ δρόμο που έχει να διανύσει η Βόρεια Μακεδονία που βλέπει τους επισκέπτες από την Ελλάδα σαν… το μάνα εξ ουρανού.