Πού οφείλεται η καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης
04/11/2024Αρνησιδικία σημαίνει την άρνηση έκδοσης δικαστικής απόφασης ή την αδυναμία έκδοσης της εν λόγω απόφασης λόγω εγγενών αδυναμιών του συστήματος για την απονομή δικαιοσύνης. Στη χώρα μας η καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης είναι τόσο τεράστια σε σημείο, που κάποιοι ακόμα και υπουργοί Δικαιοσύνης την αποκαλούν “οιονεί” αρνησιδικία ή ότι βρίσκεται στα όρια της αρνησιδικίας.
Η καθυστέρηση απονομής Δικαιοσύνης παρατηρείται όχι μόνο στην ποινική Δικαιοσύνη, όπως πολλοί νομίζουν και που οι υποθέσεις εκδικάζονται στα όρια της παραγραφής, συνήθως τα πλημμελήματα παραγράφονται μετά τον επιτυχή χειρισμό της υπόθεσης από τους δικηγόρους, κυρίως όμως στην πολιτική Δικαιοσύνη, όπου ο χρόνος τελεσίδικης επίλυσης της υπόθεσης είναι κατά μέσο όρο 1750 ημέρες και στη διοικητική δικαιοσύνη με κάποιες διαφορές για τα δικαστήρια μείζονος ή ελάσσονος κινήσεως. Η χώρα μας έχει καταδικαστεί από την ΕΔΑΔ σε μεγάλα πρόστιμα πάνω από 1000 φορές για καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης (αρθ.6 ΕΣΔΑ περί δικαίας δίκης) και ποτέ δεν αναζητήθηκαν ευθύνες από τους υπαίτιους.
Τα αίτια και οι παράγοντες της καθυστέρησης απονομής δικαιοσύνης είναι πολλά και ποικίλα, και έχουν αποτέλεσμα την τεράστια σώρευση εκκρεμών υποθέσεων, όγκος που με τις παρούσες συνθήκες δεν είναι διαχειρίσιμος παρά τις φιλότιμες αλλά διστακτικές προσπάθειες του υπουργείου Δικαιοσύνης, που δεν τολμά να θεσπίσει διατάξεις για την επίσπευση κυρίως της ποινικής Δικαιοσύνης με την επέκταση της λειτουργίας των ακροατηρίων επί δίωρο για να μη συγκρουστεί με τις ισχυρές συνδικαλιστικές οργανώσεις ιδίως των δικηγόρων και δικαστικών γραμματέων, που προτάσσουν το συνδικαλιστικό συμφέρον των μελών τους αντί του δημοσίου συμφέροντος, που είναι η ταχεία απονομή της δικαιοσύνης. Την καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης επέτεινε και η πολύμηνη για λόγους μη συνδικαλιστικούς αποχή των δικηγόρων από καθήκοντα τους.
Η καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης παρατηρείται σε όλους τους τομείς (ποινική, πολιτική, διοικητική ιδίως στο ΣΤΕ) με εξαιρέσεις χάρη σε εξαιρετικούς δικαστές, που εκδίδουν γρήγορα αλλά κυρίως σωστές αποφάσεις. Η Πολιτεία υπόσχεται ,ότι θα λάβει μέτρα για την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης με έκδοση των πολιτικών αποφάσεων σε χρόνο του ημίσεως του σημερινού. Σαφώς μπορεί να το επιτύχει αν είναι διατιθεμένη να σπάσει αυγά με τη θέσπιση διατάξεων, για τις οποίες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν χαράξει κόκκινες γραμμές.
Φυσικά το ζητούμενο δεν είναι μόνο η γρήγορη έκδοση αποφάσεων, αλλά και ορθών αποφάσεων που απαιτεί πλήρη αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την επαναφορά της ζώσης διαδικασίας με την εξέταση των μαρτύρων ενώπιον του δικαστηρίου και όχι με τις πολυσέλιδες ένορκες βεβαιώσεις, που είναι αδύνατη ακόμα και η ανάγνωση τους.
Η ίδια κατάσταση “οιονεί αρνησιδικίας” επικρατεί και κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, που δικάζουν τα πολιτικά και διοικητικά δικαστήρια για τις επείγουσες περιπτώσεις ή για να αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος. Συνήθως η αίτηση για την έκδοση απόφασης ασφαλιστικών μέτρων μετά την κατά κανόνα αναβολή εκδικάζεται μετά ένα-δύο χρόνια και η απόφαση εκδίδεται μετά μερικούς μήνες και ενδεχόμενα στο μεταξύ διάστημα η υπόθεση ρυθμίζεται προσωρινά με προσωρινή δικαστική διαταγή, που χωρίς αιτιολογία ρυθμίζει την κατάσταση μέχρι την έκδοση απόφασης επί των ασφαλιστικών μέτρων, που πολλές φορές η απόφαση που θα εκδοθεί θα είναι άνευ αντικειμένου.
Απονομή Δικαιοσύνης: Τί ορίζει το Άρθρο 69 ΑΚ
Αφορμή για να γράψω το άρθρο αυτό μου έδωσε η περικοπή στο δημοσίευμα της “Κ”, κατά την οποία ενώ η ΑΑΔΕ κατά τον Ιούνιο έκλεισε 18 πρατήρια για νοθεία καυσίμων και τα 18 σήμερα λειτουργούν κανονικά, γιατί με τη χορήγηση της προσωρινής διαταγής από το Διοικητικό Πρωτοδικείο ανεστάλη το μέτρο της σφράγισης μέχρι την μετά ένα με δύο χρόνια εκδίκαση των προσφυγών, οπότε η σφράγιση είναι άνευ αντικειμένου. Σαφώς καθημερινά σφραγίζονται από τις δημόσιες αρχές καταστήματα για παραβάσεις, όπως πρόσφατα σφραγίστηκε από το Δήμο Αθηναίων το νυκτερινό κέντρο, που πρόσφερε αλκοόλ σε μαθητές και χωρίς καμιά δημοσιότητα αποσφραγίζονται με προσωρινή δικαστική διαταγή.
Η μόνη λύση είναι με νομοθετική ρύθμιση οι κατεπείγουσες περιπτώσεις, όπως είναι η παραπάνω, να εκδικάζονται εντός 15 ημερών και η απόφαση να εκδίδεται σε ίσο χρόνο. Άλλωστε ο ν. ΡΠΑ/1851 «περί δικαστικών διακοπών» προέβλεπε πριν τροποποιηθεί την εκδίκαση των κατεπειγουσών υποθέσεων και τα ασφαλιστικά μέτρα ακόμα και κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών.
Το άρθρο 69 ΑΚ ορίζει: Αν λείπουν τα πρόσωπα που απαιτούνται για τη διοίκηση του νομικού προσώπου ή αν τα συμφέροντα τους συγκρούονται προς τα νομικού προσώπου, ο ειρηνοδίκης διορίζει προσωρινή διοίκηση ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον. Πολλές φορές λόγω της αόριστης διατύπωσης της διάταξης, όταν υπάρχει έλλειψη διοίκησης διορίζεται από το δικαστήριο ακόμα και με προσωρινή δικαστική διαταγή προσωρινή διοίκηση με μέλη τρίτους που δεν είναι μέλη του σωματείου και όχι από τα μέλη του.
Αυτό συμβαίνει, όταν το σωματείο ή το ίδρυμα είναι πλούσιο ή υπάρχει κοινωνική προβολή ή πολιτική προέκταση ,οπότε επιδιώκεται δικαστικά διορισμός προσωρινής διοίκησης από δικά μας παιδιά, που δεν είναι μέλη του σωματείου. Επειδή η νομή της εξουσίας είναι γλυκιά, η προσωρινή διοίκηση με διάφορες προφάσεις αναβάλλει τις αρχαιρεσίες ώσπου να εγγράψει δικά της μέλη και τότε κάνει εκλογές, τις κερδίζει και γίνεται εξουσία, παιχνίδι που έχει παιχθεί πολλές φορές. Τα παλιά μέλη προσβάλλουν δικαστικά τις εκλογές, αλλά ώσπου να ακυρωθούν τελεσίδικα και με τη βραδύτητα απονομής της δικαιοσύνης έχει παρέλθει η θητεία της διοίκησης, οπότε η ακύρωση των εκλογών δεν έχει πρακτικό αποτέλεσμα και έτσι καταστρατηγείται το άρθρο 12 του Συντάγματος για το αυτοδιοίκητο των σωματείων.
Η μόνη λύση για την τήρηση της νομιμότητας είναι να προστεθεί στο άρθρο 69ΑΚ διάταξη, ότι οι προσωρινές διοικήσεις διορίζονται μόνο από μέλη του σωματείου και να καθιδρυθεί διαδικασία για τις κατεπείγουσες υποθέσεις, όπως οι προσβολές της εκλογικής διαδικασίας των σωματείων, ώστε οι αποφάσεις να γίνονται τελεσίδικες μέσα σε σύντομο χρόνο τουλάχιστον πριν λήξει η θητεία της παράνομης διοίκησης, ώστε να αποδίδεται κατά αποτέλεσμα δικαιοσύνη, αλλιώς η απόφαση που θα εκδοθεί θα είναι άνευ αντικειμένου. Οι παραπάνω περιπτώσεις και πιθανότατα πολλές άλλες δικαιολογούν το τίτλο του άρθρου…