Οι Έλληνες πτυχιούχοι “εμπόρευμα” με πιστοποίηση!

Η Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας, γνωστή στους πανεπιστημιακούς χώρους ως ΜΟΔΙΠ, θα μπορούσε να περιγραφεί ως μηχανισμός που αναλαμβάνει και πιστοποιεί την τυποποίηση των διδασκόμενων μαθημάτων σε τρόπο ώστε αυτά να μπορούν να βγουν στην αγορά με αιτιολογημένη την “αξία” τους. Με πιο απλά λόγια εμπορευματοποιεί την παρεχόμενη γνώση σε τρόπο που αυτή να μπορεί να πουληθεί. Δεν είναι κάτι το καινοφανές, από καιρό η ίδια διαδικασία συμβαίνει με όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά.

Η ΜΟΔΙΠ επίσης πιστοποιεί την εκάστοτε αξία του πτυχίου με το οποίο ο φοιτητής και η φοιτήτρια θα μεταπωλήσουν την γνώση πάνω στην οποία επένδυσαν στην ίδια και την αυτή αγορά: στις επιχειρήσεις ή στους ποικιλώνυμους εργοδότες. Για να συμβεί αυτό με τον καλύτερο τρόπο η ΜΟΔΙΠ έχει κατοχυρώσει ένα σύστημα αποτίμησης των παρεχόμενων γνώσεων το οποίο τροφοδοτεί το γνωστό παράρτημα του πτυχίου, όπου αναλύονται γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες. Με τον τρόπο αυτό ο εργοδότης γνωρίζει –υποτίθεται– το τι ακριβώς “αγοράζει”.

Το όλο σχήμα θυμίζει εκείνο το παράρτημα που συνοδεύει υποχρεωτικά τα τυποποιημένα, “βιομηχανικά” τρόφιμα και το οποίο ενημερώνει τον καταναλωτή για το εάν το καταναλώσιμο περιέχει ή μη γλουτένη, ζάχαρη ή γλυκόζη, λίπος φυσικό ή ζωϊκό. Έτσι ο καταναλωτής μπορεί θεωρητικά να αποφύγει όλα εκείνα τα επικίνδυνα συστατικά που, μαζί με τον COVID-19, απειλούν και υποσκάπτουν την υγεία του. Ανάλογη προστασία διασφαλίζεται δια του “παραρτήματος” του πτυχίου και στον εργοδότη ο οποίος εύλογα θέλει να προστατεύσει την επιχείρησή του από “ιούς”.

Το ακαδημαϊκό πστοποιητικό περιλαμβάνει, φυσικά, ικανότητες και δεξιότητες. Ο ή η πτυχιούχος οφείλει να γνωρίζει το πως συνδέονται «δεδομένα και πληροφορίες με τη χρήση των απαραίτητων τεχνολογιών» και πρέπει να κατέχει την τεχνογνωσία περί «την λήψη αποφάσεων» (προφανώς σωστών αποφάσεων). Σε ένα επόμενο στάδιο οι πτυχιούχοι πιστοποιούνται ως ικανοί να παρέχουν «εργασία σε διεθνές περιβάλλον». Και αυτό λογικό φαίνεται σε μία χώρα που βασίζει τις αξιόλογες(!) οικονομικές επιδόσεις της ακριβώς πάνω στην “εξωστρέφεια”! Πέρα όμως από αυτά ο πτυχιούχος-εμπόρευμα οφείλει να διακατέχεται από κοινωνικές και πολιτιστικές αξίες ώστε να είναι παρουσιάσιμο στο “διεθνές περιβάλλον”. Ποιες είναι αυτές;

Η πρώτη και βασική είναι «ο σεβασμός στην διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα». Ακολουθεί ο «σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον» και μετά η «επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου». Τέλος, συμπεριλαμβάνεται η «προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης». Αυτά αρκούν.

Πατρίδα και πατριωτισμός

Στην περίπτωση που αναζητήσει κανείς «παραδοσιακές αξίες» –οι οποίες όμως, παραδόξως, διατηρούνται σε μερικά ιδρύματα στον όρκο της αποφοίτησης– θα δυσκολευθεί πολύ να τις εντοπίσει. Η αγάπη για την ελευθερία δεν θα μπορούσε να αντέξει την σύγκριση με τον «σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον», η προσήλωση στις αρχές της δημοκρατίας προφανώς υπολείπεται της «υπευθυνότητας …σε θέματα φύλου» και η επίκληση της δικαιοσύνης, της ισότητας και της αλληλεγγύης μάλλον καλύπτονται από τον «σεβασμό στην διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα».

Τα περί της πατρίδας και του πατριωτισμού είναι σαφώς ακατάλληλα ως επιζητούμενες ακαδημαϊκές αρετές. Σε τελευταία ανάλυση θα υπέσκαπταν την θεμελιώδη δεξιότητα, «εργασία σε διεθνές περιβάλλον». Η δε κατάθεση των γνώσεων στην υπηρεσία των αναγκών του λαού μας, όπως και της χώρας μας, θα αποτελούσε μια τόσο υβριστική παράθεση που ίσως απαξίωνε ολόκληρο το ακαδημαϊκό πτυχίο.

Καθώς εισερχόμαστε στο επετειακό έτος 1821 ζήτησα –μαζί με άλλους συναδέλφους– να διδάξουμε επιπλέον των διδακτικών μας υποχρεώσεων μερικά μαθήματα επιλογής για την Επανάσταση του 1821. Σε Τμήμα Πολιτικών Επιστημών υπηρετούμε εξάλλου. Παρατήρησα στην ΜΟΔΙΠ ότι στα δελτία του μαθήματος δεν υπάρχουν «τετραγωνάκια» που να αναφέρονται στο στόχο των μαθημάτων αυτών: τον πόθο των λαών και των εθνών για ελευθερία, για δικαιοσύνη, για αξιοπρέπεια. Την καλλιέργεια στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του πατριωτισμού, του δημοκρατικού φρονήματος, της πίστης στην ανεξαρτησία, στο δικαίωμα των λαών να διεκδικούν και να καθορίζουν την μοίρα τους. Τι σχέση έχουν αυτά; μου απαντήσανε. Έλα ντε!