Όταν το facebook φιμώνει τον Αρκά

Στις 10 Μαΐου 1933, Γερμανοί φοιτητές έκαψαν πάνω από 25.000 τόμους «αντιγερμανικών» βιβλίων, προμηνύοντας μια εποχή κρατικής λογοκρισίας και ελέγχου της κουλτούρας. Με τη φράση «καύση βιβλίων» εννοούμε την τελετουργική καταστροφή βιβλίων ή άλλου έντυπου υλικού στη φωτιά. Η καύση βιβλίων, που συνήθως πραγματοποιούνταν σε δημόσιο χώρο, αποτελεί στοιχείο λογοκρισίας και συνήθως πηγάζει από μια πολιτισμική, θρησκευτική ή πολιτική αντίθεση με το εν λόγω υλικό.

Μεταξύ των συγγραφέων τα βιβλία των οποίων έκαψαν οι ηγέτες των φοιτητών εκείνο το βράδυ ήταν διάσημοι σοσιαλιστές όπως ο Μπέρτολτ Μπρεχτ και ο Αύγουστος Μπέμπελ, ο θεμελιωτής της έννοιας του κομμουνισμού, Καρλ Μαρξ, συγγραφείς που επέκριναν την «μπουρζουαζία» όπως ο Αυστριακός θεατρικός συγγραφέας Άρθουρ Σνίτσλερ και «αρνητικές επιρροές από το εξωτερικό», όπως ο Αμερικάνος συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

Στη σημερινή εποχή η χρήση των έντυπων μέσων (βιβλία και εφημερίδες) διαρκώς μειώνεται. Στη σημερινή εποχή υπάρχουν τα e-books, τα websites, τα e-magazines, τα blogs. Στη σημερινή εποχή εάν «κάποιοι» έχουν στόχο να εφαρμόσουν σχέδια λογοκρισίας, φίμωσης και χειραγώγησης μαζών για πολιτικούς-οικονομικούς σκοπούς δεν χρειάζεται να κάψουν βιβλία, εφημερίδες άρθρα ενοχλητικών επιστημόνων ή σκίτσα ενοχλητικών σκιτσογράφων. Το σημερινό «κάψιμο βιβλίων» αντιστοιχεί με την ηλεκτρονική-επικοινωνιακή φίμωση-λογοκρισία.

Μετά από καταγγελίες που δέχτηκε λοιπόν το facebook (από ποιούς άραγε;), το συγκεκριμένο δίκτυο μπλόκαρε το λογαριασμό του ΑΡΚΑ, του γνωστού καυστικού Έλληνα σκιτσογράφου. Θα πει κάποια/κάποιος (ίσως και με το δίκιο της/του): σιγά τα ωά. Ποιός νοιάζεται;

Είτε μας αρέσει είτε όχι, τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα έχουν καταστεί νέες «χώρες». Είναι «χώρες» ηλεκτρονικής μορφής με το μεγαλύτερο ανθρώπινο «πληθυσμό». Απλώς δεν διαθέτουν γεωγραφικά σύνορα και δεν είναι ενταγμένες στον ΟΗΕ. Το «διαβατήριο εισόδου» σε αυτές τις «χώρες» δίδεται εύκολα στην καθεμία/στον καθένα με το πάτημα ενός πλήκτρου. Μία απλή καταγγελία ενός «κατοίκου» της οποιασδήποτε ηλεκτρονικής «χώρας» μπορεί να οδηγήσει σε δέσμευση του σχετικού «διαβατηρίου».

Η δέσμευση του «διαβατηρίου» αποτελεί ένα είδος κύρωσης εισόδου σε αυτή τη «χώρα». Καλώς, κακώς, έτσι είναι. Πόσο σημαντικά είναι τα διαβατήρια; Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι έχει δημιουργηθεί και σχετικός δείκτης για την κατηγοροποίηση των σημαντικότερων διαβατηρίων. Μπορεί τα «διαβατήρια» των ηλεκτρονικών χωρών να μην περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη λίστα, αλλά δεν παύουν να παραμένουν από τα σημαντικότερα ίσως σύγχρονα «διαβατήρια».

Τί θα ακολουθήσει;

Το τελευταίο περιστατικό με τον αποκλεισμό του Αρκά από κοινωνικό ηλεκτρονικό δίκτυο, επειδή απλώς σε κάποια/κάποιον δεν άρεσε ένα σκίτσο του, δεν είναι ένα ασήμαντο γεγονός. Σήμερα είναι ο αποκλεισμός από κάποιο ηλεκτρονικό κοινωνικό δίκτυο. Αύριο θα είναι το ΙΚΑ; Τα μέσα μαζικής μεταφοράς; Οι ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες; Οι εκδοτικοί οίκοι;

Τί θα ακολουθήσει; Το μπλοκάρισμα τραπεζικών λογαριασμών; Το κάψιμο των βιβλίων του Αρκά και διάφορων ενοχλητικών επιστημόνων δημοσίως προς παραδειγματισμό; Όπως στη Γερμανία το 1933; Με τη δικαιολογία ότι αυτοί οι ενοχλητικοί άνθρωποι είναι «αρνητές» διάφορων καθαρών ιδεολογιών;

Τί συμβαίνει; Έχει εκδοθεί ένα είδος επικοινωνιακού ηλεκτρονικού «συμβολαίου» σε βάρος μη-αρεστών, «επικίνδυνων» και «ενοχλητικών» προσώπων; Προσώπων των οποίων οι γνώμες είναι μη-αρεστές σε «κάποιους»; Όποιος διαφωνεί με διάφορες «καθαρές ιδεολογίες», με υπέρτατες «Θρησκείες», στέλνεται στο πυρ το εξώτερο. Όπως στο Μεσαίωνα. Σας φαίνονται αστεία;

Μη τα προσπερνάτε εύκολα. Έτσι ακριβώς προσπερνούσαν και άλλοι το στίγμα του ανερχόμενου ναζισμού το 1933. Όταν το αντιλήφθηκαν ήταν αργά: το αυγό του φιδιού είχε εκκολαφθεί.

Αυτά είναι στίγματα που καταδεικνύουν συμπτώματα έρποντα φασισμού (ή μήπως έρπητα φασισμού;). Το διακύβευμα δεν είναι ούτε ο κάθε Αρκάς, ούτε ο κάθε επιστήμονας ο οποίος τολμά να αμφισβητεί διάφορες επιστημονικές θεωρίες. Όμως αυτοί είναι οι πρώτοι στόχοι κάθε νέας ανερχόμενης φασιστικής ιδεολογίας: οι ενοχλητικοί λόγιοι και οι επιστήμονες καθίστανται οι πρώτοι στόχοι.

Σήμερα είναι αυτοί, αύριο θα είστε εσείς και τα παιδιά σας. Το διακύβευμα είναι η Δημοκρατία. Και το αυγό του φιδιού που εκκολάπτεται με μεγάλη ταχύτητα. Παλιά ήταν ο μαύρος φασισμός. Σήμερα μπορεί να έχει ίσως άλλο χρώμα.