Πόσο επικίνδυνες είναι οι φθαρμένες φιάλες υγραερίου

Άλλος ένας άνθρωπος έχασε χθες τη νύχτα την ζωή του από έκρηξη φιάλης υγραερίου –μια 88χρονη γυναίκα στον Άγιο Βασίλειο Ρεθύμνου. Η φιάλη ήταν σε ένα κουζινάκι που είχε διαμορφώσει η άτυχη γυναίκα έξω από το σπίτι της, όμως η κατασκευή αυτή αν και θεωρητικά ήταν εξωτερικός χώρος, δεν αεριζόταν επαρκώς. Η έκρηξη προκάλεσε κατάρρευση της στέγης της συγκεκριμένης κατασκευής και το θύμα ανασύρθηκε νεκρό. Εικάζεται ότι στη φιάλη είχε σημειωθεί διαρροή την οποία η γυναίκα δεν αντελήφθη εγκαίρως όταν πήγε να ανάψει την κουζίνα υγραερίου.

Χονδρικά, σημειώνεται μια έκρηξη φιάλης υγραερίου το μήνα, άλλοτε με ένα θύμα, άλλοτε με περισσότερα και άλλοτε με κανένα. Οι εκρήξεις αυτές είναι πλέον συχνότερες, καθώς στον τόπο μας το υγραέριο δεν συνηθιζόταν παλιότερα τόσο πολύ, όσο μετά την χρεοκοπία. Η χρήση του εν συνεχεία μειώθηκε, καθώς η οικονομία παρουσίασε μια σχετική ανάκαμψη, όμως με την πανδημία και εν συνεχεία με την αύξηση στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, ο κόσμος άρχισε και πάλι να το χρησιμοποιεί, ειδικά για θέρμανση, αλλά και για μαγειρική.

Πιο πολλά θύματα καταγράφονται όταν η φιάλη εκρήγνυται σε χώρο εργασίας ή σε χώρο της εστίασης –εστιατόρια ή καφενεία. Πριν από ένα χρόνο είχε σκοτωθεί στα Πατήσια μια 88χρονη γιαγιά με τον 35χρονο εγγονό της, όταν η έκρηξη της φιάλης προκάλεσε πυρκαγιά στο διαμέρισμα της ηλικιωμένης, στον 4ο όροφο πολυκατοικίας. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή, που εκτίναξε τον 35χρονο στο δρόμο! Η ηλικιωμένη βρισκόταν σε άλλο δωμάτιο και βρέθηκε νεκρή μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς.

Φιάλη 50 ετών σκότωσε τέσσερις

Προ μηνός εκδικάσθηκε υπόθεση που αφορούσε σε ιδιοκτήτη καφενείου σε χωριό της Αμφιλοχίας. Ο άνδρας κατηγορείτο για “θανατηφόρο έκθεση κατά συρροή και κατά συναυτουργία δια ενεργείας”, δηλαδή ότι προχώρησε σε αναγόμωση της φιάλης υγραερίου με αποτέλεσμα να σημειωθεί έκρηξη που προκάλεσε θανάτους. Η έκρηξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο τεσσάρων θαμώνων αλλά και της συζύγου του κατηγορουμένου. Εντούτοις ο άνδρας αθωώθηκε, διότι κατά την ακροαματική διαδικασία αποδείχθηκε ότι η αιτία της έκρηξης δεν ήταν η αναγόμωση, αλλά παλαιότερη εργασία συγκόλλησης της φιάλης. Η συγκόλληση αυτή αποδείχθηκε επισφαλής, καθώς προκλήθηκε τελικά η μοιραία διαρροή.

Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν ευθυνόταν ούτε ο άνδρας ούτε η συνιδιοκτήτρια σύζυγός του, καθώς η διαρροή ήταν αποτέλεσμα κακής εργασίας συγκόλλησης στην επαγγελματική φιάλη –μια φιάλη “ηλικίας” μισού αιώνα! Αυτή η αθωωτική απόφαση απάλλαξε τον άτυχο ιδιοκτήτη του καφενείου, αλλά αφήνει ανοιχτά άλλα ζητήματα, όπως το γιατί η πολιτεία επιτρέπει στις μεγάλες και μικρές εταιρείες να “ανακαινίζουν” τόσο παλιές φιάλες, σαν την συγκεκριμένη που είχε κατασκευασθεί περίπου το 1965.

Ο δικηγόρος του ιδιοκτήτη του καφενείου είπε συγκεκριμένα ότι «θα έπρεπε η εισαγγελία να καθίσει στο εδώλιο δια βουλεύματος τους υπεύθυνους της Πετρογκάζ . Πιστεύω και ελπίζω ότι θα ξαναδούν από την εισαγγελική αρχή τη δικογραφία και θα ανακαινίσουν αυτή την υπόθεση για τους πραγματικούς υπαίτιους».

Οι βασικές αιτίες των διαρροών

Πέραν όμως από τις επαγγελματικές φιάλες, διαρροές σημειώνονται και σε φιάλες για οικιακή χρήση, οι οποίες χρησιμοποιούνται είτε για μαγείρεμα, είτε για θέρμανση. Ο λόγος που μπορεί να σημειωθεί έκρηξη είναι πάντα κάποια διαρροή στη φιάλη. Αυτή μπορεί να συμβεί 1) όταν δεν γίνεται ασφαλής αναγόμωση της φιάλης 2) όταν δεν γίνεται έλεγχος για διαρροή από το “στόμιο” κατά την αλλαγή φιάλης σε μια οικία 3) όταν η μεταλλική φιάλη έχει μια φθορά που κανείς δεν έχει αντιληφθεί και ξαφνικά αρχίσει να “χάνει” αέριο 4) όταν φθείρεται το λάστιχο που οδηγεί το αέριο από την φιάλη στη συσκευή χρήσης 5) όταν υπάρχει φθορά στο σημείο που το λάστιχο συνδέεται με τη συσκευή (θέρμανσης ή “μάτι” κουζίνας).

Η διαρροή αυτή μπορεί να περάσει απαρατήρητη αν το άτομο που χρησιμοποιεί την συσκευή δεν έχει ισχυρή την αίσθηση της όσφρησης, κάτι σύνηθες σε ηλικιωμένους αλλά και σε καπνιστές, λόγω μειωμένης λειτουργίας των βλεννογόνων και των “αισθητήρων” της μύτης. Ομως υπάρχουν και άλλοι λόγοι: το υγραέριο “κάθεται” χαμηλά επειδή είναι βαρύτερο, και μπορεί κάποιος να μην αντιληφθεί άμεσα την διαρροή. (Αυτό δεν ισχύει για το φυσικό αέριο, που είναι ελαφρύτερο του αέρα και “ανεβαίνει” ψηλά). Το υγραέριο, σε αντίθεση με το φυσικό αέριο, “ρέει” κατά μήκος των δαπέδων και τείνει να συσσωρεύεται σε χαμηλά σημεία, όπως π.χ. στα υπόγεια.

Το υγραέριο παρασκευάζεται από την διύλιση πετρελαίου και είναι ένα εύφλεκτο μείγμα υδρογονανθράκων που χρησιμοποιούνται κυρίως ως καύσιμο. Όπως και το φυσικό αέριο, δεν έχει δική του οσμή, κάτι που το καθιστά έμμεσα επικίνδυνο. Αυτός είναι και ο λόγος που η νομοθεσία επιβάλλει στο υγραέριο αλλά και στο φυσικό αέριο να προστίθεται η χαρακτηριστική έντονη μυρωδιά, ώστε η τυχόν διαρροή να γίνεται άμεσα αντιληπτή. Είναι εύφλεκτο όπως όλα τα καύσιμα που προέρχονται από το πετρέλαιο και πρέπει να αποθηκεύεται μακριά από αιτίες ανάφλεξης σε χώρους με καλό εξαερισμό.

Ο κίνδυνος έκρηξης είναι μεγάλος όταν έχει προηγηθεί σημαντική διαρροή, οπότε οιοσδήποτε σπινθήρας μπορεί να προκαλέσει ανάφλεξη. Στους κλειστούς χώρους ο κίνδυνος από την διαρροή είναι μεγάλος ακόμα και όταν δεν υπάρχει ανάφλεξη, διότι μειώνεται η συγκέντρωση οξυγόνου και προκαλείται λιποθυμία και θάνατος από ασφυξία.