Πώς φτάσαμε Ρομά να πρωταγωνιστούν στην εγκληματικότητα

Η ανομία των Ρομά έχει εδραιωθεί ως διαχρονικό και συνεχώς επιδεινούμενο πρόβλημα, επειδή η επίλυση του εξαρτάται από πολλές παραμέτρους κοινωνικές, οικονομικές, μορφωτικές, πολιτικές… Δυστυχώς όλα τα κόμματα εξουσίας αποβλέποντας στις ψήφους τους δίσταζαν να πάρουν αποτελεσματικά μέτρα ενσωμάτωσης των Ρομά στην κοινωνία, ή κατασταλτικά μέτρα, όταν αποτυγχάνουν τα πρώτα.

Σε ό,τι αφορά στα κατασταλτικά μέτρα διαπιστώνεται καθημερινά ότι υπάρχει μια διακριτική ανοχή και έλλειψη αποτελεσματικού ελέγχου της παραβατικότητας των Ρομά εκ μέρους της Αστυνομίας. Ανάλογη είναι και η αναποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης. Ειδικότερα, όταν παραβατικοί σε βαθμό πλημμελήματος προσάγονται στο δικαστήριο κατά την αυτόφωρη διαδικασία η δίκη κατά κανόνα αναβάλλεται με αίτηση τους για τρεις ημέρες, οπότε αφήνονται ελεύθεροι και συνεχίζουν τη δράση τους.

Η πρακτική αυτή προκαλεί όχι μόνο τα δίκαια παράπονα των αστυνομικών, που με κίνδυνο ζωής τους συνέλαβαν, αλλά λόγω απογοήτευσης προκαλεί λευκή απεργία εκ μέρους τους ή, σε πολλές περιπτώσεις μη επίδειξη ιδιαίτερου ζήλου, επειδή κανένας αστυνομικός, πόσο μάλλον ο πολίτης, δεν θέλει να εμπλακεί σε αντιπαράθεση με Ρομά, ή με σκληρό παραβατικό, προς αποφυγή δικαστικών και όχι μόνο ταλαιπωριών.

Η μόνη λύση είναι σε περίπτωση αναβολής της δίκης για τρεις ημέρες να μην αφήνεται ο προσαγόμενος ελεύθερος, αλλά δυστυχώς, η λύση αυτή δεν περιλαμβάνεται στη νέα τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα και ΚΠ παρά την επανειλημμένη αρθρογραφία μου και τα δημόσια σχόλια στη διαβούλευση, ούτε επανήλθε στο νέο Ποινικό Κώδικα η έννοια του υπότροπου. Άλλωστε, όπως απέδειξε η πράξη κατά ποσοστό πλέον του 50% δεν τηρούνται οι περιοριστικοί όροι που επιβάλλονται όταν ο κρατούμενος αφήνεται ελεύθερος.

Οι σύμφωνα με τη παλιά ονομασία «γύφτοι» και «τσιγγάνοι», που η Πολιτεία τους ονόμασε συλλήβδην Ρομά, ήταν παλιότερα ως επί το πλείστον πλάνητες, με απασχόληση σε εποχικές αγροτικές εργασίες, πλέξιμο καλαθιών, μικρεμπόριο και γυρολόγοι, σχεδόν όλοι αμόρφωτοι και με ελαφρά παραβατικότητα κυρίως μικροκλοπές, όπως γλαφυρά τους περιγράφει ο Τσιφόρος και οι ασπρόμαυρες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.

Με την αθρόα εισβολή των μεταναστών, κυρίως Πακιστανών, που με τις πολύ φθηνές αμοιβές τους απέκλεισαν από τις αγροτικές εργασίες τους τσιγγάνους και σιγά-σιγά λόγω αλλαγής τρόπου ζωής από τις λοιπές απασχολήσεις, το αποτέλεσμα ήταν να συγκεντρωθούν οι περισσότεροι Ρομά σε άβατα και να επιβιώνουν με το εμπόριο ναρκωτικών, κλοπές και διαρρήξεις και οι πλέον “προχωρημένοι” με ηλεκτρονικές απάτες. Συνεπώς, το πρόβλημα είναι οικονομικό, κοινωνικό και παιδείας και μόνο αν λυθούν τα προβλήματα αυτά θα περιοριστεί η παραβατικότητα των Ρομά.

Τι πρέπει να γίνει

Τα προβλήματα που δημιουργεί η παραβατικότητα των Ρομά είναι διαχρονικά και γνωστά, αλλά η Πολιτεία για λόγους πολιτικούς και λόγω εγγενών δυσχερειών στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων επιλέγει να τα αγνοεί και δεν επιμένει στην υποχρεωτική παροχή, έστω της στοιχειώδους παιδείας στα παιδιά τους και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για αυτούς, αλλά ούτε ενισχύει την Αστυνομία και τη Δικαιοσύνη με κατάλληλη νομοθεσία για το περιορισμό της παραβατικότητας τους με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί σταδιακά τετελεσμένες καταστάσεις και νοοτροπίες, που είναι δύσκολο να ανατραπούν.

Για την άμεση αντιμετώπιση της κάθε μορφής παραβατικότητας των Ρομά σε βάρος κυρίως αδυνάμων ατόμων μπορεί να ληφθεί μία σειρά άμεσων και έμμεσων μέτρων, όπως:

• Προσπάθεια γενικού αφοπλισμού, δεδομένου ότι σημαντικό ποσοστό Ρομά οπλοφορεί.
• Επαρκής αστυνομική επιτήρηση στα άβατα που έχουν δημιουργηθεί από την πλειονότητα των Ρομά, περιμετρικά των μεγάλων πόλεων, με την ανοχή της πολιτείας, υπό αμφιβόλου νομιμότητας καθεστώς. Τα άβατα αυτά είναι συνεκτικά και συσπειρωμένα και κάποια αποτελούν κέντρα εμπορίας ναρκωτικών και κρησφύγετο παρανόμων. Το μέτρο αυτό προτείνεται ως προσωρινό, επειδή η άμεση κατάργηση των άβατων δεν είναι δυνατή για λόγους κοινωνικούς και πρακτικούς.
• Απογραφή του πληθυσμού των Ρομά, ο οποίος δεν είναι γνωστός, αφού εκτός των άλλων, αποφεύγουν τη δήλωση των γεννήσεων στα ληξιαρχεία (η απόκτηση ΑΜΚΑ θα αποτελέσει ένα σοβαρό εργαλείο για την απογράφη τους και για τις λοιπές δοσοληψίες με την Πολιτεία).
• Κλείσιμο των λαθραίων χυτηρίων χαλκού και αυστηροποίηση του ελέγχου της αγορά μετάλλων scrap και της αγοράς χρυσού όπου καταλήγουν τα κλοπιμαία.
• Ρητή προθεσμία για πληρωμή τελών κυκλοφορίας, ασφαλιστικής κάλυψης έκδοσης κάρτας ελέγχου ΚΤΕΟ και διπλώματος οδήγησης για όλα τα οχήματα, υπό τον όρο κατασχέσεως, δεδομένου ότι η έλλειψη των ανωτέρω συνιστά δημόσιο κίνδυνο (το μέτρο αυτό επιβάλλεται να αφορά στο σύνολο των πολιτών της χώρας).

Η ενσωμάτωση των Ρομά

Η ενσωμάτωση των Ρομά στην κοινωνία απαιτεί πολλαπλές πολυχρόνιες προσπάθειες και κυρίως παιδεία, αλλά πολλοί γονείς δεν στέλνουν τα παιδιά τους ούτε στο δημοτικό σχολείο, όπου λόγω συγχρωτισμού θα μπορούσε να δημιουργηθεί όσμωση με τους λοιπούς συνομηλίκους τους. Ίσως οι νέες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για την έκτιση με εγκλεισμό στη φυλακή μέρους της ποινής που επιβάλλεται να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα της μικρής εγκληματικότητας.

Οι Ρομά δεν ασκούν πλέον τις παραδοσιακές εποχιακές εργασίες κυρίως γεωργικές, στην επαναφορά των οποίων θα μπορούσε να συνδράμει η πολιτεία με θέσπιση κινήτρων, δεδομένου ότι υπάρχει σοβαρή έλλειψη αγροτικών χεριών. Σαφώς η εγκληματικότητα κυρίως των επικινδύνων αλλοδαπών συνιστά μεγαλύτερη απειλή για τη δημόσια ασφάλεια, αλλά και ο περιορισμός της παραβατικότητας των Ρομά προς αποφυγή των συνεπειών του νόμου, εφόσον επιβάλλονται, θα αποτελούσε μια καλή αρχή.