Οι μικροεκρήξεις θυμίζουν ότι το “ηφαίστειο” είναι ενεργό

Τα επεισόδια αυτών των ημερών στη Μόρια της Λέσβου, όπως και ο τραυματισμός Σύρου εφήβου από 78χρονο αγρότη δεν είναι τίποτα άλλο από μικροεκρήξεις, οι οποίες θυμίζουν πως το “ηφαίστειο” είναι ενεργό. Τίποτα, άλλωστε, δεν δείχνει πως η κατάσταση θα εξομαλυνθεί. Όλα δείχνουν το αντίθετο. Σήμερα, η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να δεχθεί ούτε μερικές χιλιάδες ακόμα. Οι δομές υποδοχής είναι ήδη υπερφορτωμένες και δεν αντέχουν έστω και μικρομεσαίες εισροές.

Μπορεί οι εισροές προσφύγων-μεταναστών από την Τουρκία να έχουν περιορισθεί δραστικά σε σύγκριση με το 2015, αλλά δεν έχουν σταματήσει. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία αύξηση του αριθμού. Εάν ληφθεί υπόψη ότι επαναπροωθούνται στην Τουρκία συγκριτικά ελάχιστοι, γίνεται κατανοητό ότι ακόμα και οι μικρές εισροές είναι αρκετές για να κρατούν τις υπάρχουσες δομές υποδοχής υπερπλήρεις και ως εκ τούτου το “ηφαίστειο” ενεργό.

Την κατάσταση έσωζε μόνο το γεγονός ότι κάποιοι από τους εγκλωβισμένους στην Ελλάδα κατάφερναν να φεύγουν παράνομα από τη χώρα. Αν και δεν είχαμε μαζικές εκροές, αθροιστικά τον τελευταίο χρόνο υπολογίζεται ότι έχουν φύγει αρκετές χιλιάδες. Η κύρια οδός είναι τα αφύλακτα περάσματα παραλλήλως του βαλκανικού διαδρόμου.

Οι περισσότεροι περνούν τα σύνορα προς τη FYROM και συνεχίζουν προς τη Σερβία. Λιγότεροι επιλέγουν τον δρόμο μέσω Αλβανίας, ενώ ένας μικρός αριθμός δοκιμάζει τον θαλάσσιο δρόμο προς την Ιταλία. Το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου έχει συρρικνώσει τη ροή προς τα ελληνικά νησιά, αλλά έχει αυξήσει τη ροή από την Τουρκία προς τη Βουλγαρία. Οι Αφρικανοί προτιμούν τον θαλάσσιο δρόμο από τη Λιβύη προς το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα.

Μετά τη συμφωνία Τσίπρα-Μέρκελ, ωστόσο, για εφεξής επιστροφή στην Ελλάδα όσων είχαν εισέλθει και είχαν καταγραφεί στη χώρα μας, κι αυτή η βαλβίδα μερικής εκτόνωσης θα πάψει να λειτουργεί. Μπορεί, βεβαίως, να δημιουργηθούν νέα κέντρα φιλοξενίας, αλλά τότε θα επιβεβαιωθεί πως η Ελλάδα παίρνει τον δρόμο για να μετατραπεί σε αποθήκη ψυχών. Και μάλιστα έναντι μικροανταλλαγμάτων (αναβολή αύξησης του ΦΠΑ στα πληττόμενα νησιά και πιθανόν αναβολή της μείωσης των συντάξεων το 2019), τα οποία υπηρετούν ταυτοχρόνως τις κομματικές σκοπιμότητες και τις ιδεοληψίες του ΣΥΡΙΖΑ.

Με το σταγονόμετρο

Η με το σταγονόμετρο μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα προς άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην απροθυμία των εταίρων μας. Οι περισσότερες χώρες-μέλη επισήμως δεν αρνούνται, αλλά εκδηλώνουν εμπράκτως την απροθυμία τους. Υπάρχουν, όμως, και κάποιες που αρνούνται με πρώτες τις χώρες Βίζεγκραντ (Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία και Πολωνία).

Η Κομισιόν είχε επιχειρήσει να ασκήσει πίεση στις χώρες-μέλη που δεν ανταποκρίνονται, ζητώντας να επιβληθεί πρόστιμο 250.000 ευρώ για κάθε πρόσφυγα που ενώ θα έπρεπε να γίνει δεκτός από μία χώρα-μέλος δεν γίνεται. Ούτε κι αυτό, όμως, πέρασε. Η σχετική απόφαση της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ μπορεί να μιλάει για “κλειστά κέντρα”, αλλά κατά τα άλλα στηρίζεται στη λέξη-κλειδί “εθελοντικά”.

Το αποτέλεσμα είναι την πίεση να συνεχίσουν να τη δέχονται οι χώρες-μέλη που είναι πύλες. Αυτές είναι κυρίως η Ελλάδα και η Ιταλία και λιγότερο η Ισπανία. Προσφάτως έχει προστεθεί στο κλαμπ και η Βουλγαρία, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνησή της, με τη σύμπραξη πολιτών, έχει υιοθετήσει σκληρά μέτρα εναντίον όσων εισέρχονται παρανόμως στο έδαφός της.

Εκτός από το να διαμαρτύρεται επειδή δεν γίνεται τίποτα, η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να παρέμβει δραστικά για να επιταχυνθεί ο ρυθμός μετεγκατάστασης. Μπορεί, όμως, να παρέμβει δραστικά σ’ ένα άλλο επίπεδο: στην επιτάχυνση του ρυθμού διεκπεραίωσης των αιτήσεων για παροχή ασύλου.Η ευρωτουρκική συμφωνία προβλέπει πως οι αιτήσεις για άσυλο των νεοεισερχομένων θα διεκπεραιώνονται στα νησιά.

Η ευρωτουρκική συμφωνία

Η καθυστέρηση διεκπεραίωσης των αιτήσεων έχει μετατρέψει τα εκεί hot spots (κέντρα ταυτοποίησης και καταγραφής) σε κέντρα φιλοξενίας για απροσδιόριστο χρόνο με αποτέλεσμα κάθε τόσο να ξεσπούν ταραχές. Όπως προαναφέραμε, αυτές τις ημέρες είχαμε για μία ακόμα φορά επεισόδια τραυματισμούς και υλικές ζημιές στη Μόρια της Λέσβου. Ας σημειωθεί ότι εκεί φιλοξενείται υπερδιπλάσιος αριθμός προσφύγων-μεταναστών από τη δυναμικότητα του καταυλισμού.

Για να συνεχίσει να εφαρμόζει την ευρωτουρκική συμφωνία του 2016, η Άγκυρα παγίως ζητάει να καταργηθεί η βίζα για τους Τούρκους που επισκέπτονται την ΕΕ. Ειδικά μετά το κύμα των διώξεων και το κλίμα που επικρατεί στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, πολλοί Τούρκοι θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Αυτός είναι ένας πρόσθετος απαγορευτικός λόγος για την κατάργηση της βίζας εκ μέρους της ΕΕ.

Υπενθυμίζουμε πως πολύ πριν την πρόσφατη συμφωνία Τσίπρα-Μέρκελ, ειδικά οι υπουργοί Εσωτερικών της Γερμανίας ζητούσαν από την Ελλάδα να εφαρμόσει τη συμφωνία “Δουβλίνο”. Δηλαδή, να δέχεται πίσω όσους πρόσφυγες-μετανάστες έφθασαν στη Γερμανία, αλλά έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα. Εάν εφαρμοζόταν αυστηρά η συμφωνία “Δουβλίνο”, η Ελλάδα θα κατακλυζόταν από δεκάδες χιλιάδες πρόσθετων προσφύγων-μεταναστών.

Εάν καταρρεύσει η ευρωτουρκική συμφωνία δεν πρόκειται να επαναληφθεί το ρεύμα του 2015. Το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου έχει καταστήσει την οδό προς τα ελληνικά νησιά μη ελκυστική. Οι πρόσφυγες-μετανάστες βλέπουν την Ελλάδα σαν χώρα-τράνζιτ και δεν θέλουν να εγκλωβιστούν εδώ. Γι’ αυτό και η πλειονότητα είναι απρόθυμη να μπει σ’ αυτή την περιπέτεια, ακόμα και εάν μέσω των διακινητών οι τουρκικές αρχές τους παρακινούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Όπως προαναφέραμε, όμως, ακόμα και αν οι εισροές είναι συγκριτικά μικρότερες, το πρόβλημα θα είναι μεγάλο. Ενώ οι περισσότερες χώρες-μέλη προσπαθούν με διάφορους τρόπους να φορτώσουν σε άλλες το βάρος, η κυβέρνηση Τσίπρα συνάπτει με τη Μέρκελ συμφωνία, η οποία κατά γενική ομολογία θα παροξύνει την ήδη δραματική κατάσταση. Τον λογαριασμό, βεβαίως, δεν θα τον πληρώσει ούτε ο Τσίπρας, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός κι αν οι πολίτες ειδικά των περιοχών που δέχονται το μεγάλο βάρος τους τον στείλουν στις κάλπες.