Πώς να ξεφύγετε από τη μελαγχολία και πως να την αποτρέπετε

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να βρεθείτε σε μια δύσκολη κατάσταση και να νιώθετε μελαγχολία, από το απλό, όπως η επιστροφή στο σπίτι μετά από διακοπές, η αβεβαιότητα για σας στόχους σας στη ζωή και η έλλειψη νοήματος και σκοπού για το μέλλον.

Πως να αντιμετωπίσετε τη μελαγχολία

• Εκφραστείτε

Όσο προφανές κι αν ακούγεται, ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ξεφύγετε από μια κατάσταση μελαγχολίας είναι να εξερευνήσετε τους λόγους για τους οποίους αισθάνεστε έτσι. Προσπαθήστε να γράψετε τις βαθύτερες σκέψεις και τα συναισθήματά σας χωρίς να κρίνετε – όσο ασύνδετα κι αν είναι. Ή, πάρτε ένα πινέλο, ένα σπρέι, ένα μολύβι ή κιμωλία και εκφράστε τα συναισθήματά σας μέσω της τέχνης.

Μπορείτε ακόμη και να επιλέξετε να χορέψετε, αφήνοντας τις κινήσεις σας να μεταφέρουν αυτό που νιώθετε και να σας βοηθήσουν να φτάσετε στη ρίζα της μελαγχολίας σας. Όποια μορφή αυτοέκφρασης κι αν σας ταιριάζει, το μόνο που έχει σημασία είναι να βγάλετε τα συναισθήματά σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τι προκαλεί τη μελαγχολία σας και μπορεί να σας διευκολύνει να την ξεπεράσετε.

• Θυμηθείτε τις καλές στιγμές

Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση μελαγχολίας, συχνά μας κατακλύζουν συναισθήματα θλίψης ή αδιαφορίας. Μπορεί να είναι δύσκολο να μειώσετε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα – ειδικά επειδή τα αρνητικά συναισθήματα εξυπηρετούν έναν σκοπό, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε τι συμβαίνει μέσα μας. Αντί να προσπαθείτε να διώξετε τα άσχημα συναισθήματα, προσπαθήστε να προσθέσετε θετικά συναισθήματα πάνω τους. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να εξισορροπήσετε τα συναισθήματά σας.

Μπορείτε να το κάνετε αυτό κλείνοντας τα μάτια σας και απολαμβάνοντας μια ευτυχισμένη στιγμή από το παρελθόν, όταν νιώθατε ζωντανοί, γεμάτοι ενέργεια και πληρότητα. Χρησιμοποιήστε κάθε αίσθηση καθώς ξαναζείτε αυτές τις χαρούμενες αναμνήσεις.

• Συνδεθείτε με κάποιον

Έρευνες δείχνουν ότι οι πιο ολοκληρωμένοι άνθρωποι δεν θάβονται στις σκέψεις τους όταν αισθάνονται άσχημα. Αντίθετα, κοιτάζουν προς τα έξω – αλληλεπιδρώντας με τους άλλους και το περιβάλλον τους. Έτσι, όταν είστε σε μια δύσκολη θέση, προσπαθήστε να βρείτε τρόπους να συνδεθείτε, έστω και για λίγο, με τους ανθρώπους γύρω σας. Ακόμα και μια απλή συζήτηση με έναν άγνωστο μπορεί να σας φτιάξει τη διάθεση.

Ή προχωρήστε ένα βήμα παραπέρα, αν μπορείτε, και κάντε κάτι καλό για κάποιον – ή δοκιμάστε να κάνετε εθελοντισμό. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να βγείτε από την κακή σας διάθεση, δίνοντάς σας μια αίσθηση ολοκλήρωσης;

• Θεραπευθείτε στη φύση

Η φύση έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ευεξία με πολλούς τρόπους – όπως η μείωση της αρτηριακής πίεσης, η αναζωογόνηση του μυαλού σας και η υπενθύμισή σας ότι είστε μέρος κάτι μεγαλύτερου από τον εαυτό σας. Αν νιώθετε άσχημα, δοκιμάστε να κάνετε μια βόλτα στο πάρκο, σε μία παραλία ή βρείτε ένα ήσυχο μέρος για να καθίσετε. Σηκώστε το κεφάλι σας στον ουρανό, ακούστε το τραγούδι των πουλιών, βυθιστείτε στο φύλλωμα και αφήστε τον ήχο του νερού να σας κατακλύσει. Όλα αυτά τα πράγματα συνδέονται με καλύτερη ψυχική υγεία.

Πρόληψη της μελαγχολίας

Η εκτέλεση οποιασδήποτε από αυτές τις δραστηριότητες, έστω και μία φορά, μπορεί να κάνει τη διαφορά στον τρόπο που αισθάνεστε. Όσο πιο συχνά τις κάνετε, τόσο το καλύτερο. Και μόλις ξεφύγετε από τη δύσκολη κατάστασή σας, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε να ξαναγλιστρήσετε στο μέλλον.

• Χτίστε ανθεκτικότητα

Η ανθεκτικότητα δεν αφορά μόνο την ανάκαμψη. Πρόκειται περισσότερο για την εύρεση των κατάλληλων πόρων, που θα σας βοηθήσουν να βγείτε από μια δύσκολη κατάσταση – και για το πώς να τους χρησιμοποιείτε αποτελεσματικά. Για παράδειγμα, αν η επικοινωνία με τους φίλους σας βοηθά στην ενίσχυση της ευεξίας σας, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ένας από τους “πόρους” σας, που μπορούν να σας βοηθήσουν να βγείτε από μία φάση μελαγχολίας. Για να δημιουργήσετε το κιτ εργαλείων σας, σκεφτείτε τα πράγματα που έκαναν τη μεγαλύτερη διαφορά στο να σας βγάλουν από μια δύσκολη κατάσταση την τελευταία φορά.

• Καλλιεργήστε την ελπίδα

Η ελπίδα δεν είναι απλώς ευσεβής πόθος. Πρόκειται για την καλλιέργεια της θέλησης να συνεχίσουμε να προχωράμε και να βρίσκουμε έναν τρόπο να φτάσουμε εκεί. Είναι ένα μονοπάτι προς μια καλύτερη ζωή, που μας κρατά επικεντρωμένους στην ανάπτυξη. Αλλά μία από τις προκλήσεις στην οικοδόμηση ελπίδας είναι η έλλειψη ενός σαφούς οράματος για το πού θέλουμε να βρισκόμαστε. Για να το ξεπεράσετε αυτό, αφιερώστε λίγο χρόνο για να φανταστείτε το καλύτερο δυνατό σενάριο – πώς θα ήταν η ζωή σας. Σε δέκα χρόνια από τώρα, αν όλα όσα ελπίζατε ποτέ είχαν γίνει πραγματικότητα.

Αφιερώστε 20 λεπτά γράφοντάς τα. Επαναλάβετε αυτήν την άσκηση όσο συχνά χρειάζεται για να δημιουργήσετε το ιδανικό σας μέλλον. Όταν τελειώσετε, γράψτε πώς μπορείτε να πετύχετε αυτό που ελπίζετε. Το να έχετε ένα σαφώς καθορισμένο όραμα για τον καλύτερο δυνατό εαυτό σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε κίνητρα, να σας αποτρέψει από το να αισθάνεστε κολλημένοι – και θα σας δώσει επίσης ένα απόθεμα ελπίδας για να αξιοποιήσετε όταν αντιμετωπίζετε δύσκολες στιγμές.

• Εξασκηθείτε στην αυτοαποδοχή

Το πιο σημαντικό, επικεντρωθείτε στην εξάσκηση της αυτοαποδοχής. Όλοι βιώνουν δύσκολες στιγμές, οπότε μην είστε αυστηροί με τον εαυτό σας που βρίσκεστε σε δύσκολη θέση – είναι απλώς μια προσωρινή κατάσταση. Αγκαλιάστε το πού βρίσκεστε και αποδεχτείτε τον εαυτό σας πλήρως, ανεξάρτητα από την τρέχουσα κατάστασή σας. Και να θυμάστε ότι η αυτοαποδοχή δεν σημαίνει παραίτηση.

Πρόκειται για την αναγνώριση του “Είναι εντάξει να είμαι εγώ”, ενώ παράλληλα οραματίζεστε πώς θέλετε να εξελιχθείτε το “εγώ” στο μέλλον. Με αυτή τη νοοτροπία, μπορείτε να εργαστείτε για να γίνετε το άτομο που επιθυμείτε να είστε. Σε αντίθεση με τα δέντρα, τα οποία έχουν τις ρίζες τους στη θέση τους, εμείς έχουμε την ευελιξία να αναπτυσσόμαστε και να αλλάζουμε. Θυμηθείτε το αυτό την επόμενη φορά που θα αρχίσετε να νιώθετε κολλημένοι.

Σε συνεργασία με το WomanIdol & το theconversation.com

Η Jolanta Burke είναι επίκουρη Καθηγήτρια στο Κέντρο Θετικών Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Ιατρικής και Επιστημών Υγείας, RCSI