Ποιοί παρουσιάζουν τον Πάπα σαν ομοφοβικό – Κόντρες στο Βατικανό

Τον περασμένο Νοέμβριο η ιταλική Bουλή ενέκρινε, με την υποστήριξη όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων πλην της Λέγκας και των ακροδεξιών Αδελφών της Ιταλίας, σχέδιο νόμου εναντίον των «εγκλημάτων μίσους». Το σχέδιο νόμου κατετέθη από τον βουλευτή του Δημοκρατικού Κόμματος Αλεσάντρο Τζαν, αλλά στο θέμα αυτό ενεπλάκη τελικά και το Βατικανό.

Ο νόμος διαμορφώνει το πλαίσιο εντός του οποίου τιμωρείται οποιουδήποτε είδους επίθεση, φραστική και άλλου τύπου, εναντίον των ομοφυλόφιλων, των γυναικών και των αναπήρων. Ένας προσβλητικός χαρακτηρισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επί παραδείγματι, θα αρκεί προκειμένου ο δέκτης του χαρακτηρισμού (δηλαδή το θύμα), να μπορεί να ασκήσει ποινική δίωξη.

Αυτή την περίοδο το σχέδιο νόμου βρίσκεται στην Γερουσία, όπου αναμένεται να εγκριθεί πριν από την καλοκαιρινή διακοπή. Όμως πριν από λίγες εβδομάδες συνέβη κάτι που έβαλε σε μεγάλη ανησυχία όσους θεωρούν το νόμο αυτόν απαραίτητο ώστε να μπει φραγμός στη ρητορική μίσους διαφόρων ρατσιστών και ανθρώπων με αντικοινωνική συμπεριφορά. Ξαφνικά, ιταλικές εκκλησιαστικές πηγές διοχέτευσαν πως η ιταλική Επισκοπική Σύνοδος έστειλε μέσω της Αγίας Έδρας ρηματική διακοίνωση στην ιταλική κυβέρνηση εναντίον του νομοσχεδίου.

Σύμφωνα με τους Ιταλούς καθολικούς επισκόπους, ο νόμος Τζαν παραβιάζει το κονκορδάτο μεταξύ Ιταλίας και Αγίας Έδρας που υπεγράφη επί Μπενίτο Μουσολίνι και αναθεωρήθηκε επί Μπετίνο Κράξι. Είναι μια διμερής συμφωνία που αναγνωρίζει το Βατικανό ως ανεξάρτητο κράτος και καθορίζει τα δικαιώματα της Καθολικής Εκκλησίας αλλά και όρια εντός των οποίων μπορεί να δραστηριοποιείται στην Ιταλία.

Αντιφάσεις στη διδασκαλία

Ήταν η πρώτη φορά που το Βατικανό διαμαρτυρήθηκε για υποτιθέμενη παραβίαση της συμφωνίας από την ιταλική πλευρά. Ακόμη και όταν δόθηκαν στο ιταλικό Κοινοβούλιο σκληρές μάχες για να νομιμοποιηθεί το διαζύγιο το 1970 και οι χριστιανοδημοκράτες επεδίωξαν το 1974 να το καταργήσουν με δημοψήφισμα, ο τότε Πάπας Παύλος 6ος είχε βεβαίως επαναλάβει τη γνωστή θέση των καθολικών εναντίον του διαζυγίου, αλλά δεν τόλμησε να κατηγορήσει την Ιταλία ότι νομοθετούσε χωρίς να λαμβάνει υπ΄ όψη της την άποψη της Εκκλησίας.

Γιατί λοιπόν η ιταλική Επισκοπική Σύνοδος θεώρησε σκόπιμο να προβεί σε παρόμοιο διάβημα; Την απάντηση έσπευσαν να την δώσουν ορισμένοι Ιταλοί επίσκοποι, οι οποίοι εξήγησαν πως το επίμαχο σημείο του σχεδίου νόμου είναι εκείνο που υποχρεώνει όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές γύρω από το θέμα της ρητορικής μίσους και προστασίας ευάλωτων ομάδων, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται ρητώς και η λεγόμενη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα.

Είναι γνωστό πως όχι μόνον η καθολική αλλά και άλλες χριστιανικές Εκκλησίες δεν αποδέχονται την ομοφυλοφιλία και την θεωρούν “αμάρτημα”. Πώς θα μπορούσαν, σχολίασαν οι Ιταλοί επίσκοποι, να τηρήσουν το νόμο και να διδάξουν στους μαθητές των ουκ ολίγων καθολικών σχολείων της χώρας να προστατεύουν τους “αμαρτωλούς” γκέι;

Πώς πήρε δημοσιότητα το θέμα

Ερώτημα ηλίθιο, ήταν η απάντηση που πολλοί Ιταλοί έδωσαν, δημοσίως και ιδιωτικώς, στα επιχειρήματα των επισκόπων. Κανένας δεν υποχρεώνει τα καθολικά σχολεία να αποδέχονται την ομοφυλοφιλία, όπως δεν τα υποχρεώνει να αποδέχονται το διαζύγιο και τις αμβλώσεις. Αρκεί να διδάσκεται η ανοχή και η χριστιανική αγάπη προς τους “αμαρτωλούς” και “παραστρατημένους”. Η τουλάχιστον, σε πολύ κοσμικό επίπεδο, να αποφεύγουν οι ενάρετοι καθολικοί μαθητές να υβρίζουν όσους ανήκουν στις συγκεκριμένες κατηγορίες που προβλέπει ο νόμος. Και κανείς δεν απαγορεύει στους διδάσκοντες να προσθέσουν και εκτενή αναφορά που να διευκρινίζει ποια επακριβώς είναι η άποψη της Εκκλησίας αναφορικά με το ζήτημα.

Η διακοίνωση της ιταλικής Συνόδου ήταν λοιπόν μάλλον ξεκρέμαστη, αδικαιολόγητη και ασυνήθιστη. Ακόμη πιο ασυνήθιστη με έναν Πάπα που χαρακτηρίζεται από ένα εμφανέστατο προοδευτικό προφίλ, όπως είναι ο Φραγκίσκος. Ο Πάπας, μετά τη δημοσιοποίηση του θέματος είχε αποφύγει οποιαδήποτε δήλωση. Ακόμη και η εφημερίδα του Βατικανού Osservatore Romano είχε περιοριστεί σε μονόστηλα με τις δηλώσεις των επισκόπων, χωρίς κανένα σχόλιο. Τι ακριβώς συνέβη;

Το ανακαλύψαμε μόλις πριν λίγες ημέρες, όταν ο πρεσβευτής της Ιταλίας στην Αγία Έδρα έλαβε επιτέλους την άδεια και άνοιξε το στοματάκι του. Η ρηματική διακοίνωση δεν ήταν ακριβώς μια διακοίνωση, αλλά μια εμπιστευτική σημείωση της ιταλικής Επισκοπικής Συνόδου, η οποία επισήμανε κάποια αοριστία στο σημείο του σχεδίου νόμου που αναφέρεται στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οι Ιταλοί επίσκοποι δεν διαμαρτύρονταν, απλώς ζητούσαν από την Ιταλία να διευκρινίσει τι ακριβώς έπρεπε να κάνουν τα καθολικά εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ο προοδευτικός Πάπας

Το σημείωμα ήταν απόρρητο. Ήδη όμως πριν κατατεθεί στην ιταλική Πρεσβεία στο Βατικανό είχε διαρρεύσει, προκειμένου να γίνει πρώτο θέμα στο δελτίο ειδήσεων και πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της επομένης. Είναι εμφανές ότι εκείνος που το κατέθεσε είναι ο ίδιος που φρόντισε να διαρρεύσει και να το φουσκώσει, προκειμένου να το καταστήσει μέγα θέμα.

Έργο λοιπόν εξ ολοκλήρου των Ιταλών επισκόπων, οι οποίοι δεν στόχευαν βεβαίως να πλήξουν την ιταλική κυβέρνηση, αλλά τον ίδιο τον Πάπα. Θα αποφύγω να αναφέρω λεπτομερώς τη συνεχή διαμάχη μεταξύ των Ιταλών επισκόπων και του Αργεντινού ποντίφικα, κυρίως για τα οικονομικά της Αγίας Έδρας. Θα περιοριστώ στο γεγονός πως την Κυριακή έγινε γνωστή η επιστολή του Πάπα Φραγκίσκου στον Αμερικανό Ιησουίτη Τζέιμς Μάρτιν, ο οποίος εδώ και πολλά χρόνια ασχολείται με τον ευαγγελισμό της αμερικανικής ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.

Στην επιστολή του ο Πάπας, αφού ευχαριστεί τον ιερέα για το έργο του, καθώς «συνοδεύει με κατανόηση την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ», γράφει: «Ο Θεός προσεγγίζει με αγάπη όλα τα τέκνα του, όλα και το καθένα από αυτά. Η καρδιά του είναι ανοιχτή σε όλους και στον καθένα. Είναι ο Πατέρας». Να υπενθυμίσουμε πως λίγο μετά την εκλογή του στο θρόνο του Αγίου Πέτρου το 2013, οι δημοσιογράφοι που τον συνόδευαν σε ένα από τα πρώτα του ταξίδια, είχαν ρωτήσει τον Φραγκίσκο για τους ομοφυλόφιλους. Η απάντηση του ήταν: «Ποιος είμαι εγώ για να τους κρίνω;»