Οι πολίτες ζητούν προγραμματικές συγκλίσεις, όχι συγκολλήσεις

Ο ρόλος της πολιτικής: Η πολιτική δεν μπορεί να είναι διαχείριση των συνεπειών της κρίσης, αλλά πρέπει να απαντά στις αιτίες της. Τα κόμματα αντλούν κοινωνική δυναμική όταν κατορθώνουν να μετασχηματίσουν τις εθνικές, κοινωνικές και παραγωγικές ανάγκες σε ολοκληρωμένο πρόγραμμα διακυβέρνησης. Σε μια εποχή τεκτονικών γεωπολιτικών αλλαγών, τεχνολογικής έκρηξης και πράσινης μετάβασης, η πολιτική πρόταση οφείλει να είναι σύγχρονη, τολμηρή και ριζοσπαστική.

Η ελληνική κοινωνία βιώνει σήμερα πολυεπίπεδες κρίσεις:

• Η παραγωγική βάση συρρικνώνεται, εγκαταλείπονται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των περιφερειών, με δραματικές επιπτώσεις στο εμπορικό ισοζύγιο.
• Η μεσαία τάξη αποκλείεται από χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα, ενώ η περιφέρεια ερημώνει πληθυσμιακά και παραγωγικά, ειδικά στον πρωτογενή τομέα.
• Το κράτος περιορίζεται στον κατασταλτικό του ρόλο, η αυτοδιοίκηση αποδυναμώνεται, και τα κοινά αγαθά εμπορευματοποιούνται.
•  Η νεολαία μεταναστεύει, οι δυνάμεις της επισφαλούς εργασίας διογκώνονται, και η χώρα εγκαταλείπει το ρόλο της ως γέφυρα ειρήνης και ανάπτυξης.

Το παρελθόν διδάσκει, μαθαίνουμε;

Στις ιστορικές στιγμές μεγάλων αλλαγών, ο προοδευτικός χώρος, οι δυνάμεις του σοσιαλισμού, της αριστεράς και της οικολογίας αποτέλεσαν φορείς αλλαγής, μετατρέποντας κοινωνικές ανάγκες σε εναλλακτικά κυβερνητικά προγράμματα. Επέλεξαν τον μετασχηματισμό αντί της διαχείρισης της κρίσης.

Σήμερα, η απουσία αυτού του προσανατολισμού οδηγεί τις πολιτικές ηγεσίες σε κινήσεις εντυπωσιασμού, ανούσιες συζητήσεις για εκλογικές συγκολλήσεις , ή αλληλοκατηγορίες χωρίς προγραμματικό περιεχόμενο. Συχνά γίνεται επίκληση στον “κεντρώο χώρο”, χωρίς σαφές αξιακό περιεχόμενο. Είναι άλλο πράγμα το πολιτικό “κέντρο”, άλλο τα μεσαία στρώματα με υπαρκτές ανάγκες και άλλο η μεσαία τάξη που συνθλίβεται από τον ανεξέλεγκτο νεοφιλελευθερισμό.

Η στόχευση πρέπει να είναι η διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας που θα διεκδικήσει αλλαγή του άδικου κοινωνικού και παραγωγικού μοντέλου με πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και θα προτείνει λύσεις για τα πραγματικά προβλήματα. Η προοδευτική προοπτική δεν μπορεί να οικοδομηθεί σε λογικές προσωρινών εκλογικών συνεργασιών ή μεταγραφών. Απαιτείται προγραμματική συνάντηση των δυνάμεων που αναφέρονται στη σοσιαλιστικές , ριζοσπαστικές , πράσινες και τη δημοκρατική παράδοση.

Η νέα πολιτική πλειοψηφία πρέπει να προκύψει από έναν ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία, με στόχο:

• Την ενίσχυση της παραγωγικής βάσης μέσω δημόσια εγγυημένων χρηματοδοτικών εργαλείων.
• Την επαναθεμελίωση του ρόλου του κράτους, με αποκέντρωση, ενίσχυση της αυτοδιοίκησης και δίκαιη πρόσβαση για όλους.
•  Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη νεολαία, που θα εξασφαλίζει επαγγελματική προοπτική αμέσως μετά τις σπουδές.
• Τη διασφάλιση των δημόσιων αγαθών – υγεία, παιδεία, ασφάλιση, δίκτυα – ως κοινωνικά δικαιώματα.
• Περιφερειακά αναπτυξιακά σχέδια, βασισμένα στα τοπικά πλεονεκτήματα και την εξαγωγικότητα.
•  Μια ενεργητική εξωτερική πολιτική, πολυδιάστατη και φιλειρηνική, που θα άρει τις ανισότητες και θα ενισχύσει τον ρόλο της χώρας στην περιοχή.

Η πρόταση

Πρωτοβουλίες τώρα για τη διαμόρφωση σύγχρονης κοινωνικής συμμαχίας που έχει λόγους να διεκδικήσει την πολιτική αλλαγή. Οι δυνάμεις που επιδιώκουν την αλλαγή πρέπει να σταματήσουν να αναλώνονται σε παίγνια συγκολλήσεων . Χρειάζεται μια σύγχρονη συγκρότηση του προοδευτικού χώρου με απαντήσεις λύσεων διακυβέρνησης στις νέες διαιρετικές τομές.

Τώρα είναι η στιγμή να δημιουργηθούν ομάδες πρωτοβουλίας, κεντρικά και τοπικά, με στελέχη που υπερβαίνουν τις γραφειοκρατικές δεσμεύσεις κ αγκυλώσεις , Στελέχη που θα αναλάβουν την προώθηση αυτής της προγραμματικής συνάντησης. Οι πρωτοβουλίες αυτές πρέπει να οργανώσουν εκδηλώσεις, διαβουλεύσεις και συνδιαμορφώσεις προτάσεων, ώστε στις επόμενες εκλογές να υπάρχει μία σαφής, ενιαία εναλλακτική διακυβέρνησης.

Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι ποιος θα διαδεχτεί τη ΝΔ, αλλά πώς θα εκφραστεί το αύριο των κοινωνικών αναγκών. Η απάντηση βρίσκεται στη συμπεριληπτική, προγραμματική ενότητα των προοδευτικών δυνάμεων. Μια ενότητα που δεν θα υπηρετεί μικροκομματικές φιλοδοξίες αλλά τις ανάγκες των πολιτών: την εργασία, την παραγωγή, την κοινωνική συνοχή, τη δημοκρατία και την εθνική αξιοπρέπεια. Το αύριο δεν περιμένει. Η κοινωνία διεκδικεί. Η πολιτική οφείλει να ανταποκριθεί…

---

Ο Χάρης Τσιόκας είναι πρώην βουλευτής