Ποιος ήταν ο Νασερί που έζησε και πέθανε στο αεροδρόμιο του Παρισιού

Η ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ “The Terminal” παρουσίασε –με τεράστιες αποκλίσεις από την πραγματικότητα– την ζωή ενός ανθρώπου που είχε εγκλωβιστεί επί δύο δεκαετίες σε ένα αεροδρόμιο, επειδή δεν είχε “χαρτιά” και χαρακτηρίστηκε άπατρις. Ο άνθρωπος που ενέπνευσε την ταινία, ο Μεχράν Νασερί ήταν στην πραγματικότητα ένας ιδιόρρυθμος Ιρανός που πέθανε χθες ολομόναχος, όπως άλλωστε ολομόναχος έζησε, επί 18 ολόκληρα χρόνια στο αεροδρόμιο Σαρλ ντε Γκολ.

Ο παράξενος αυτός άνδρας είχε πάρει άδεια εξόδου το 2006, όμως, ηλικιωμένος και άπορος πλέον, ξαναγύρισε ως άστεγος σε αυτό, όπου χθες απεβίωσε σε ηλικία 77 ετών. Σύμφωνα με τις αρχές, πέθανε «από παθολογικά αίτια» και, συγκεκριμένα, από ανακοπή. Κανείς δεν ξέρει τι απέγιναν τα 250.000 δολάρια που του δόθηκαν ως δικαιώματα για την χολιγουντιανή ταινία το 200, με τον Τομ Χανκς.

Ο Μεχράν Νασερί ήταν μια παράξενη προσωπικότητα και οι πληροφορίες όπως είναι φυσικό συγκρούονται. Ο ίδιος δήλωνε Πέρσης, από τον γιατρό πατέρα του και Σκοτσέζος, από τη νοσηλεύτρια μητέρα του. Έλεγε πως δεν ήξερε ποια ήταν η αληθινή του μητέρα μέχρι την εφηβεία του και ότι η οικογένειά του τον είχε αποκηρύξει. Η μητέρα του πάντως ζούσε μέχρι και το 2016 και είχε το παράπονο ότι την απαρνήθηκε ο γιος της. Οι γονείς του γνωρίστηκαν στην εταιρεία πετρελαίου όπου εργάζονταν, στον οικισμό των εργαζομένων όπου διέμεναν. Εκεί γεννήθηκε ο Μεχράν Νασερί, στην επαρχία Χουζεστάν (την Σουσιανή των ελληνιστικών χρόνων), κοντά στην πόλη Μαζχέντ Σουλεϊμάν –μια πόλη 200.000 κατοίκων– το 1945.

Ήταν ταραγμένα τα χρόνια εκείνα, ταραγμένη ειδικότερα και η νοτιοδυτική Περσία αλλά ευάλωτος και ταραγμένος και ο ίδιος ο Νασερί. Στο Χουζεστάν, μια περιοχή με πάρα πολλά κοιτάσματα, έκαναν κουμάντο 15 φύλαρχοι και οι συγκρούσεις μεταξύ τους, αλλά και με την κεντρική εξουσία (κάποιες εν δικαίω και κάποιες όχι) ήταν συχνές. Ο Σάχης με την Σαβάκ του (η μυστική υπηρεσία της αστυνομίας) τότε έκανε κυριολεκτικά ό,τι ήθελε. Όταν ο Νασερί ήταν 22 ετών, ο πατέρας του πέθανε από καρκίνο. Οι διαδηλώσεις κατά του Σάχη πλήθαιναν και η  δυσαρέσκεια μεγάλωνε. Ο μεγάλος του αδελφός, εισαγωγέας ιατρικών υλικών, έφυγε για την Αγγλία. Ήταν εκείνος που τον πήρε αργότερα κοντά του στο Λονδίνο.

Πρώτος σταθμός το Λονδίνο

Εκεί ο Νασερί φοίτησε στο τμήμα “Γιουγκοσλαβικών Σπουδών”, όμως ξαφνικά το τρίτο έτος εγκατέλειψε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο και άρχισε να περιπλανιέται στην Ευρώπη. Η ανατροπή του Σάχη το 1978 και μετέπειτα ο πόλεμος με το Ιράκ, μεγάλωσε περισσότερο τις αποστάσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και οι επαφές με τον Νασερί σταμάτησαν. Από τους τέσσερις αδελφούς και τις τρεις αδελφές, άλλοι τραπεζικοί, άλλοι γιατροί, μόνον ο Κύρος στο Λονδίνο είχε λίγες επαφές με τον Νασερί, αλλά τις έχασε κι εκείνος.

Ο Νασερί έλεγε πως όταν έφυγε από το Λονδίνο και γύρισε στο Ιράν, η ιρανική κυβέρνηση τον συνέλαβε, τον βασάνισε και εν συνεχεία τον εξόρισε, λόγω της συμμετοχής του σε διαδηλώσεις κατά του Σάχη. Ζήτησε άσυλο σε διάφορες χώρες και τελικά του το παραχώρησε το Βέλγιο. Εντούτοις οι γαλλικές αρχές ερεύνησαν το θέμα και υποστηρίζουν ότι δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν τον ισχυρισμό του Νασερί ότι εξορίσθηκε. Αυτό είχε ως συνέπεια να αμφισβητηθεί το καθεστώς ασύλου.

Η χαμένη ταυτότητα του Νασερί

Ο κυκεώνας της γραφειοκρατίας

Έσβησε ήσυχα στο… σπίτι του

Το 2006 ασθένησε και διακομίσθηκε στο νοσοκομείο όπου έμεινε για αρκετούς μήνες. Κανείς δεν ξέρει τι έκανε με το ποσό που πήρε από την ταινία (250.000 δολάρια) και από τα δικαιώματα για το βιβλίο που γράφτηκε για τη ζωή του. Πάντως μετά το νοσοκομείο ζήτησε την βοήθεια του Γαλλικού Ερυθρού Σταυρού, που τον φιλοξένησε σε ένα μοτέλ κοντά στο αεροδρόμιο. Εν συνεχεία μεταφέρθηκε σε κατάλυμα αστέγων στο Παρίσι και μετά σε γηροκομείο. Κανείς δεν ξέρει πότε ακριβώς ξαναγύρισε στο μόνο σπίτι που γνώρισε: το αεροδρόμιο Σαρλ ντε Γκολ, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή. Σύμφωνα με τον διοικητή του αεροδρομίου, ξαναγύρισε προ διμήνου, τον Σεπτέμβριο, ίσως γιατί διαισθανόταν ότι το τέλος πλησίαζε και ήθελε… να πεθάνει σπίτι του.

Για την ζωή του γυρίστηκαν και άλλες ταινίες, που δεν ήταν χολιγουντιανές με χάπι έντ και δεν έκαναν θραύση. Ανάμεσά τους και το γαλλικό Tombés du ciel, και μια ταινία μικρού μήκους  “The Fifteen-Year Layover”, και ένα ντοκιμαντέρ από έναν φινο-ιρανό σκηνοθέτη, το Waiting for Godot at De Gaulle (2000). Η ζωή του έγινε και όπερα  η οποία μάλιστα απέσπασε δύο βραβεία. Αν και πολλοί θέλησαν στην πορεία να του προσφέρουν καταφύγιο, κανείς δεν μπόρεσε να τον απελευθερώσει από την πλασματική ταυτότητα που δημιούργησε μέσα στο ταραγμένο πλέον μυαλό του.