Πως επηρεάζει τη θνησιμότητα η πληρότητα στις ΜΕΘ

Σύμφωνα με αμερικανική μελέτη ένας ασθενής με κορονοϊό σε πολύ σοβαρή κατάσταση έχει διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνει όταν οι ΜΕΘ είναι καλυμμένες σε ποσοστό 75% σε σύγκριση με περιόδους που οι ΜΕΘ είναι καλυμμένες σε ποσοστό 25%. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα η αντίστοιχη ενημέρωση, δυστυχώς,  απουσιάζει.

Οι Αμερικανοί εξέτασαν και νοσοκομεία με ΜΕΘ υπερκαλυμμένες, δηλαδή σε ποσοστό άνω του 100% και διαπίστωσαν ότι σε αυτές τις περιπτώσεις το ποσοστό θανάτων έφτανε και το 65%. Στον Ελλάδα, έχουν στηθεί δεκάδες ΜΕΘ με νοβοπάν ή σε χειρουργεία σαν αυθαίρετα σε παραγκουπόλεις και οι περισσότερες λειτουργούσαν για μήνες –ειδικά στη Βόρειο Ελλάδα αλλά και στο Σωτηρία στην Αθήνα– χωρίς ειδικευμένους εντατικολόγους γιατρούς και νοσηλευτές. Το ίδιο παρατηρήθηκε διεθνώς και φυσικά στις ΗΠΑ.

Η ΠΟΕΔΗΝ έχει καταγγείλει πολλές φορές την ανεπάρκεια, σε μονάδες και ανθρώπινο δυναμικό, αυτού του μηχανισμού ζωής ή θανάτου στην Ελλάδα. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τον κορονοϊό αλλά και για ασθενείς από τροχαία κ.λπ. που επίσης χρειάζονται εντατική θεραπεία. Εντούτοις, το υπουργείο Υγείας επιμένει να ανακοινώνει, σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας, έναν θεωρητικό αριθμό ΜΕΘ που δεν ανταποκρίνεται απόλυτα στην αλήθεια. Πρόκειται για ΜΕΘ στις οποίες οι εντατικολόγοι “τρέχουν” από το ένα νοσοκομείο στο άλλο ή που στήνονται όπως σε καιρό πολέμου στο πεδίο της μάχης. Τέτοιες ΜΕΘ όμως στοιχίζουν ζωές. Ωστόσο, δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση γι΄αυτά του κοινού.

Ενώ οι Αμερικανοί, έκαναν έρευνες και ανέφεραν στοιχεία πολύ συγκεκριμένα, στην Ελλάδα ο ΕΟΔΥ αρνείται να δώσει στοιχεία ακόμα και για θανάτους ανά νοσοκομείο, για το αν οι άνθρωποι που ανακοινώνονται ως νεκροί από κορονοϊό κάθε μέρα πέθαναν σε γηροκομείο ή σε κοινή κλίνη ή σε ΜΕΘ. Θα έπρεπε να ανακοινώνει έστω ημερήσιο αριθμό εισαγωγών σε ΜΕΘ. Ενόψει του τρίτου κύματος, όλα αυτά έπρεπε να ανακοινώνοντα.

Την ίδια στιγμή, στην Ευρώπη ανησυχούν ιδιαίτερα για λόγω του επερχόμενου βρετανικού ή βραζιλιάνικου στελέχους που μεταδίδεται κατά 60% ευκολότερα και συνιστούν έτσι καλύτερες μάσκες, οι οποίες όμως είναι πιο ακριβές. Η Ελλάδα όμως ετοιμάζεται για άνοιγμα σχολείων και πιστοποιητικών εμβολιασμού ενώ έχει εμβολιαστεί ελάχιστος πληθυσμός.

65,7% θνητότητα στους “αυτοσχεδιασμούς”

Οι αμερικανοί ερευνητές έκαναν τη σχετική δημοσίευση της μελέτης τους στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open και γράφουν ότι ανέλυσαν στοιχεία για 8.516 ασθενείς με Covid-19 και μέση ηλικία 68 ετών, που εισήχθησαν σε 88 αμερικανικά νοσοκομεία το 2020. Από αυτούς τους ασθενείς οι 1.410 (ποσοστό 17%) τελικά πέθαναν.

Η θνητότητα κυμάνθηκε κατά μέσο όρο από 12,5% στο “καλύτερο” διάστημα έως 25% τον Απρίλιο. Στην έρευνα μετρήθηκαν οι κλίνες ΜΕΘ προ της πανδημίας, για πιο αντικειμενική παρουσίαση της κατάστασης και όχι οι μονάδες που αναπτύχθηκαν επί τροχάδην στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Όταν, λοιπόν, αναφέρονται σε πληρότητα πχ. 75% μιλάνε για την πληρότητα των προϋπαρχουσών ΜΕΘ (αυτών που υπήρχαν το 2019). Και όταν αναφέρονται σε πληρότητα άνω του 100%, αναφέρονται πλέον στην φάση που άρχιζαν και εκεί οι αυτοσχεδιασμοί και οι πρόχειρες ΜΕΘ.

Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται πόσοι πέθαναν εκτός ΜΕΘ (General ward only) και δεξιά πόσοι πέθαναν σε ΜΕΘ (ICU) ανάλογα με την πληρότητα των ΜΕΘ (μικρότερη ή ίση με 25%, μεγαλύτερη από 25% και έως 50%), 50% έως 75%, 75% έως 100% και τέλος άνω του 100%. Στους αυτοσχεδιασμούς (πληρότητα άνω του 100%) πέθανε το 65,7 όσων ήταν στις μονάδες.

Το 30% των εισαγωγών χρειάσθηκε ΜΕΘ

Όμως και στην οριακή κατάσταση (πληρότητα 75% έως 100%) πέθανε το 51% στις ΜΕΘ και το 21,2% στις άλλες κλίνες (πάντα για ασθενείς με κορονοϊό). Το τελευταίο τεκμαίρεται ότι οφείλεται τόσο στη γενική πίεση των νοσηλευτών-γιατρών αλλά και στο ότι δεν υπήρχαν ΜΕΘ για να μεταφερθούν ασθενείς από κλίνες Covid που παρουσίασαν επιδείνωση. Καταγράφηκαν πάντως και θάνατοι μετά το εξιτήριο καθώς οι ερευνητές παρακολούθησαν την εξέλιξη όσων πήραν εξιτήριο για ένα μήνα μετά από αυτό. Ο πρώτος πίνακας είναι η βασική ανάλυση και ο δεύτερος υπολογίζει τις ΜΕΘ διαιρώντας τον μέσο αριθμό ασθενών.

Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν νοσηλευθεί σε ΜΕΘ που λειτουργούσαν με πληρότητα 75% και άνω είχαν -κατά μέσο όρο- σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο θανάτου (αυξημένο κατά 94%) σε σχέση με όσους νοσηλεύθηκαν σε ΜΕΘ με πληρότητα κάτω του 25%. Για τις ΜΕΘ με πληρότητα 50% έως 75% η αύξηση του κινδύνου θανάτου ήταν 19%. Από την αρχή της πανδημίας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τη μελέτη, το 30% των ασθενών με Covid-19 (σχεδόν ο ένας στους τρεις) που εισάγονταν στο νοσοκομείο χρειάζονταν τελικά εισαγωγή σε ΜΕΘ και η πλειοψηφία από αυτούς χρειάζονταν διασωλήνωση.

H επικεφαλής της έρευνας Dr Dawn Bravata και οι συνεργάτες της εξέτασαν δεδομένα από 88 νοσοκομεία βετεράνων (σαν τα στρατιωτικά νοσοκομεία στην Ελλάδα) και βρήκαν ότι οι ασθενείς με COVID-19 πέθαιναν σε διπλάσιο ποσοστό όταν οι ΜΕΘ ήταν “πιεσμένες” από πολλά περιστατικά. Οι ερευνητές λένε ότι αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως πως στις ΜΕΘ με πολλούς ασθενείς ο άρρωστος αντιμετωπίζει πάντα μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου.

Αντίλογος

Ο Dr. Lewis Kaplan, πρόεδρος της Εταιρίας Εντατικολογίας και καθηγητής χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια σχολίασε ότι μπορεί ένα νοσοκομείο να έχει “πολλή δουλειά” αλλά να ειναι σε θέση να προσλάβει άμεσα γιατρούς ειδικευμένους στην εντατικολογία και να σώσει ζωές, ενώ άλλο νοσοκομείο να έχει πολύ λιγότερους ασθενείς στη ΜΕΘ του αλλά να έχει και σχετικά λιγότερο έμπειρους γιατρούς και νοσηλευτές για την φροντίδα των ασθενών. Επίσης, μπορεί κατά τη γνώμη του να έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι στην όξυνση της πανδημίας ο κόσμος φοβόταν να πάει σε νοσοκομείο και όταν πια το έπαιρνε απόφαση, ήταν αργά.

Ο Κάπλαν, που δεν έλαβε μέρος στη συγκεκριμένη μελέτη, είπε ότι το θέμα είναι περίπλοκο και ότι δεν επηρεάζονται εξίσου όλα τα νοσοκομεία από την “πλημμύρα” περιστατικών Covid. Η επικεφαλής ερευνήτρια, Dr. Dawn Bravata, του Ιατρικού Κέντρου Richard L. Roudebush VA (Βετεράνων) στην Ιντιανάπολη παραδέχεται ότι απομένουν πολλά να διευκρινιστούν.

Για παράδειγμα οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να αναλύσουν κατά πόσον στα 88 αυτά νοσοκομεία έγιναν ή όχι προσπάθειες να αυξηθεί ο αριθμός των εντατικολόγων. Επίσης δεν μπορούσε να ερευνηθεί η κατάσταση κάθε ασθενούς χωριστά (το ιστορικό και η βαρύτητα της νόσου) ή οι θεραπείες που δόθηκαν σε καθένα. Εντούτοις είναι δύσκολο να αποδοθεί σε χρονική σύμπτωση η αύξηση των θανάτων με την μείωση των διαθέσιμων ΜΕΘ, δηλαδή να έτυχε σε περιόδους κορύφωσης των εισαγωγών να συμπέσει οι ασθενείς να είναι ιδιαίτερα ευπαθείς.