Πως είναι η επιδημιολογική εικόνα – Τι θα αλλάξει ο εμβολιασμός των παιδιών

Πολλά είναι τελικά τα κρούσματα που προκύπτουν από τα self test στην Ελλάδα, όπως αναμενόταν άλλωστε, φθάνοντας τα “έξτρα” 2.409 την ημέρα, επιπλέον όσων δηλώνει ο ΕΟΔΥ. Θετική, όμως, είναι η εικόνα από τους εμβολιασμούς, αφού έχει καλυφθεί με δύο δόσεις το 12% των ενηλίκων και με μία το 23%, ενώ σήμερα αρχίζει και το μονοδοσικό της J&J. Η τρίτη δόση συζητείται για το φθινόπωρο για τους άνω των 50 ετών τόσο ως “αναμνηστική” επειδή μειώνονται τα αντισώματα, όσο και “ειδική” για να καλύπτει καλύτερα τις νέες μεταλλάξεις. Επίσης συζητείται πλέον και ο εμβολιασμός των παιδιών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, οι εμβολιασμοί στη χώρα, έχουν ξεπεράσει τα τρία εκατομμύρια, καθώς μέχρι χθες είχαν χορηγηθεί, συγκεκριμένα, 3.201.212 δόσεις. Οι πολίτες που έχουν εμβολιαστεί με μία δόση είναι 2.241.660 και όσοι έχουν λάβει και τις δύο δόσεις είναι 986.552. Αν επαληθευθούν οι κυβερνητικές εκτιμήσεις, τον Ιούνιο με τις εν τω μεταξύ νέες παραλαβές δόσεων, η εμβολιαστική κάλυψη θα μπορεί να φθάσει θεωρητικά το 40% και υπάρχουν ελπίδες να φθάσει το φθινόπωρο το 70%-80% που απαιτείται για τη συλλογική ανοσία και το “πέταμα” της μάσκας.

Όπως φαίνεται σε πίνακα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων, η χώρα μας καταλαμβάνει ικανοποιητικό ποσοστό, σε σχέση με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, όσον αφορά στους εμβολιασμούς των νέων μέχρι 49 ετών. Ο εμβολιασμός για την ηλικιακή ομάδα από 25 έως 49 ετών φτάνει στο 5.9%, παρ’ όλο που η πλατφόρμα για τη χορήγηση δόσεων στις συγκεκριμένες ηλικίες άνοιξε πριν από μόλις λίγες ημέρες για τους πολίτες άνω των 30 ετών.

Όσον αφορά τους μεγαλύτερους, από 50 έως 59 ετών έχει εμβολιαστεί στη χώρα μας το 11%, από 60-69 το 45,3%, από 70-79 το 63,4%, ενώ χαμηλό, συγκριτικά με άλλες χώρες, είναι το ποσοστό εμβολιασμού στους 80 και άνω, που διαμορφώνεται στο 62,8%. Στις υψηλότερες θέσεις με τους εμβολιασμούς των νέων η Ουγγαρία με 34,4% και η Μάλτα με 25,6%. Το χαμηλότερο ποσοστό καταγράφεται στην Κύπρο με 4,1%.

Όσον αφορά στις μεγαλύτερες ηλικίες, στην Ιρλανδία και την Ισπανία οι άνω των 80 ετών έχουν εμβολιαστεί σε ποσοστό 100%. Στη Δανία το ποσοστό είναι 99%, στην Ισλανδία 98,9%, σε Σουηδία και Πορτογαλία η ίδια ηλικιακή ομάδα έχει εμβολιαστεί σε ποσοστό 92,2%, στη Φινλανδία σε ποσοστό 90,4%, στην Ιταλία 85%, ενώ στο Βέλγιο οι άνω των 80 ετών έχουν ήδη εμβολιαστεί με μία τουλάχιστον δόση σε ποσοστό 86%.

Εξελίξεις στα εμβόλια

Εν τω μεταξύ ήδη συζητείται ο εμβολιασμός όχι μόνον εφήβων, αλλά και παιδιών. Οι ΗΠΑ αποφάσισαν η νέα σχολική χρονιά να αρχίσει μόνον όταν έχουν εμβολιασθεί όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας σε όλες τις βαθμίδες. Με το βλέμμα στραμμένο στις κλινικές μελέτες που αφορούν τον εμβολιασμό των εφήβων έναντι της λοίμωξης Covid-19, βρίσκονται οι Έλληνες επιστήμονες και η κυβέρνηση. Μάλιστα και εφόσον δοθεί το “πράσινο φως” από τους αρμόδιους οργανισμούς, με γνώμονα την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, τότε η πρόθεση είναι η σχετική οδηγία να υιοθετηθεί άμεσα και στη χώρα μας.

Ρεπορτάζ της εφημερίδας “Τα Νέα” αναφέρει ότι ο εμβολιασμός θα είναι προαιρετικός, εντούτοις αναμένεται να συνδράμει σημαντικά στη διασπορά στην κοινότητα. Στο πλαίσιο αυτό η επιστημονική κοινότητα δεν κρύβει ότι το πλέον ιδανικό σενάριο θα ήταν οι εμβολιασμοί στην ηλικιακή αυτή κατηγορία να ξεκινήσουν έστω στα τέλη του καλοκαιριού ή το φθινόπωρο δημιουργώντας έτσι ένα επιπλέον δίχτυ ασφαλείας κατά την έναρξη του νέου σχολικού έτους, που παραδοσιακά συνοδεύεται από έντονη δραστηριότητα (εξαιτίας των μαθητικών και αθλητικών δραστηριοτήτων και συνεπακόλουθα των κοινωνικών συναναστροφών).

Σχετικά με τις εγκύους η Επιτροπή Εμβολιασμού συνιστά αυτές να προτιμούν τα εμβόλια Pfizer ή Μoderna (δηλαδή τα mRNA). Άλλοι ειδικοί προτείνουν το ίδιο και για τις γυναίκες κάτω των 50 εν γένει, παρότι έχει εγκριθεί για όλους άνω των 18 ετών. Σε συνέντευξή της προς τον ΑΝΤ1 η καθηγήτρια επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ  κ. Αθηνά Λινού, είπε ότι αν υπάρχει η δυνατότητα επιλογής, καλό είναι οι γυναίκες κάτω των 50 ετών, να προτιμήσουν εμβόλια mRNA. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχουν δώσει έγκριση στο συγκεκριμένο εμβόλιο.

Ο ΕΟΔΥ δεν περιλαμβάνει στο γενικό σύνολο των κρουσμάτων που ανακοινώνει κάθε μέρα τα “θετικά” αποτελέσματα από τα self test και το τελευταίο δεκαήμερο φαίνεται μια βραδεία πτωτική πορεία με κατά μέσο τα 2.000 κρούσματα ημερησίως (με εξαίρεση τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα που τα κρούσματα είναι πάντα μειωμένα επειδή γίνονται ελάχιστα τεστ από την πολιτεία). Τα self test κατηγοριοποιούνται αυτόνομα και έχουν δείξει συνολικά (μέχρι προχθές, 3 Μαΐου) 53.000 κρούσματα σε 2.133.636 ελέγχους (για την ακρίβεια προέκυψαν 52.933 “θετικά” σε διάστημα 22 ημερών, δηλαδή από τις 11 Απριλίου που άρχισαν τα τεστ στα λύκεια.

Κρούσματα και αντισώματα

Τα σχολικά τεστ “έβγαλαν” μόνον 2.000 κρούσματα και, επιπλέον, έκλεισαν. Ο κύριος όγκος των 52.933 κρουσμάτων δεν είναι λοιπόν μαθητές, αλλά εργαζόμενοι σε εστίαση, άλλες κατηγορίες με υποχρεωτικά τεστ όπως στο λιανεμπόριο, κάποιες ομάδες δημοσίων υπαλλήλων και πολλοί πολίτες που πλήρωσαν από την τσέπη τους και έκαναν τεστ προκειμένου να συναντήσουν άλλες οικογένειες για να κάνουν αναστάσιμο τραπέζι το Σαββατόβραδο ή την Κυριακή του Πάσχα και την Δευτέρα του Πάσχα.

Η μεγάλη “έκρηξη” σημειώθηκε από Μεγάλη Παρασκευή προς Μεγάλο Σάββατο (Πρωτομαγιά), όταν σε 100.000 ελέγχους “βγήκαν” 6.971 θετικά (ποσοστό θετικότητας 7%). Από το Μεγάλο Σάββατο μέχρι τη Δευτέρα του Πάσχα, έγιναν άλλα 155.011 τεστ από τα οποία προέκυψαν μόνο 1.171 “θετικά”.  Εν τω μεταξύ παρά τη γενική χαλάρωση, κατά τόπους λαμβάνονται έκτακτα μέτρα, όπως στην Κάλυμνο. Από σήμερα το νησί τέθηκε σε καθεστώς καθολικού lockdown λόγω της επιδεινούμενης επιδημιολογικής έξαρσης.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση New England Journal of Medicine το εμβόλιο της Moderna, προστατεύει από τη νόσο για τουλάχιστον έξι μήνες.  Η έρευνα δείχνει ότι έξι μήνες και αφού έλαβαν και τη δεύτερη δόση, η ποσότητα των αντισωμάτων ήταν υψηλή σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με τα επίπεδα τους όμως να μειώνονται στους πιο ηλικιωμένους.

Για παράδειγμα, ενώ τα επίπεδα των αντισωμάτων ήταν κατά μέσο όρο πάνω από 92.000 στα άτομα ηλικίας 18-55 έξι μήνες μετά, στα άτομα ηλικίας 56 – 70 ετών μειώθηκαν κατά μέσο όρο περίπου στα 62.000 και στους άνω των 71 ετών μειώθηκαν στα 49.000. Ωστόσο, όλοι οι συμμετέχοντες είχαν ισχυρή ανοσοαπόκριση μετά από έξι μήνες όπως έδειξαν οι τρεις μετρήσεις στα δείγματα του αίματός τους. Αναφορικά με το εμβόλιο δύο δόσεων της εταιρείας Pfizer/ BioNTech, τα αποτελέσματα των δοκιμών που κυκλοφόρησαν την 1η Απριλίου διαπίστωσαν ότι το εμβόλιο τους παραμένει για περισσότερο από 91% αποτελεσματικό έξι μήνες μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης.