Οι μετανάστες, οι ΜΚΟ και οι συμφωνίες της Μέρκελ

Τέλος στην «οδύσσεια» των 141 μεταναστών που μετέφερε το πλοίο Aquarius, έδωσε η Βαλέτα, επιτρέποντας στο πλοίο να δέσει σε λιμάνι της Μάλτας. Την ίδια ώρα οι δράσεις των ΜΚΟ δείχνουν να διχάζουν την  Ευρώπη, ενώ δεν φαίνεται στον ορίζοντα η ευρωπαϊκή λύση.

«Η Μάλτα θα λειτουργήσει ως βάση επιμελητείας και οι 141 μετανάστες που επιβαίνουν στο πλοίο θα διαμοιραστούν στην Γαλλία, την Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Πορτογαλία και την Ισπανία» τονίζεται στην ανακοίνωση.

Η Ισπανία, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Σάντσεθ, συντόνισε την διαδικασία διαμοιρασμού και η ίδια θα δεχθεί 60 από τους 141 μετανάστες που επιβαίνουν στο Aquarius. Από την πλευρά της η κυβέρνηση της Πορτογαλίας δήλωσε «διαθέσιμη» να υποδεχθεί «40 από τους 244 μετανάστες που επιβαίνουν στο Aquarius και σε άλλα σκάφη που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη Μάλτα».

Κόντρα Μαδρίτης-Βαρκελώνης  

Στην Ισπανία η υπόθεση Aquarius λίγο έλειψε να εξελιχθεί σε νέα κρίση ανάμεσα στην περιφερειακή κυβέρνηση της Βαρκελώνης και την κεντρική της Μαδρίτης. Οι Καταλανοί πρόσφεραν τρία λιμάνια προκειμένου να δέσει το Aquarius, η Μαδρίτη όμως ήταν απρόθυμη να υποδεχθεί για δεύτερη φορά το συγκεκριμένο πλοίο.

Η Ισπανία είχε υποδεχθεί στα μέσα Ιουνίου στη Βαλένθια το Aquarius με 630 μετανάστες, αφού η Μάλτα και η Ιταλία δεν του επέτρεπαν να προσεγγίσει τα λιμάνια τους. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει αρκετά σε ότι αφορά το μεταναστευτικό.

Η άρνηση του Σαλβίνι να δεχθεί πλοία ΜΚΟ έχει στρέψει τις μεταναστευτικές ροές στην Ισπανία με αποτέλεσμα η Μαδρίτη να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, αφού έχει υπερτριπλασιαστεί ο αριθμός των αφίξεων. Το αποτέλεσμα είναι η κυβέρνηση Σάντσεθ να δέχεται έντονες επικρίσεις από την δεξιά αντιπολίτευση, αλλά και από τις σοσιαλιστικές περιφερειακές αρχές της Ανδαλουσίας, που είναι και η κύρια πύλη εισόδου παράτυπων μεταναστών.

Αντιπαραθέσεις και στην Ιταλία

Ένταση σχετικά με την υπόθεση Aquarius προκλήθηκε και στην Ιταλία, καθώς οι δήμαρχοι του Παλέρμο και της Νάπολης, Λεολούκα Ορλάντο και Λουίτζι Ντε Ματζίστρις, δήλωσαν πρόθυμοι να ανοίξουν τα λιμάνια για την υποδοχή του πλοίου. Ο Σαλβίνι ωστόσο, επιμένοντας στην στρατηγική επιλογή του να μην δέχεται πλοία ΜΚΟ στα ιταλικά λιμάνια, διαμήνυσε ότι «το σκάφος αυτό μπορεί να πάει όπου θέλει, εκτός από την Ιταλία».

Το Aquarius άλλωστε ήταν το πρώτο πλοίο, στο οποίο η νέα κυβέρνηση και ο υπουργός Εσωτερικών και ηγέτης της Λέγκας Σαλβίνι απαγόρευσαν την πρόσβαση σε ιταλικά λιμάνια. Με την ενέργεια του αυτή, στα μέσα Ιουνίου, ο Σαλβίνι προκάλεσε την ουσιαστική διεθνοποίηση του μεταναστευτικού, καθιστώντας το ευρωπαϊκό πρόβλημα και όχι πρόβλημα των χωρών εισόδου, δηλαδή της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας.

Οι «Πεντάστεροι» κυβερνητικοί εταίροι του πάντως, δείχνουν να στηρίζουν τον γραμματέα της Λέγκας σε αυτήν την σκληρή στάση του, μέσα από τις δράσεις του συναρμόδιου υπουργού Υποδομών Ντανίλο Τονινέλι. Τα αποτελέσματα άλλωστε της πολιτικής Σαλβίνι είναι ολοφάνερα, καθώς οι αφίξεις παράτυπων μεταναστών στην Ιταλία μειώθηκαν κατά 83%, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2017.

Στο θέμα του Aquarius παρενέβη και ο Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος, σημειώνοντας ότι «δεν μπορούμε να εξαρτιόμαστε από συμφωνίες ad hoc» και ότι «χρειαζόμαστε διαρκείς λύσεις», καθώς το μεταναστευτικό «δεν είναι ευθύνη μιας ή μερικών χωρών μελών, αλλά της ΕΕ ως συνόλου». Μόνο που η ΕΕ απέχει πολύ από το να αποτελεί ομοιογενές σύνολο, ειδικά όταν έχει να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, όπως το μεταναστευτικό.

Το απέδειξε άλλωστε αυτό στην σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου και στην άτυπη σύνοδο που είχε συγκαλέσει λίγες ημέρες νωρίτερα η Μέρκελ, όταν η ευρωπαϊκή λύση στο μεταναστευτικό μετατράπηκε σε διμερείς συμφωνίες με τους αδύναμους κρίκους της ΕΕ, αρχής γενομένης της Ισπανίας και στην συνέχεια της Ελλάδας.

Μετά την Μαδρίτη η Αθήνα

Η Μέρκελ βρέθηκε πριν λίγες ημέρες στην Ανδαλουσία μαζί με τον Ισπανό πρωθυπουργό Σάντσεθ, σε μια προσπάθεια να στηρίξει την χώρα της Ιβηρικής στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών. Η επίσκεψη της καγκελαρίου ήταν συνακόλουθο της σύναψης συμφωνίας ανάμεσα στο Βερολίνο και την Μαδρίτη για την επαναπροώθηση  παράτυπων μεταναστών.

Η συμφωνία αυτή, η οποία αναμένεται να αποτελέσει πιλότο και για τις υπόλοιπες διμερείς, προβλέπει ότι η Γερμανία θα μπορεί, μέσα σε 48 ώρες από τον εντοπισμό τους στα γερμανοαυστριακά σύνορα να επαναπροωθεί στην Ισπανία παράτυπους μετανάστες, οι οποίοι έχουν υποβάλει ήδη εκεί αίτημα ασύλου. Την συμφωνία επέκρινε έντονα ο  εκπρόσωπος των Φιλελευθέρων (FDP), Αλεξάντερ Λάμπσντορφ, χαρακτηρίζοντάς την «ανέκδοτο», αφού, όπως είπε, αυτοί που θέλουν από την Ισπανία να φτάσουν στην Γερμανία δεν θα το κάνουν μέσω Αυστρίας, αλλά μέσω Γαλλίας.

Η πραγματικότητα ωστόσο ξεπερνά όχι μόνο την συμφωνία, αλλά και τις αιτιάσεις του Λάμπσντορφ, καθώς ελάχιστοι είναι οι παράτυποι μετανάστες που φτάνουν στην Γερμανία μέσω της ισπανικής πύλης. Συνήθως προτιμούν την βαλκανική οδό και, μετά τον ουγγρικό φράχτη, τον δρόμο των δυτικών Βαλκανίων, στον οποίο εμπλέκεται και η Ελλάδα.

Την Δευτέρα, σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Ντένις Ζβίζντιτς, η Μέρκελ είπε ότι οι διαπραγματεύσεις του Βερολίνου με την ελληνική κυβέρνηση για μια διμερή συμφωνία στο μεταναστευτικό έχουν προχωρήσει αρκετά. Η ίδια, αλλά και ο Ζβίζντιτς τόνισαν επίσης την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι αιτίες του αυξημένου αριθμού παράτυπων μεταναστών που φτάνουν στην Βοσνία μέσω της Σερβίας.

Μάλιστα ο Βόσνιος αξιωματούχος ανέφερε ότι πολλοί εκμεταλλεύονται το καθεστώς ελεύθερης βίζας μεταξύ Τεχεράνης και Βελιγραδίου και, αφού φτάσουν στην Σερβία, επιχειρούν το πέρασμα στην ΕΕ, μέσω της Βοσνίας. Εξέφρασε επίσης την ιδιαίτερη ανησυχία του για «συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με χιλιάδες μετανάστες οι οποίοι κινούνται ήδη από την Τουρκία με προορισμό την Ελλάδα». «Και όλοι ακολουθούν αυτή την βαλκανική διαδρομή», συμπλήρωσε ο Ζβίζντιτς. Και αυτό είναι λογικό, καθώς με «κλειστή» την Ιταλία ο μόνος ανοιχτός δρόμος είναι αυτός των Βαλκανίων.

Η Μέρκελ υποσχέθηκε στήριξη, μέσω Frontex εννοείται, και στον Βόσνιο αξιωματούχο, ενώ αναφέρθηκε  και στις προσπάθειες που κάνει για την σύναψη συμφωνίας με την Ιταλία, για την οποία είπε ότι σε σχέση με την Ελλάδα θα απαιτηθεί χρόνος.  Δήλωσε μάλιστα πρόθυμη να συνομιλήσει και απευθείας με τον ιταλό Πρωθυπουργό Τζιουζέπε Κόντε, σημειώνοντας ωστόσο ότι «δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο». Και μάλλον δεν θα φτάσουν, όσο στην Ιταλία παραμένουν ρυθμιστές του παιχνιδιού ο Ντι Μάιο και ο Σαλβίνι.