Πόσο επικίνδυνη είναι η νέα ινδική μετάλλαξη (upd)

Στην Πάτρα εντοπίσθηκε κρούσμα σε άνδρα με ήπια συμπτώματα από ένα σχετικά νέο στέλεχος, και αρχικά εκφράσθηκε ο φόβος μήπως επρόκειτο για την λεγομένη ινδική μετάλλαξη που έχει τρομάξει τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Το στέλεχος ήταν όντως “νέο” αλλά δεν είχε τη διπλή μετάλλαξη του “ινδικού”.

Το Ιράν και το Κουβέιτ ανακοίνωσαν σήμερα ότι αναστέλλουν τις πτήσεις από την Ινδία λόγω του μεταλλαγμένου στελέχους, όπως και το Πακιστάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Βρετανια (από προχθές) και ο Καναδάς. Οι ΗΠΑ ζητούν από τους πολίτες τους να μην ταξιδεύουν στην Ινδία ακόμα κι αν έχουν εμβολιασθεί.  Η Γερμανία βάζει επισης νέους όρους σε όσους ταξιδεύουν εκεί εντάσσοντας την Ινδία στις χώρες υψηλού κινδύνου.Τι ακριβώς συμβαίνει όμως με αυτό το ινδικό στέλεχος που έχει διπλή μετάλλαξη, έχει ήδη εντοπισθεί σε τέσσερις χώρες και ανησυχεί τους ειδικούς;

Το μόνο που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, όμως δεν υπάρχουν στοιχεία ότι είναι περισσότερο θανατηφόρο. Στην Ινδία καταγράφεται αύξηση των θανάτων, αλλά εκεί έχουν και τόσο μεγάλη αύξηση κρουσμάτων, που ο μεγαλύτερος αριθμός απωλειών είναι πολύ πιο λογικό, να οφείλεται στα πολλά κρούσματα παρά στην πιο “θανατηφόρα”  δράστη του συγκεκριμένου στελέχους. Απεναντίας, υπάρχουν Ινδοί επιστήμονες που θεωρούν ότι προκαλεί πιο ήπια νόσο.

Καλύτερα από το τίποτα

Εξάλλου ακόμα και το αρχικό στέλεχος της Γιουχάν δεν καλύπτεται 100% από τα εμβόλια και μπορεί ένα ποσοστό (10% στο γενικό πληθυσμό και 50% σε ανοσοκατεσταλμένους και ηλικιωμένους) να μην καλυφθεί από τα εμβόλια, ούτε για τα “κλασικά” στελέχη. Είναι πάντως νωρίς για να εξαχθεί συμπέρασμα, καθώς το στέλεχος είναι νέο και πρέπει κάποιοι να αναλύσουν πόσοι προσβεβλημένοι από αυτό είχαν εμβολιασθεί και με ποιο εμβόλιο.

Στην μάχη που δίνεται διεθνώς για εμβολιασμούς, με το αντικειμενικά ορθό σκεφτικό πως ακόμα και ένα μέτριο αποτελεσματικό εμβόλιο είναι καλύτερο από το τίποτα, οι περισσότερες κυβερνήσεις αλλά και οι γιατροί δεν εστιάζονται ιδιαίτερα (δημοσίως τουλαχιστον) στην αποτελεσματικότητα κάθε εμβολίου χωριστά και παροτρύνουν τους πολίτες να εμβολιασθούν άμεσα “με ό,τι υπάρχει”.

Είναι πάντως πλέον βέβαιο ότι είτε λόγω χιλιάδων μεταλλάξεων (βρετανικών, βραζιλιάνικων, νοτιοαφρικανικών, αμερικανικών και τώρα ινδικών) αλλά και λόγω της σύστασης καθ’ αυτής των εμβολίων, η αποτελεσματικότητά τους είναι μικρότερη από αυτήν που διαφημίζεται. Γι αυτό πλέον και οι επιτροπές εμβολιασμών και τα υπουργεία Υγείας διεθνώς, αλλά και οι επιτροπές φαρμακοεπαγρύπνησης πολλών κρατών δεν αναφέρονται πια σε “ανοσία από το εμβόλιο” αλλά στην ικανότητά του “να προστατεύσει από βαριά νόσο”.

Ισραήλ και Πάτρα

Όσον αφορά το εμβόλιο της Pfizer και το ινδικό στέλεχος με την διττή μετάλλαξη ειδικότερα,  Ισραηλινοί επιστήμονες, σύμφωνα με το Reuters, εκτιμούν ότι το σκεύασμα είναι «τουλάχιστον εν μέρει αποτελεσματικό και σε αυτό το στέλεχος». Στο Ισραήλ έχουν βρεθεί περίπου δέκα κρούσματα από το συγκεκριμένο στέλεχος (ταξιδιώτες από το εξωτερικό). Το υπουργείο Υγείας του Ισραήλ (που υπενθυμίζεται ότι έχει ειδική συμφωνία με την Pfizer πάντως) ανακοίνωσε τα εξής: «Εκτιμάται ότι το εμβόλιο αυτό είναι αποτελεσματικό έναντι του στελέχους, μολονότι αυτή η αποτελεσματικότητα εν προκειμένω είναι μειωμένη». Παρότι το Reuters ζήτησε περισσότερες λεπτομέρειες, απάντηση δεν έλαβε.

Όσον αφορά στην Ελλάδα και το κρούσμα στην Πάτρα, υπενθυμίζεται ότι χθες ο ΕΟΔΥ εξήγησε ότι ήταν λάθος συναγερμός, με την έννοια ότι το ύποπτο στέλεχος τελικά δεν έφερε τις συγκεκριμένες μεταλλάξεις που το καθιστούν ιδιαίτερα προβληματικό και ότι δεν είναι “ινδικό” αλλά “αμερικανικό”: «Ανιχνεύθηκε θετικό δείγμα  με το στέλεχος Β.1.617 το οποίο αποτελεί το επικρατές στέλεχος στην Ινδία. Ανήκει σε άνδρα που ζει στην πόλη της Πάτρας. Το στέλεχος Β.1.617 χαρακτηρίζεται από μια σειρά μεταλλάξεων στο γονίδιο της ακίδας (spike) του ιού, μεταξύ των οποίων το συνδυασμό E484Q και L452R. Ωστόσο το στέλεχος που ανιχνεύθηκε στην Πάτρα δεν φέρει τη μετάλλαξη Ε484Q, η οποία χαρακτηρίζεται ως μετάλλαξη διαφυγής του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα από τη φυλογενετική ανάλυση, υποδηλώνουν ότι το στέλεχος Β.1.617 που ανιχνεύθηκε χωρίς τη μετάλλαξη Ε484Q έχει προέλευση από τις Η.Π.Α. και συγκεκριμένα την πολιτεία της Καλιφόρνια».

Βέβαια η πικρή αλήθεια είναι ότι και το βρετανικό στέλεχος ήταν ανύπαρκτο μέχρι το Δεκέμβρη στην Ελλάδα, όμως μέσα σε δύο μήνες όχι μόνον ήρθε, αλλά και κυριάρχησε –όπως σε όλη την Ευρώπη. Μοιραία θα έρθει και το “ινδικό”. Όπως είπε σήμερα ο καθηγητής Πνευμονολογίας Θεόδωρος Βασιλακοπουλος, «δεν ξέρουμε ακόμη με βεβαιότητα αν καλύπτεται από τα μέχρι στιγμής εμβόλια, αλλά μεταλλάξεις θα συνεχίσουν να υπάρχουν, συμβαίνει το ίδιο σε ένταση και συχνότητα στον ιό της γρίπης. Για αυτό και κάθε χρόνο το εμβόλιο δεν είναι το ίδιο, επικαιροποιείται για να καλύψει τις αλλαγές. Εδώ, οι αλλαγές είναι αργές και πολύ λιγότερες. Οι επικαιροποιημένες δόσεις των εμβολίων που θα βγουν θα καλύπτουν τις μεταλλάξεις. Πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι θα εμβολιαζόμαστε συχνά γιατί οι μεταλλάξεις είναι στο πρόγραμμα, είναι στο πλαίσιο της φυσικής προσαρμογής του ιού».