Πόσες φορές μπορεί να ξανακολλήσει Covid κάποιος που νόσησε

Είναι πολύ δύσκολο, ακριβό και απαιτητικό σε ειδικές εξετάσεις να τεκμηριωθεί το ποσοστό των ατόμων που ξανακολλούν Covid, ενώ έχουν αναρρώσει από προηγούμενη λοίμωξη και γενικά η επαναλοίμωξη θεωρείται σπάνια. Όμως, η εκτίμηση περί σπανιότητας ουσιαστικά δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά σε ικανοποιητικό βαθμό για πολλούς λόγους. Μια νοσηλεύτρια για παράδειγμα, κόλλησε τρεις φορές, τρία διαφορετικά στελέχη.

Η νοσηλεύτρια κόλλησε την τρίτη φορά τη μετάλλαξη Δέλτα, ενώ είχε ολοκληρώσει ένα μήνα πριν τον εμβολιασμό της με το σκεύασμα της AstraZeneca στην Ινδία. Η ασθενής έπασχε από άσθμα, προδιαβήτη και ήπια υπέρταση από διετίας. Όμως δεν είχε ανοσοκαταστολή, με εξαίρεση εκείνην που προκαλεί η χορήγηση κορτιζόνης για την θεραπεία από τον κορονοϊό –όταν νόσησε βαρύτερα.

Είχε προηγηθεί η χορήγηση  κορτιζόνης για την προγενέστερη λοίμωξή της από την μετάλλαξη Αλφα. Την τρίτη φορά κόλλησε από τον σύζυγό της που νοσούσε από τη μετάλλαξη Δέλτα.  Τις πρώτες δύο φορές εικάζεται ότι κόλλησε από ασθενείς στο νοσοκομείο όπου εργαζόταν. Σε γενικές γραμμές οι ειδικοί εκτιμούν ότι η φυσική ανοσία διαρκεί περίπου 3 μήνες και ίσως όχι για όλα τα στελέχη.

Δηλαδή ότι είναι δυνατόν κάποιος να κολλήσει πάλι ακόμα και 2 μήνες μετά την πρώτη ασθένεια αν “συναντηθεί” με νέο στέλεχος και αν στην πρώτη λοίμωξη ήταν ασυμπτωματικός. Φαίνεται πως όσο ηπιότερη είναι η πρώτη λοίμωξη, τόσο πιθανότερο είναι να ξανακολλήσει κάποιος στο μέλλον, καθώς η πρώτη ήπια νόσος δεν βοήθησε τον οργανισμό να αναπτύξει πολλά αντισώματα.

Ομάδες υψηλού κινδύνου

Ερευνα σε 9.000 άτομα βαριά ασθενείς στο Μισούρι των ΗΠΑ έδειξε ότι μόνον το 1% από αυτούς είχε ξαναπροσβληθεί στο παρελθόν και ότι το μεσοδιάστημα μεταξύ των λοιμώξεων ήταν 3.5 μήνες. Από τους 64 συνολικά που ειχαν ξανανοσήσει, πέθαναν οι δύο (το 3.2%). Εκείνη η έρευνα έδειξε ότι οι πιθανότητες επαναλοίμωξης είναι αυξημένες στους καπνιστές και σε όσους έχουν άσθμα. Άλλη έρευνα έδειξε ότι ομάδα υψηλού κινδύνου για επαναλοίμωξη είναι και οι φιλοξενούμενοι σε οίκους ευγηρίας.

Άλλη έρευνα από το Κεντάκι, έδειξε ότι οι ανεμβολίαστοι είχαν διπλάσιες πιθανότητες να ξαναμολυνθούν σε σύγκριση με τους νοσήσαντες που εν συνεχεία εμβολιάσθηκαν. Αυτή η έρευνα δεν έδειξε διαφορές στις πιθανότητες επαναμόλυνσης αναφορικά με τον τύπο του εμβολίου. Εξετάσθηκαν όσοι είχαν εμβολιασθεί με Pfizer, Moderna ή Johnson και δεν εντοπίσθηκαν διαφορές στις επαναλοιμώξεις, όμως εξετάσθηκαν μόνον 242 άτομα.

Το περιστατικό με τη νοσηλεύτρια που κόλλησε τρεις φορές είναι μάλλον πολύ σπάνιο, αλλά το να κολλήσει κάποιος δεύτερη φορά εκτιμάται ότι είναι πολύ πιο σύνηθες από όσο καταγράφεται. Ο λόγος που υποκαταγράφεται είναι ότι συχνά τα νοσοκομεία δεν έχουν το χρόνο ή τα μέσα να κάνουν γονιδιακή ανάλυση στο στέλεχος ή να βεβαιωθούν ότι δεν πρόκειται για “μακρά Covid”.

Συμπεραίνουν λοιπόν αυθαίρετα ότι η δεύτερη λοίμωξη ουσιαστικά αποτελεί επιπλοκή της πρώτης και όχι νέα προσβολή. Ειδικά με την Δέλτα, όμως, έρευνα δείχνει ότι οι πιθανότητες να επαναμολυνθούν άτομα που είχαν νοσήσει στο παρελθόν από άλλα στελέχη, είναι πολύ περισσότερες. Η νόσηση κατά κανόνα είναι ηπιότερη τη δεύτερη φορά, παρότι σε ένα υπολογίσιμο ποσοστό εκδηλώνεται σφοδρότερα από την πρώτη.

Τι λένε οι έρευνες

Έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2021 έδειξε ότι όσοι έχουν μολυνθεί, αντιμετωπίζουν 86% λιγότερες πιθανότητες να επαναμολυνθούν κατά τους επόμενους 12 μήνες, αλλά αυτό πλέον αμφισβητείται. Δεύτερη έρευνα έδειξε ότι ενώ οι νέοι είχαν σχετικά λίγες πιθανότητες επαναλοίμωξης, οι άνω των 65 ετών είχαν διπλάσιες. Όμως και οι δύο έρευνες είχαν το μειονέκτημα ότι ανέλυσαν δεδομένα του 2020, δηλαδή προ Δέλτα (ινδική μετάλλαξη) αλλά ουσιαστικά και προ Άλφα (βρετανική μετάλλαξη).

Η έρευνα που εξέτασε ενδελεχώς το περιστατικό τριών λοιμώξεων σε 60χρονη νοσηλεύτρια, αναφέρει ότι η γυναίκα νόσησε ακόμα και όταν εμβολιάσθηκε –είχε κάνει το εμβόλιο της AstraZeneca. Να αναφέρουμε τρίτη έρευνα, παρεμπιπτόντως, η οποία συνέκρινε και την απόδοση των εμβολίων, διαπιστώνοντας ότι η λοίμωξη έναντι της Δέλτα ήταν πιθανότερη μετά από εμβολιασμό με AstraaZeneca από ό,τι μετά το εμβόλιο της Pfizer. O πλήρης εμβολιασμός με το πρώτο σύμφωνα με τους ερευνητές κάλυψε το 60% ενώ της Pfizer κάλυψε το 88%.

H νοσηλεύτρια είχε πρωτοπροσβληθεί από το αρχικό στέλεχος της Κίνας τον Νοέμβρη του 2020 και ήταν ασυμπτωματική. Έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου της AstraZeneca 1η Φεβρουαρίου και την δεύτερη στις 15 Μαρτίου. Νόσησε από τη βρετανική μετάλλαξη ή την Άλφα τον Απρίλιο. Νόσησε σχετικά ήπια. Της χορηγήθηκε κορτιζόνη και άλλα σκευάσματα.

Περιστατικά “μακράς Covid”

Όμως, ενώ ήταν πλέον καλά, τέλη Απριλίου προσεβλήθη από την Δέλτα με σοβαρά συμπτώματα. Ανέρρωσε τελικά, αλλά μετά από μεγάλη ταλαιπωρία. Από το ίδιο ακριβός στέλεχος του ιού είχε προσβληθεί και ο γιατρός σύζυγός της, που ήταν επισης πλήρως εμβολιασμένος με το ίδιο εμβόλιο. Θεωρείται βέβαιο ότι η νοσηλεύτρια κόλλησε από τον σύζυγο που ήταν μεν σε καραντίνα, αλλά τον περιποιείτο εκείνη.

Η ανοσολογική εξέταση έδειξε ότι η νοσηλεύτρια είχε χαμηλούς τίτλους αντισωμάτων ακόμα και πριν τη λοίμωξη με την Δέλτα, κάτι που δείχνει ότι το εμβόλιο δεν την είχε “πιάσει” επαρκώς. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πάντως, αν αυτή η γυναίκα θα ζούσε σήμερα σε περίπτωση που δεν είχε κάνει κανένα εμβόλιο.

Οι ερευνητές πιστεύουν πάντως ότι ίσως στη νόσηση της υγειονομικού έπαιξε ρόλο και το ότι η κορτιζόνη που χορηγείται για θεραπεία, ατυχώς προκαλεί και ανοσοκαταστολή, καθιστώντας το άτομο ευάλωτο σε νέες λοιμώξεις από μικρόβια ή ιούς, περιλαμβανομένου και του Covid-19. Eπίσης αναφέρουν ως αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι γονιδιακές αλλαγές στις μεταλλάξεις μπορούν συχνά να εμποδίσουν την δυνατότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αναγνωρίσει τον ιό και να του αντισταθεί.

Υπάρχει όπως πάντα και ο αντίλογος, ότι δηλαδή οι επαναλοιμώξεις είναι σπανιότατες. Αυτή η μερίδα επιστημόνων πρεσβεύει ότι δεν ξέρουμε τα πάντα για τον κορονοϊό και είναι πολύ πιθανό ο ασθενής να αναρρώνει πλήρως και να “ξανακυλάει”, κολλώντας ίσως παράλληλα και ένα νέο στέλεχος. Σύμφωνα με αυτούς πρόκειται για περιστατικά “μακράς Covid”, όπου o ιός συνεχίζει να προκαλεί στον οργανισμό ζημίες που μπορεί να εκδηλωθούν αργότερα ως νέα λοίμωξη. Το βασικό επιχείρημά τους είναι ότι ο ιός προκαλεί δευτερογενείς βλάβες ακόμα κι όταν πλέον δεν είναι ανιχνεύσιμος.