Πώς ο απινιδωτής σώζει ζωές σε δημόσιους χώρους

Ο φορητός καρδιακός απινιδωτής είναι μια απλή και σχετικά φθηνή συσκευή που αν γίνει χρήση της μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά της ανακοπής, σώζει την ζωή του άτυχου ασθενούς. Όμως, παρότι κάθε φορά που χάνεται μια ζωή στα γήπεδα γίνεται ντόρος, ελάχιστα διαθέτουν απινιδωτή και στην πρωτεύουσα έχουν τοποθετηθεί απινιδωτές μόνον σε τρία σημεία, το ένα από αυτά στην Βουλή. Όμως, ανακοπή παθαίνουν μικροί και μεγάλοι, και οι περισσότεροι δυστυχώς την παθαίνουν σε σημεία χωρίς πρόσβαση σε απινιδωτή.

Στην Χαλκιδική ένα 14χρονο αγόρι έπαθε ανακοπή και σώθηκε (ή πάντως πρόλαβε να διασωληνωθεί και εκφράζεται αισιοδοξία για την εξέλιξη της κατάστασης της υγείας του) επειδή υπήρχε απινιδωτής σε… κοντινό φούρνο. Ο φούρναρης συγκεκριμένα πριν από τέσσερα χρόνια αντιμετώπισε ανακοπή συγγενούς του και αποφάσισε με την σύζυγό του να κάνουν «ένα δώρο στην κοινότητα, έναν απινιδωτή που είναι για κοινή χρήση στο κατάστημα».

Όμως, το γήπεδο δεν είχε απινιδωτή. Και όταν χάθηκαν ζωές ποδοσφαιριστών (στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό), οι υπεύθυνοι έλεγαν πανομοιότυπα ότι δεν μπορεί να έχει από έναν απινιδωτή και έναν καρδιολόγο κάθε γήπεδο. Εντούτοις ο απινιδωτής είναι σχετικά φτηνός (1.000 έως 2.500 ευρώ) και δεν είναι διόλου απαραίτητο να τον χειριστεί καρδιολόγος.

Στην Ορεστιάδα πάλι, καταγράφηκε το εξής παράδοξο. Ενώ ο δήμος προμηθεύτηκε έξι απινιδωτές πριν από 9 ολόκληρους μήνες, τους είχε σε αποθήκη. Αποφάσισε τελικά να τους τοποθετήσει σε καίρια σημεία μόλις πριν από μια εβδομάδα, όταν έπαθε ανακοπή στο γήπεδο ο Έρικσεν. Στην Ελλάδα γενικά είχε σημειωθεί μια πρόοδος με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά μετά το 2004 το πλάνο εγκαταλείφθηκε.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει πως στην Ελλάδα «μόνο γιατροί μπορούν να χρησιμοποιούν αυτόματους εξωτερικούς απινιδωτές όπου και αν υπάρχουν», όμως λόγω της ευκολίας της χρήσης τους, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία έχει εκφρασθεί θετικά να αλλάξει η ισχύουσα νομοθεσία και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, να γίνεται χρήση τους από πυροσβέστες ή ναυτικούς ή όσους έχουν λάβει την μικρή εκπαίδευση που απαιτείται.

Οι προπονητές πρέπει κανονικά να γνωρίζουν ΚΑΡΠΑ (μαλάξεις για καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση). Ο απινιδωτής δηλαδή δεν αρκεί από μόνος του, αν δεν υπάρχει και άτομο που να θέσει με μαλάξεις σε “κίνηση” τους πνεύμονες και να παράσχει τεχνητή αναπνοή, έστω και με φίλτρο λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.

Στην Αθήνα έχει απινιδωτή το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, οι κινητές μονάδες του ΕΚΑΒ, η Βουλή και μικρός αριθμός γηπέδων. Και η Θεσσαλονίκη την ίδια θλιβερή εικόνα παρουσιάζει: μόνον δύο απινιδωτές σε δημόσιους χώρους. Όμως ο απινιδωτής δεν χρειάζεται μόνον για αθλητές με αδιάγνωστα καρδιολογικά ζητήματα, αλλά για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που μπορεί να τον χρειασθούν ανά πάσα στιγμή. Μόνο στην Αθήνα σημειώνονται κάθε χρόνο 2.500 περιστατικά αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, εκ των οποίων το 16% σε δημόσιους χώρους. Ο απινιδωτής και η ΚΑΡΠΑ έχουν νόημα μόνον τα πρώτα 3-4 λεπτά ή το πολύ τα πρώτα 6-7.

Ανακοπή συμβαίνει συχνά και μέσα σε νοσοκομεία σε καρδιολογικούς ασθενείς. Το 60% των ανακοπών αναστρέφεται με απινίδωση. Ο απινιδωτής στο “Ελευθέριος Βενιζέλος” χρειάσθηκε επτά φορές πέρσι και έσωσε ισάριθμες ζωές μέχρι να έρθει το ασθενοφόρο που είχε δικό του απινιδωτή. Ο καθηγητής Καρδιολογίας Δημήτρης Κρεμαστινός, που πέθανε το 2020, επέμεινε οι απινιδωτές να χρησιμοποιούνται ακόμα και από μη γιατρούς.