Πώς προέκυψαν οι αριθμοί έκτακτης ανάγκης

Δεν έχουν όλες οι χώρες τον ίδιο εύκολο αριθμό για να καλεί κάποιος σε ώρα ανάγκης για κάτι επείγον παρότι το 999 και το 112 επεκτείνονται. Είναι απορίας άξιο πάντως γιατί τέσσερις χώρες (Ελλάδα, Ισραήλ, Νεπάλ και Ινδία) επιλέξαμε έναν εύκολο αριθμό όπως το “100” για την Αστυνομία, ενώ οι Αμερικανοί έχουν το “911”, οι Κινέζοι το “110” και οι Γάλλοι το 17 ή οι Αλβανοί το 129 και το Κόσσοβο ή τα Σκόπια το 192. Πίσω από κάθε απόφαση που σχετίζεται με το ποιοι είναι οι αριθμοί έκτακτης ανάγκης κρύβονται από πρακτικά ζητήματα –όπως η θέση του “μηδέν” στις παλιές τηλεφωνικές συσκευές κάθε χώρας– όσο και πολιτικά.

Ο αριθμός έπρεπε να είναι πολύ εύκολο να απομνημονευτεί, αλλά υπήρχαν και τεχνικά θέματα. Στις συσκευές της Ελλάδας “τω καιρώ εκείνω” το καντράν ξεκινούσε από το “ένα” και κατέληγε αριστερόστροφα στο “μηδέν”. Σε άλλες χώρες όμως ίσχυε το αντίστροφο και το καντράν ξεκινούσε από το μηδέν για να καταλήξει στο εννέα. Κάθε φορά που τότε κάποιος έβαζε στην Ελλάδα το δείκτη στο “μηδέν” έστελνε μήνυμα ότι καλεί ουσιαστικά υπεραστικό. Επίσης δεν υπήρχε νούμερο από “ένα” στους αριθμούς τηλεφώνου των πολιτών. Οπότε, όταν κάποιος άρχιζε μια κλήση με αυτό τον αριθμό, έπαιρνε αμέσως προτεραιότητα στα καλώδια σύνδεσης.

 

Σε άλλες χώρες το ίδιο μήνυμα δινόταν αντίστοιχα από το “εννέα”, όπως στις ΗΠΑ, όπου υπήρχαν άλλες συσκευές και διαφορετικά δίκτυα. Μια λύση που φαίνεται πιο απλή από όλες (και που όμως την υιοθέτησε μόνο η Αυστραλία) θα μπορούσε να ήταν το “000”. Κρίθηκε όμως ότι θα μπορούσε π.χ. ένα παιδί να παίζει με το τηλέφωνο και να καλέσει κατά λάθος πολλές φορές το “000” και ότι έπρεπε ο αριθμός έκτακτης ανάγκης να έχει μια μικρή ποικιλία και να μην έχει τρία ίδια ψηφία. Επίσης, στις παλιές συσκευές, αν αυτές άρχιζαν από το μηδέν, μπορεί όταν ο δείκτης σηκωνόταν πρόωρα, ο καλών να καλούσε κατά λάθος το 000 γιατί δεν “κούμπωνε” καλά το 2 ή το 3 ή το 1.

Ένα άλλο κριτήριο στην επιλογή των αριθμών έκτακτης ανάγκης, ήταν να μπορεί κάποιος να ψηλαφίσει εύκολα στο καντράν τα νούμερα που χρειαζόταν, αν υπήρχε διακοπή ρεύματος ή αν για διάφορους λόγους βρισκόταν στο σκοτάδι ή ήταν τυφλός. Ομως γιατί δεν είχαν όλες οι χώρες ένα κοινό αριθμό; Ο λόγος είναι ότι μέχρι το 1960 τα διεθνή ταξίδια δεν συνηθίζονταν και τόσο, η δε παγκοσμιοποίηση ήταν άγνωστη λέξη. Τώρα τα ταξίδια της μικρομεσαίας τάξης, τα ποικίλα κινητά και η παγκοσμιοποίηση πιέζουν πολλές χώρες να ενταχθούν σε ένα κοινό νούμερο που να διευκολύνει τους πολίτες όταν ταξιδεύουν, χωρίς να χρειάζεται σε κάθε κράτος να απομνημονεύουν διαφορετικούς αριθμούς.

Ένας επιπλέον λόγος που τώρα προσπαθούν πολλές χώρες να εδραιώσουν το 112 και το 911 επιπλέον είναι ότι, μέσω αυτών, το τηλεφωνικό κέντρο μπορεί να εντοπίσει την κλήση ακόμα και όταν ο καλών δεν ξέρει πού είναι ή δεν είναι σε θέση να μιλήσει επειδή π.χ. είναι τραυματίας. Η Πολωνία πάντως εξακολουθεί να αρνείται να επικυρώσει το “ελευθέρας” στον εντοπισμό των τηλεφωνημάτων. Στον κατωτέρω χάρτη, το μπλε δείχνει την επικράτεια του 112, το μαύρο ποικίλους αριθμούς, το πράσινο “συνύπαρξη” 112 και 911 και το κίτρινο την επικράτεια του 911.

Η πολιτική συνιστώσα και οι αριθμοί έκτακτης ανάγκης

Εκτός από την ευκολία στην κλήση, σημαντικό ρόλο στην επιλογή των τριψήφιων έπαιξε και η πολιτική. Όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση πολλές χώρες ειδικά της ανατολικής Ευρώπης επέλεξαν να διαφοροποιηθούν και στους αριθμούς κλήσης έκτακτης ανάγκης. Το ίδιο έγινε και με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το “διαζύγιο” Τσεχίας και Σλοβακίας και τον διαχωρισμό του Μπανγκλαντές από το Πακιστάν, όπως και μετά την ανεξαρτητοποίηση του Ανατολικού Τιμόρ, τον διαχωρισμό της Ναμίμπια από την Νότιο Αφρική και της Ερυθραίος από την Αιθιοπία.

Μικρές χώρες όπως η Ανδόρα, το Λιχτενστάιν και το Βατικανό, υιοθετούν τον κωδικό της πλησιέστερης χώρας. Το Γιβραλτάρ, μια ανοιχτή πληγή μεταξύ Βρετανίας και Ισπανίας, έχει πλέον ως κωδικό το 112 της ΕΕ, αλλά πριν από αυτό είχε το 190 για φωτιά και ασθενοφόρο και το 199 για την αστυνομία, ενώ η Βρετανία έχει το 999 και η Ισπανία (πριν το 112) το 091 για την αστυνομία. Η Ισπανία γκρίνιαζε επειδή έπρεπε να ενσωματώσει τα νούμερα του Γιβραλτάρ στο δικό της σύστημα.

Στην Κίνα καλείς το 110 για την Αστυνομία και το 120 για ασθενοφόρο ή φωτιά. Στις περιοχές όπου υπάρχουν τριβές στη σχέση με την Κίνα, η Ταϊβάν έχει το ιδιο (110) με την Κίνα, ενώ το Μακάου έχει μεν το κινεζικό 110, αλλά και το 999 και το 112. Tο Χονγκ Κονγκ έχει τα ίδια νούμερα με την Κίνα, αλλά διατηρείται και το 999 των Βρετανών. Στη Βρετανία είχαν και έχουν το 999 για όλα (αστυνομία, ασθενοφόρο, πυροσβεστική, λιμενικό).

Αριθμοί έκτακτης ανάγκης στις λοιπές χώρες

Οι Αμερικανοί δεν ήθελαν να το κοπιάρουν και μετά το 9 έβαλαν το 1, που άμεσα προωθούσε την κλήση σε “υπεραστική” ή διαφορετική από τις άλλες, ώστε απ΄ευθείας να παίρνει αυτή προτεραιότητα στις γραμμές σύνδεσης και εν συνεχεία προσέθεσαν πάλι μονάδα (911) για να μη χρειάζεται ο καλών να θυμάται τρεις αριθμούς. Στη Ρωσία λειτουργεί εδώ και πέντε μήνες το 112 αλλά είχε (και έχει) ως αριθμούς κλήσεις το 01 (από σταθερό τηλέφωνο) ή 101 από κινητό για φωτιά, το 01 ή 102 για την Αστυνομία, το  03 ή 103 για ασθενοφόρο και το 104 για διαρροή φυσικού αερίου.

Στο Καζακστάν έχουν για όλες τις ανάγκες το 112, αλλά ισχύουν και οι τριψήφιοι της Ρωσίας που ίσχυαν εξάλλου παλιότερα σε όλη τη Σοβιετική Ένωση, εκτός από το 104 που προστέθηκε αργότερα. Στη Γεωργία έχουν μεταπηδήσει στο 112, αλλά είναι εν χρήσει και τα 011 για φωτιά, το 022 για την Αστυνομία και το 033 για ασθενοφόρο. Στο Τουρκμενιστάν, όπου από πέρσι δοκιμάζουν να εφαρμόσουν το 112 και το το 911 έχουν τους ίδιους αριθμούς με τη Ρωσία και το Καζακστάν.

Στην Αρμενία ισχύουν επίσης οι ίδιοι αριθμοί, αλλά απαντά και το 911. Στη Βουλγαρία εκτός από το 112, για ασθενοφόρο καλούν το 150, για φωτιά το 160 και για την αστυνομία το 166. Στην Πολωνία άλλαξαν τους αριθμούς κατά την μετάβαση στη μετασοβιετική εποχή και υιοθέτησαν το 999 για ασθενοφόρο, το 998 για την Πυροσβεστική και το 997 για την Αστυνομία. Για αυτούς όμως όταν καλεί κάποιος από κινητό πρέπει να βάζει τον κώδικα της περιοχής και εν γένει από κινητό ισχύει στην Πολωνία ο γενικός αριθμός έκτακτης ανάγκης της ΕΕ, δηλαδή το 112.

Στην Ουγγαρία λειτουργεί το 112, αλλά ισχύουν και τα “τοπικά” 107 για την Αστυνομία, 104 για ασθενοφόρο και 105 για την Πυροσβεστική. Στην Ουκρανία λειτουργούσε μέχρι πρότινος το 112, αλλά ήταν εν χρήσει και το παλιότερο 101 για την Πυροσβεστική, 103 για την Αστυνομία ή το ασθενοφόρο και το 104 για διαρροή φυσικού αερίου, όπως και στη Λευκορωσία. Στην Αυστραλία έκριναν απλούστερο ο αριθμός για όλα επείγοντα να είναι το 000 αλλά ισχύει και το 112 (μόνον από κινητό) και το 999. Στη Νέα Ζηλανδία έχουν το 111. Στην Ινδία προσπαθούν να καθιερώσουν το 112, αλλά διατηρούν το 100 για την Αστυνομία, το 101 για την Πυροσβεστική και το 102 για το ασθενοφόρο.

Οι αριθμοί έκτακτης ανάγκης στην ΕΕ

O ευρωπαϊκός αριθμός 112 πολλοί θεωρούν ότι θεσπίσθηκε στις 11 Φεβρουαρίου και γι΄αυτό “ονομάστηκε” έτσι. Ομως ισχύει το αντίστροφο, δηλαδή καθιερώθηκε ως “ημέρα του 112” η 11η Φεβρουαρίου για να εντυπωθεί το νούμερο στους πληθυσμούς. Στην ουσία καθιερώθηκε ο αριθμός της Γερμανίας, γιατί ήταν η χώρα που είχε το 112 για ασθενοφόρα και πυροσβεστική και το 110 για την Αστυνομία.

Το Βέλγιο είχε το “εκατό” στα νούμερά του, αλλά για κλήση σε ασθενοφόρο για πυροσβεστική, προφανώς θέτοντας ως πρώτη ανάγκη την υγεία. Είχε το 101 για κλήση προς την Αστυνομία. Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα ισχύει το 112, αλλά εξακολουθούν να ισχύουν και το 100 για την ΕΛΑΣ, το 166 για ασθενοφόρο και το 199 για την Πυροσβεστική. Στη Γαλλία, που πάντα φροντίζουν να διαφοροποιούνται σε κάτι, έχουν μεν το 112 για όλα, όμως διατηρούν το 15 για ασθενοφόρο, το 17 για την Αστυνομία και το 18 για την Πυροσβεστική.

Η Γαλλία στις αποικίες της ή στα υπερπόντια εδάφη ήθελε να έχει επίσης μια ομοιομορφία ως προς τις κλήσεις. Τα τηλεφωνήματα προς αυτά δεν έπρεπε να χρεώνονται ως υπεραστικά για τους Γάλλους που ζουν στη Γαλλία και ας είχαν τα υπερπόντια γαλλικά εδάφη διαφορετικό κωδικό σε ισχύ για όλες τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Στις υπερπόντιες περιοχές τους είχαν –και εξακολουθούν να έχουν– τα γαλλικά νούμερα για έκτακτες ανάγκες. Μετά το 2011 (όταν το 112 έγινε πανευρωπαϊκό), η Γαλλία το μετέφερε και στην Ρεϋνιόν και σε άλλα υπερπόντια εδάφη της, όπου πάντως εξακολουθούν να ισχύουν και τα διψήφια.