Πήραν κεφάλι οι χούλιγκαν – Τα συγκοινωνούντα δοχεία της βίας

«Οι οργανωμένοι γνωρίζουν οργανωμένους από άλλες ομάδες και κλείνονται τα “ραντεβού θανάτου”. Τα επεισόδια που κάνουμε είναι όλα προμελετημένα», δήλωνε το 2019, σε συνέντευξη του σε τηλεοπτικό σταθμό ένας πρώην οργανωμένος χούλιγκαν, περιγράφοντας τις προγραμματισμένες βίαιες συμπλοκές των φανατικών οπαδών. Σύμφωνα με το αστυνομικό ρεπορτάζ, τα επεισόδια της Τρίτης στην Νέα Σμύρνη είχαν κύριους πρωταγωνιστές ομάδες χούλιγκαν, που είχαν οργανώσει ένα “ραντεβού θανάτου”, έχοντας ως αποκλειστικό στόχο την σύγκρουση τους με τις αστυνομικές δυνάμεις.

Εξάλλου αυτό δείχνει το προφίλ των ίδιων των φερόμενων δραστών, που δεν παραπέμπει στα συνηθισμένα μέλη του αντιεξουσιαστικού χώρου. Ο επονομαζόμενος “Ινδιάνος” (αυτός που “γκρέμισε” τον αστυνομικό από την μηχανή του), φέρεται να είναι ένας 30χρονος Ελληνο-Ιρακινός, σεσημασμένος για επεισόδια σε γήπεδα και για υποθέσεις ναρκωτικών. Ο ίδιος αρνείται κάθε εμπλοκή, ισχυριζόμενος πως διαθέτει άλλοθι. Προηγουμένως είχε συλληφθεί ένας 22χρονος, αλβανικής καταγωγής, που επίσης κατά την Αστυνομία συνδέεται με ομάδες χούλιγκαν.

Ο συγκεκριμένος έκανε το μοιραίο λάθος να απευθυνθεί σε αστυνομικό τμήμα προκειμένου να δηλώσει την απώλεια του πορτοφολιού του, το οποίο είχε ήδη βρει η Αστυνομία στον χώρο των επεισοδίων. Ο νεαρός έπεσε σε αντιφάσεις και τελικώς συνελήφθη. Μέχρι στιγμής συνδεδεμένος με τον αντιεξουσιαστικό χώρο, είναι ο τρίτος ύποπτος που συνελήφθη το πρωί της Πέμπτης, ο οποίος φέρεται να εμπλέκεται και στην επίθεση ομάδας αντιεξουσιαστών στο γραφείο του Βαρβιτσιώτη. Μαζί του συνελήφθη ένας άλλος νεαρός, επίσης σεσημασμένος για οπαδική βία.

Πυρήνες χούλιγκανς φέρεται τελικώς να πρωτοστάτησαν στα επεισόδια εις βάρος των αστυνομικών στην Νέα Σμύρνη, χωρίς φυσικά να ταυτίζουμε τις ομάδες αυτές με το σύνολο των διαδηλωτών, που πραγματοποίησαν μία όντως ογκώδη συγκέντρωση διαμαρτυρίας (στην οποία συμμετείχε πλήθος συλλογικοτήτων) με τους αντιεξουσιαστές (ή κοινούς “μπαχαλάκηδες”) να είχαν “δεύτερο ρόλο”.

Κάλεσμα οργανωμένων οπαδών

Λίγες ώρες πριν την διαδήλωση της Τρίτης είχε προηγηθεί ένα ασυνήθιστο κάλεσμα οπαδικών συνδέσμων, μέσω των social media, που προέτρεπαν τα μέλη τους να συμμετάσχουν στην προγραμματισμένη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την αστυνομική βία. Μία σειρά από βίντεο, που κάνουν ήδη τον γύρο του youtube.com και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είναι χαρακτηριστικά. Σε ένα από αυτά μία ομάδα κουκουλοφόρων νεαρών συγκεντρώνονται στην πλατεία της Νέας Σμύρνης και αντί να φωνάζουν συνθήματα κατά της κρατικής καταστολής (όπως θα ήταν αναμενόμενο), φωνάζουν οπαδικά συνθήματα, με υβριστικό περιεχόμενο εναντίον των αστυνομικών.

Φαίνεται πως η εικόνα από την άσκηση αστυνομικής βίας εις βάρος ενός “παιδιού της διπλανής” πόρτας (τουλάχιστον όπως φάνηκε στο βίντεο) και με χρήση πτυσσόμενου μεταλλικού γκλομπ (που απαγορεύεται κατά τους ίδιους τους συνδικαλιστές της Αστυνομίας) οδήγησε στο κοινό κάλεσμα των οργανωμένων οπαδών αντίπαλων ομάδων, παρόλο που τους χωρίζει άσβεστο μίσος στις κερκίδες. Την αρχή έδωσε η ανακοίνωση στα social media των “Panthers”, του συνδέσμου των οπαδών του Πανιωνίου, μιας ομάδας με έδρα την Νέα Σμύρνη, στην πλατεία της οποία συνέβη το σχετικό περιστατικό.

Το κάλεσμα απευθύνονταν χαρακτηριστικά «και σε αυτούς που νομίζετε ότι είναι απέναντι μας, τους άλλους οπαδούς». Για τα δεδομένα της ελληνικής οπαδικής κουλτούρας, είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο οργανωμένοι οπαδοί των “αιωνίων αντιπάλων”, του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού, να συμμετέχουν σε μία κοινή διαδήλωση, όταν οι σκληροί πυρήνες τους έχουν οργανώσει προγραμματισμένα “ραντεβού θανάτου” με άγριες συμπλοκές, όπως αυτό του 2007 στην Παιανία, που είχε καταλήξει με τον τραγικό θάνατο ενός νεαρού οπαδού των “Πρασίνων”.

Ο Γουστάβος Λε Μπον έγραφε το μακρινό 1895 στο κλασικό η “Ψυχολογία των όχλων” πως «το μεμονωμένο άτομο μόνο του δεν μπορεί να λεηλατήσει ένα μαγαζί, όταν όμως αποτελεί μέρος ενός όχλου συνειδητοποιεί την δύναμη που του προσφέρει η αριθμητική ανωτερότητα και στην πρώτη υποβολή βίας, δεν διστάζει να προχωρήσει». Αποδείχτηκε πως ήταν η προοπτική μιας σκληρής σύγκρουσης με την μισητή τους Αστυνομία, που έκανε τους χούλιγκαν διάφορων ομάδων να αφήσουν στην άκρη τις μεταξύ τους αντιπαραθέσεις.

Οι “μπαχαλάκηδες της Λεωφόρου”

Όσον αφορά την κοινή δράση χούλιγκαν και αντιεξουσιαστών, στην πραγματικότητα εδώ και αρκετά χρόνια φαίνεται πως αποτελούν “συγκοινωνούντα δοχεία”. Καθώς ο αντιεξουσιαστικός έχει σχεδόν εξ’ ολοκλήρου λουμπενοποιηθεί, με ομάδες αντιεξουσιαστών να πλέον έχουν ανοιχτή εμπλοκή με το οργανωμένο έγκλημα, έχουν πλέον στις τάξεις τους και χούλιγκαν, των οποίων η βίαιη σύγκρουση με την αστυνομία, είναι στοιχείο της ταυτοτικής τους λούμπεν- κουλτούρας.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της συμμορίας των “μπαχαλάκηδων της Λεωφόρου”, που πήρε την ονομασία της από την συμμετοχή της στα επεισόδια στον αγώνα του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού στην Λεωφόρο τον Νοέμβριο του 2015, που είχαν οδηγήσει στην διακοπή του ντέρμπι. Επρόκειτο για μία συμμορία νεαρών Ελλήνων και Αλβανών, με μέση ηλικία τα 25 έτη. Σύμφωνα με το τότε δελτίο τύπου της ΕΛΑΣ, οι δράστες συμμετείχαν σε μία σειρά από παραβατικές δραστηριότητες.

Εκτός από ληστείες, διακίνηση ναρκωτικών και συμπλοκές σε γήπεδα, η ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνομίας είχε κάνει λόγο για συμμετοχή τους σε επίθεση με λοστούς που πραγματοποιήθηκε εις βάρος μελών της ΔΑΠ στο Μετσόβιο το 2015, σε επιθέσεις με βόμβες μολότοφ κατά διμοιριών αστυνομικών στα Εξάρχεια, σε πυρπολήσεις οχημάτων τηλεοπτικών σταθμών και στα επεισόδια που είχαν πραγματοποιηθεί στο κέντρο της Αθήνας, μετά την πανελλαδική απεργία του Δεκεμβρίου του 2015.

Το ρεπορτάζ της εποχής περιέγραφε άτομα «χωρίς ιδεολογικό υπόβαθρο, με μόνη λογική την σύγκρουση», που πότε συμπλέκονταν με τη αστυνομία στα γήπεδα, πότε με τις διμοιρίες των ΜΑΤ στα Εξάρχεια, συχνά πλάι με ομάδες αντιεξουσιαστών. Ο ερασιτεχνισμός τους φαίνεται τελικώς να τους είχε προδώσει, όπως συνέβη με τον 22χρονο που απευθύνθηκε στο αστυνομικό τμήμα για το χαμένο του πορτοφόλι, χωρίς του περάσει από το μυαλό ότι μπορεί και να το είχε απωλέσει στον χώρο των επεισοδίων!

Πρωταγωνιστές οι χούλιγκαν

Δύο πράγματα όμως διαφοροποιούν τα επεισόδια της Τρίτης σε σχέση με παλαιότερα: Πρώτον ο ρόλος των χούλιγκαν υπήρξε πρωταγωνιστικός, σχεδόν μπορούμε να ισχυριστούμε πως “καπέλωσε” την βίαιη δράση του αντιεξουσιαστικού χώρου και τον λοιπών “μπαχαλάκηδων”. Δεύτερον η σύμπραξη χούλιγκαν αντιπάλων ομάδων, με σκοπό την από κοινού τους σύγκρουση με την αστυνομία, είναι πρωτοφανής στα αστυνομικά χρονικά. Είναι χαρακτηριστικό πως τα επεισόδια της Νέας Σμύρνης ήδη έγιναν σημείο αναφοράς σε συνδέσμους χούλιγκαν παγκοσμίως.

Σε ανακοίνωση του το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγόρησε την κυβέρνηση πως δεν είδε «το ραντεβού θανάτου των οργανωμένων χούλιγκαν», καθώς είχε ως προτεραιότητα να «συκοφαντεί τον ΣΥΡΙΖΑ» ως υποκινητή των επεισοδίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ αισθάνεται πως η αποδεδειγμένη εμπλοκή των οργανωμένων χούλιγκαν “θολώνει” την κεντρική γραμμή της κυβέρνησης, που προσπαθεί να τον βάλει στο “κάδρο” των επεισοδίων.

Ίσως δεν είναι τυχαίο που αυτό συνέβη εν μέσω πανδημίας, όπου οι ποδοσφαιρικοί αγώνες πραγματοποιούνται χωρίς την παρουσία οπαδών. Ο υπόκοσμος των χούλιγκαν έχει χάσει το κύριο πεδίο δράσης του, τα γήπεδα. Αναφερόμαστε σε ανθρώπους που η συνεχής οπαδική παρουσία στα γήπεδα, η βία και οι συγκρούσεις, «το ξύλο» όπως οι ίδιοι λένε, είναι κυριολεκτικά τρόπος ζωής. Για πρώτη φορά επέλεξαν να δράσουν από κοινού έναντι της αστυνομίας, όχι με αφορμή το αποτέλεσμα ενός αγώνα, αλλά στο μέσο μιας κοινωνικής διαδήλωσης. Φαινόμενο, που αν επαναληφθεί, θα οδηγήσει σε άλλα επίπεδα την βία, που μέχρι πρότινος βλέπαμε στους ελληνικούς δρόμους.