Ούτε μίσος ούτε ενοχές για τους μετανάστες

Όσοι επιχειρούν να εισέλθουν παράνομα στην Ελλάδα δεν έχουν τα ίδια κίνητρα. Άλλοι είναι πράγματι δυστυχείς, όπως τους αποκαλούν κάποιοι. Δηλαδή είχαν την κακοτυχία να είναι κατατρεγμένοι ή να χάσουν το σπίτι τους, τους οικείους τους κλπ. Κάποιοι από αυτούς δικαιούνται όντως καθεστώς πρόσφυγα. Όμως, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων αυτών είναι οικονομικοί μετανάστες.

Αυτό σημαίνει ότι έφυγαν από την πατρίδα τους με τη φιλοδοξία να έλθουν στην Ευρώπη για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα. Θα ήταν λυπηρό για την κοινωνία μας, αν ενέτασσε όλους αυτούς τους ανθρώπους στην κατηγορία του δυστυχούς, όπως επιχειρούν κάποιοι. Δηλαδή, αν θεωρούσε ότι η δυστυχία και η ευτυχία των ανθρώπων είναι ευθέως ανάλογες με τη φτώχεια και τον πλούτο αντίστοιχα.

Πράγματι ορισμένοι αποκαλούν δυστυχείς όλους τους μετανάστες. Κάποιοι το κάνουν από αφέλεια ή γιατί δεν το πολυσκέφτηκαν κλπ. Όμως υπάρχουν κι εκείνοι, που θέλουν επιτηδείως να ενοχοποιήσουν την κοινωνία, επειδή δεν επιθυμεί να τους δεχθεί στη χώρα μας. Αυτοί, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα δυναμικοί. Εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι η ενοχή μπορεί να μην φυτεύεται εύκολα στη λογική, αλλά φυτεύεται αδιόρατα στο ασυνείδητο. Αυτές λοιπόν οι απόψεις, που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και δεν πείθουν την κοινωνία, αφήνουν έναν αφανή σπόρο στο ασυνείδητο των ανθρώπων που είναι ευάλωτοι στις ενοχές. Μέσω δε των ενοχών ελέγχεται ευκολότερα η ανθρώπινη συμπεριφορά.

Η ψυχολογία του μετανάστη

Εντούτοις θα ήταν τιμιότερο και αντικειμενικότερο, αν αποκαλούσαμε τους ανθρώπους που προσέρχονται στα σύνορά μας ταλαιπωρημένους. Θα καταλήγαμε σε αυτόν τον όρο αν προσπαθούσαμε, με απλό τρόπο, να έλθουμε στη θέση ενός μετανάστη. Διότι είναι άνθρωπος σαν όλους μας και τα αισθήματα δεν διαφέρουν πολύ, ακόμα κι αν έχει διαφορετικά ήθη, έθιμα και νοοτροπίες.

Του είπαν λοιπόν οι τουρκικές αρχές ότι τα σύνορα είναι ανοικτά, του έδωσαν ελπίδες ότι θα πραγματοποιήσει το όνειρό του να πάει στην Ευρώπη για μια “καλύτερη” ζωή. Αν μένει ήδη στην Τουρκία για κάποια χρόνια, εγκαταλείπει τη δουλειά του και το σπίτι που έμενε. Αν είχε περάσει πρόσφατα στην Τουρκία, ή δεν είχε δουλειά τότε είναι ευκολότερη η απόφαση της μετακίνησης. Σε κάθε περίπτωση παίρνει μαζί του ό,τι υπάρχοντα νομίζει για το σημαντικό αυτό ταξίδι. Κάποιοι έχουν μαζί τους οικογένεια και παιδιά.

Όταν λοιπόν φθάνει κουρασμένος στον Έβρο τον περιμένουν εκπλήξεις. Αντί για ανοικτά σύνορα βλέπει συρματοπλέγματα, φράχτες και όπλα που τον εμποδίζουν να διέλθει. Πώς θα νιώσει ένα τέτοιος άνθρωπος; Προφανώς απογοήτευση και οργή. Η οργή είναι ευκολότερο να στραφεί προς εκείνον που του στέκεται εμπόδιο στο ταξίδι του, δηλαδή προς την Ελλάδα. Θα ήταν παράδοξο να στρέψει την οργή του προς την τουρκική πλευρά, ιδιαίτερα μάλιστα όταν υπάρχει και κατάλληλη προπαγάνδα από τους Τούρκους και δεν ξέρει ότι τον κορόιδεψαν.

Όμως η κόπωση, η αναμονή, η απογοήτευση και το άγνωστο μέλλον αυξάνουν ταλαιπωρία και μαζί της την οργή. Σε κάποιες δε περιπτώσεις η οργή γίνεται πείσμα και επιθετικότητα για να περάσει τα σύνορα, παρά τους κινδύνους. Αυτό ενισχύεται και από την κατάλληλη τουρκική καθοδήγηση. Υπάρχουν μάλιστα πληροφορίες ότι, ακόμα και αν έχει απογοητευθεί και θέλει να γυρίσει πίσω, τον εμποδίζουν οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας και τον πιέζουν να διαβεί τα σύνορα.

Ανυπαρξία ελληνικών μηνυμάτων προς μετανάστες

Παρεμπιπτόντως αυτήν την ανθρώπινη πλευρά της ψυχολογίας του μετανάστη, μαζί με άλλους παράγοντες, θα ήταν καλό αν την αξιοποιούσαν οι αρμόδιοι των ψυχολογικών επιχειρήσεων, που μέχρι στιγμής δεν έχουν δείξει την ύπαρξή τους, προς αυτή την κατεύθυνση. Δηλαδή, αν μπορούσαν να κάνουν μια επικοινωνιακή “επίθεση” προς τους εν Τουρκία μετανάστες, για να τους πείσουν ότι είναι μάταιο τα ταξίδι προς τη χώρα μας. Επίσης, καλό θα ήταν να τους έπειθαν ότι είναι ανώφελο να επιχειρήσουν να διέλθουν τον Έβρο ή να αποβιβασθούν σε ελληνικά νησιά.

Τέτοια μηνύματα προς τους μετανάστες, αν κατάφερναν να πείσουν, θα επιτύγχαναν να κάνουν κάποιους να εγκαταλείψουν την ελληνική μεθόριο και κάποιους άλλους να μην πάνε σε αυτήν. Όσο δε περισσότεροι μετανάστες πεισθούν, τόσο θα μειωθεί η μεταναστευτική πίεση της μεθορίου και η καταπόνηση των ελληνικών δυνάμεων, για τις οποίες δεν γνωρίζουμε τι εφεδρείες υπάρχουν.

Την ανθρώπινη πλευρά που περιγράψαμε, καλό είναι να την λαμβάνουμε υπ’ όψη όλοι μας. Διότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν εργαλειοποιηθεί από τον τουρκικό ιμπεριαλισμό και από τον αντιπαθή κρατικό μηχανισμό της Τουρκίας. Μπορεί να αγανακτούμε και να θυμώνουμε, επειδή λειτουργούν κατά της Ελλάδος, αλλά ας μείνουμε εκεί. Δεν θα μας είναι ωφέλιμο αν παρασυρθούμε σε καταστάσεις μίσους. Άλλωστε το μίσος τυφλώνει και στις δύσκολες ώρες που περνάμε, έχουμε ανάγκη να βλέπουμε καθαρά.

Από την άλλη πλευρά οφείλουμε να μην ενοχοποιούμαστε για την απόφασή μας να μην τους δεχθούμε στη χώρα μας. Διότι όπως στον φτωχό που μας κτυπά την πόρτα, δίνουμε φαγητό, αλλά δεν τον εγκαθιστούμε στο σπίτι μας, έτσι μπορούμε να δείχνουμε κατανόηση, χωρίς να θέλουμε να εγκαταστήσουμε αυτούς τους πληθυσμούς στη χώρα μας, στο σπίτι μας. Είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας και αναγκαίο για την κοινωνική μας γαλήνη.