Πρέπει να αυξηθεί το όριο αποχώρησης των δικαστών;

Η δικαστική εξουσία είναι κατά το Σύνταγμα ανεξάρτητη και αυτοδιοίκητη με μόνη εμφανή εμπλοκή της πολιτικής εξουσίας στην επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων. Το ζήτημα αυτό απασχολεί το νομικό και πολιτικό κόσμο επί σειρά ετών χωρίς να βρεθεί αποδεκτή λύση, για την οποία άλλωστε απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση.

Όλες οι κυβερνήσεις διακηρύσσουν ότι σέβονται την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, αλλά διαχρονικά επιζητούν δικαιοσύνη φιλική προς αυτές, προσπαθώντας να το επιτύχουν με την επιλογή βάσει διαδικασίας που θεσπίστηκε πρόσφατα με επιλογή συγκεκριμένων προσώπων εκ του κύκλου των εχόντων τα τυπικά προσόντα υποψηφίων και πολλές φορές η επιλογή αυτή είναι επιτυχής. 

Σαφώς οι αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων, της ολομελείας υπό την προεδρία του προέδρου και των τμημάτων  των αντιπροέδρων, διαμορφώνουν τη νομολογία, που αποτελεί οδηγό για τα δικαστήρια της ουσίας.  Ως εκ τούτου η επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων ενέχει πολιτική σημασία.

Οι δικαστικοί λειτουργοί είναι ισόβιοι και αποχωρούν από την υπηρεσία την 30ην Ιουνίου του έτους όταν συμπληρώνουν το 67o έτος της ηλικίας τους οι ανώτατοι δικαστές και το 65o οι λοιποί. Με το Σύνταγμα του 1864  θεσπίστηκε το 75ο έτος της ηλικίας για την αποχώρηση των ανώτατων δικαστών με το Σύνταγμα του 1911 το 70ο και με το Σύνταγμα του 1975 το 67ο. Ήδη γίνεται κάποια συζήτηση σε νομικούς κύκλους και ΜΜΕ για την αύξηση των ηλικιακών ορίων για την αποχώρηση των δικαστών με αύξηση του ορίου στο 72ο έτος για τους ανώτατους και το 70ο για τους λοιπούς σύμφωνα με τα ισχύοντα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και την αύξηση του προσδόκιμου ορίου ηλικίας.

Φυσικά αυτό απαιτεί συνταγματική αναθεώρηση, που πριν το 2027 δεν μπορεί να αρχίσει  και ούτε έχει εκφραστεί ακόμα κυβερνητική βούληση προς τούτο, ενώ οι συνδικαλιστές της τακτικής δικαιοσύνης είναι κάθετα αντίθετοι για οποιαδήποτε αύξηση των ορίων. Σε κάθε περίπτωση ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Φλωρίδης διαβεβαίωσε στο πρόσφατο συνέδριο της ΕΔΕ, ότι και αν ακόμα αυξηθούν τα όρια αποχώρησης των δικαστών η έξοδος θα είναι εθελοντική.

Κατά τη προσωπική μου γνώμη η αύξηση του ορίου αποχώρησης των δικαστών παρουσιάζει πολλά θετικά σημεία, γιατί τα βιολογικά κριτήρια είναι διαφορετικά από την αναθεώρηση του 1975, παρατείνεται η παροχή της πείρας των δικαστών, που συμβάλλει στην έκδοση ορθών αποφάσεων  και η παραμονή τους κυρίως σε θέσεις ηγεσίας, διότι τώρα  είναι βραχυχρόνια, με μόνο αρνητικό σημείο την επιβράδυνση προαγωγής των νέων δικαστών σε ανώτερα κλιμάκια.

Το αίτημα των συνδικαλιστικών ενώσεων να  διορίζονται δικαστές σε  ανεξάρτητες αρχές μετά πάροδο δύο ή τριών ετών από την συνταξιοδότηση τους για την προστασία της δικαιοσύνης και των ιδίων είναι λογικό και μπορεί να γίνει με απλό νόμο ,αλλά είναι ζήτημα πολιτικό.