Περίεργη αύξηση θανάτων στις αρχές Ιουλίου προβληματίζει τους ειδικούς

Σύμφωνα με το δελτίο που εκδίδει ανά εξάμηνο η Ελληνική Στατιστική Αρχή, στις αρχές Ιουλίου σημειώθηκε μια ανεξήγητη αύξηση θανάτων που δεν μπορεί να αποδοθεί στον κορωνοϊό. Μπορεί βέβαια να οφείλεται σε “στατιστική ανωμαλία”, αλλά η διαφορά από την αντίστοιχη εβδομάδα του 2020 είναι της τάξης του 44% και εύλογα προκαλεί ερωτήματά!

Το μόνο διαφορετικό στην επίμαχη εβδομάδα (28 Ιουνίου έως 4 Ιουλίου), ήταν ένας καύσωνας που δεν ήταν τόσο εξουθενωτικός όσο ο πρόσφατος, αλλά ήταν υπολογίσιμος. Πιθανόν να σημειώθηκαν θερμοπληξίες που δεν καταγράφηκαν ως θάνατοι από θερμοπληξία, αλλά να αποδόθηκαν σε άλλα φυσικά αίτια, καθώς οι περισσότεροι αφορούσαν σχετικά μεγάλες ηλικίες.

Η κρίσιμη εβδομάδα

Τις ημέρες εκείνες εκτός από πολλή  ζέστη, είχαμε και συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης. Όμως αυτό το 44% μπορεί να είναι μεν εξαιρετικά σπάνιο, αλλά πιθανόν και να συνιστά τυχαίο γεγονός που θα εκτιμηθεί σωστά μόνον όταν ολοκληρωθεί η ανάλυση του έτους, καθώς πρόκειται για τρόπον τινά προκαταρκτική καταγραφή. Να αναφέρουμε ότι εκείνο το επταήμερο σημειώνονταν περίπου 10 θάνατοι την ημέρα από κορονοϊό και συνεπώς οι καταγεγραμμένοι περίπου 70 θάνατοι από Covid δεν ερμηνεύουν τους 968 επιπλέον θανάτους της συγκεκριμένης εβδομάδας.

Και σε άλλες εβδομάδες παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 27%, αλλά εκείνες συνέπιπταν και με πολλούς θανάτους από κορονοϊό. Οι εβδομάδες αυτές με την αύξηση θανάτων κατά 27% ήταν από τις 26 Απριλίου έως τις 2 Μαΐου και από τις 3 έως τις 9 Μαΐου. Στην διάρκειά τους σημειώνονταν πάνω από 70 θάνατοι την ημέρα σε ΜΕΘ και εκτός ΜΕΘ, αριθμός που ερμηνεύει σε σημαντικό βαθμό την “απόκλιση” κατά 27% από την προηγούμενη χρονιά.

Όσον αφορά την εβδομάδα που γεννά τα ερωτήματα, δηλαδή τέλη Ιουνίου και αρχές Ιουλίου, πέρσι είχαν πεθάνει 2.181 άτομα, ενώ φέτος 3.149. Από όλο το ηλικιακό φάσμα, σε σύγκριση με το 2020, πέθαναν μέχρι στιγμής 5.000 περισσότεροι άνθρωποι. Σε σύγκριση με το 2015 πέθαναν 6.000 περισσότεροι, με το 2016 σχεδόν 9.000 περισσότεροι, όπως και σε σύγκριση με του 2018. Σε σύγκριση με το 2017 και το 2019 η διαφορά είναι μικρότερη, δηλαδή πέθαναν 4.000 περισσότεροι φέτος.

Γενικότερη αύξηση θανάτων

Αν και η απορία για την εβδομάδα αυτή παραμένει, πρέπει να αναφερθεί ότι μέσα στο 2021 καταγράφηκε μια γενικότερη αύξηση θανάτων σε σχετικά νέους ανθρώπους, δηλαδή όχι μόνον της τρίτης ηλικίας, αλλά γενικώς στους άνω των 45 ετών. Συγκεκριμένα, στις πρώτες 26 εβδομάδες του έτους (από τις 4 Ιανουαρίου μέχρι και τις αρχές Ιουλίου), συγκρίνοντας το ίδιο εξάμηνο με του 2020, φέτος πέθαναν 80 άτομα περισσότερα στην ηλικιακή ομάδα 45-49 ετών, 160 περισσότερα στην ηλικιακή ομάδα της επόμενης πενταετίας, δηλαδή 50-54 ετών, 295 περισσότερα άτομα ηλικίας 55-59 ετών, 428 παραπάνω στην ομάδα 60 έως 64 ετών, 640 περισσότεροι ηλικίας 65-69 ετών, 900 περισσότεροι ηλικίας 70-74, 803 περισσότερα ηλικίας 75-79 και 1.845 περισσότεροι ηλικίας 80-98 ετών.

Πιθανόν πολλοί από αυτούς τους “επιπλέον” θανάτους να οφείλονται στον κορωνοϊό, που ούτως ή άλλως μέσα στο 2021 στέρησε 8.000 ζωές. Όμως επειδή αυτοί οι θάνατοι από Covid στην πλειοψηφία τους αφορούσαν ιδιαίτερα ηλικιωμένα ή βεβαρημένα άτομα που είναι στατιστικά πιθανόν να πέθαιναν από άλλα αίτια στη διάρκεια του 2021, η σύγκριση με άλλες χρονιές δεν αλλάζει σημαντικά μόνον από αυτό το αίτιο. Τεκμαίρεται λοιπόν ότι έχουν χάσει την ζωή τους και πολλά άτομα με άλλα νοσήματα.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, πολλοί απέφευγαν τα νοσοκομεία, τα διαγνωστικά κέντρα ή τα ιατρεία από τον φόβο να μην κολλήσουν και “έβαζαν στο συρτάρι” το πρόβλημα υγείας που είχαν ή ανέβαλαν εξετάσεις για επικίνδυνα (π.χ. για την καρδιά ή για κακοήθεια) συμπτώματα. Επίσης για μεγάλο διάστημα πολλά νοσοκομεία είχαν δεσμευθεί στον κορωνοϊό και δεν γίνονταν μη επείγοντα χειρουργεία.

Κατά συνέπεια δεν λειτούργησε η πρόληψη στο βαθμό και στο ανθρωπίνως δυνατόν που κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσε να αποδώσει και να σώσει ζωές. Στις ΗΠΑ υπολόγισαν ότι ο κορωνοϊός (και όσα συνεπαγόταν για τα άλλα σοβαρά νοσήματα) μείωσε το προσδόκιμο ζωής κατά 1,5 χρόνο. Συγκεκριμένα, εκτιμούν ότι το 2020 το προσδόκιμο μειώθηκε από τα 78,8 χρόνια που ήταν το 2019, στα 77,3 χρόνια.