Πρωθυπουργική “κοπτοραπτική” από την Κάλυμνο

του Δημήτρη Σκουτέρη  – 

Μπέτυ Μπαζιάνα: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, αλλά δεν πήρε την εξουσία». Οι παλιοί μηχανισμοί εξακολουθούν την πολιτική κοπτοραπτική και όχι μόνον. Πριν αλέκτωρ λαλήσει, ο ίδιος ο Τσίπρας επιβεβαιώνει με τις ανακοινώσεις από την Κάλυμνο περί θεσμοθέτησης και εφαρμογής του «Μεταφορικού Ισοδυνάμου», την ισχύ -τη δύναμη πυρός- αυτών των μηχανισμών.

Έβαλαν οι αθεόφοβοι τον Τσίπρα να δηλώσει μεταξύ των άλλων: «φιλοδοξούμε να κάνουμε πράξη ένα αίτημα διεκδίκησης δεκαετιών για τους νησιώτες μας, όχι επειδή βρεθήκαμε στην ανάγκη να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα που από την αρχή γνωρίζαμε τις δυσκολίες του, μέσα στις οποίες εντάσσεται η εξίσωση του ΦΠΑ σε όλη τη χώρα, αλλά γιατί κατά την εκτίμηση μου αν σήμερα μας έβαζαν να διαλέξουμε από την αρχή αν θα προτιμούσαμε διαφορετικό ΦΠΑ, ή μεταφορικό ισοδύναμο, η δική μου άποψη είναι για το μεταφορικό ισοδύναμο”.

“Στόχος της κυβέρνησης” συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός “είναι το μέτρο για το μεταφορικό ισοδύναμο να μην ισχύσει μόνο για τα Δωδεκάνησα ή τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, αλλά από το 2019 και μετά να αφορά κάθε νησιώτη και κάθε νησιώτισσα και θα περιλαμβάνει επιδοτήσεις ακτοπλοϊκών εισιτηρίων των μονίμων κατοίκων και επιδότηση του επιπλέον κόστους ακτοπλοϊκής μεταφοράς των προϊόντων από και προς τα νησιά».

Αυτό που βάλανε τον Τσίπρα να διακηρύξει δεν είναι Μεταφορικό Ισοδύναμο, είναι πολιτική επιδοτήσεων. Είναι διαχειριστική, πυροσβεστική, κοντόφθαλμη, οικονομίστικη πολιτική, θνησιγενής από τη φύση της. Είναι μια ιδεολογικά συντηρητική, αλλά και αντιαναπτυξιακή πολιτική.

Για ποιους δουλεύετε

Να επιδοτήσουμε με 50 ως και 100 εκατομμύρια τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια των νησιωτών και το κόστος μεταφοράς προϊόντων από και προς τα νησιά. Και όσοι επισκεφθούν τα νησιά θα βρίσκονται εκτός εμβέλειας Μεταφορικού Ισοδύναμου, με ακόμα ακριβότερο εισιτήριο; Ωραίο Μεταφορικό Iσοδύναμο! Ο κάτοικος της Αθήνας που με τρένο κάνει τη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη πληρώνει 26 ευρώ. Για τη διαδρομή Πειραιάς-Κως (ίδια περίπου απόσταση) πληρώνει 46 ευρώ. Οποία ισότητα ευκαιριών ανάπτυξης του νησιωτικού χώρου.

Εύγε άξιος ο μισθός σας κύριοι Λογιστές! Αυτές οι διακηρύξεις στερούνται αναπτυξιακού οράματος, πολιτικής συνέπειας, στρατηγικού σχεδιασμού. Για ποιους δουλεύετε, για τους νησιώτες ή για κάποιους ακτοπλόους. Ίσως για τις τράπεζες που κρατάνε (λόγω υψηλού δανεισμού) δέσμια την ελληνική ακτοπλοΐα.

Ή μήπως δουλεύετε ακόμα και για αυτούς που δεν ανασχεδιάζουν το πεπαλαιωμένο σύστημα των ακτοπλοϊκών γραμμών, δεν προωθούν το σύστημα των συνδυασμένων μεταφορών (πλοίο-αεροπλάνο, υδροπλάνο κλπ), διογκώνουν τον αριθμό των γραμμών “δημόσιου συμφέροντος” (τις γνωστές ως άγονες γραμμές), δεν ανανεώνουν τον στόλο τους με πλοία σύγχρονης αντιρυπαντικής τεχνολογίας;

Παράδοξοι υπολογισμοί

Αφού η περίφημη μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου με τίτλο:«Μέθοδοι Υπολογισμού Ανοιγμένου Νησιωτικού Μεταφορικού Ισοδυνάμου για κατοίκους ελληνικών νησιών για την υποστήριξη του Έργου της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής» δεν σας έχει παραδοθεί, πώς προσδιορίζετε τα ποσά του κόστους των επιδοτήσεων; Μήπως ούτε καν λογιστές; Γνωρίζετε την αξία του Μεταφορικού Ισοδυνάμου, ή εκμεταλλεύεστε το δίκαιο αίτημα της νησιωτικής Ελλάδας για θεσμοθέτηση και εφαρμογή του, προκειμένου να γλυκάνετε τον πόνο από την αύξηση του ΦΠΑ;

Γνωρίζετε ότι οι μεταφορές αποτελούν για τα νησιά επιταχυντή οικονομικής ανάπτυξης με κρίσιμες συνέπειες για την απασχόληση και την άρση του αποκλεισμού, καθώς η εξασφάλιση επαρκών και ποιοτικών μεταφορικών υπηρεσιών στα νησιά, είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή τους;

Γνωρίζετε ότι οι μεταφορές στο νησιωτικό χώρο αφορούν όλα τα μέσα μεταφοράς και επομένως πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών, με τον συντονισμό διαφορετικών μέσων, πλοίων, αεροπλάνων, υδροπλάνων, ελικοπτέρων; Γνωρίζετε ότι οι προσπάθειες  δεν κατευθύνονται μόνο στην επίλυση του προβλήματος των ακτοπλοϊκών μεταφορών, που βεβαίως αποτελούν τον βασικό τους κορμό;

Έχετε υπόψιν ότι η πρόσβαση όλων των πολιτών -νησιωτών και μη- στις υπηρεσίες μεταφορών αποτελεί δημόσιο αγαθό και δικαίωμα, που δεν μπορεί να υπακούει αποκλειστικά στη λογική ανάλυση κόστους-ωφέλειας; Επομένως η Πολιτεία, αλλά και η ΕΕ πρέπει να επιδοτεί το παρεχόμενο μεταφορικό έργο και τις παρεχόμενες υπηρεσίες μεταφοράς και όχι τη συγκοινωνιακή γραμμή ή το εισιτήριο.

Η έννοια του δημόσιου αγαθού

Ξέρετε ότι οι μεταφορές στα νησιά αποτελούν υπηρεσία γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, δεδομένου ότι διασφαλίζουν την κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική, αλλά και γεωγραφική συνοχή του εθνικού και ευρωπαϊκού χώρου; Επομένως σε αυτή τη βάση πρέπει να δομηθεί η σχέση με την Πολιτεία, αλλά και με την ΕΕ με την εξασφάλιση καθολικής υπηρεσίας, δηλαδή, μιας ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας δημοσίου συμφέροντος, που θα παρέχεται σε κάθε χρήστη, ανεξάρτητα από την γεωγραφική του θέση και σε τιμή προσιτή. 

Τέλος, ξέρετε ότι η έννοια του δημόσιου αγαθού περιλαμβάνει την αρχή της οικονομικά προσιτής μεταφορικής υπηρεσίες για το σύνολο του συνολικού πληθυσμού και επομένως για λόγους ισότητας των πολιτών, για την κάλυψη αντίστοιχης απόστασης από το κέντρο, οι προσφερόμενες υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών πρέπει να συγκλίνουν με τις υπηρεσίες των χερσαίων μεταφορών;

Και όταν λέμε σύγκλιση, όσον αφορά στην οικονομική επιβάρυνση του χρήστη, τη χρονική διάρκεια του ταξιδιού και την προσφερόμενη ποιότητα σε ένα πλαίσιο θεώρησης, όπου ο νησιώτικος χώρος αποτελεί προέκταση του χερσαίου χώρου και όπου η χρέωση για τη μεταφορά ανάμεσα σε ίσες αποστάσεις πρέπει να είναι δίκαιη.

Πως υλοποιείται το Μεταφορικό Ισοδύναμο

Αυτά σημαίνουν θεσμοθέτηση και υλοποίηση του Μεταφορικού Ισοδύναμου, έτσι ώστε ο δια θαλάσσης επιβάτης (αδιάφορα αν είναι νησιώτης ή όχι) να επιβαρύνεται το ίδιο ποσό για τη μεταφορά του ή ανάλογο, όπως επιβαρύνεται και ο επιβάτης του χερσαίου επιβατηγού μέσου. Επομένως οι πολιτικές των επιδοτήσεων του κόστους των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων στους νησιώτες δεν είναι το Μεταφορικό Ισοδύναμο. 

Με ποιο τρόπο υλοποιείται το Μεταφορικό Ισοδύναμο; Δανείζομαι τα λόγια του αείμνηστου Δήμαρχου Τήλου (και δάσκαλου σε θέματα νησιωτικής πολιτικής-είχα την τιμή να είμαι από τους άμεσους συνεργάτες του) του Τάσου Αλιφέρη, από ημερίδα της τότε ΚΕΔΚΕ το 2008:

«Έχουμε να αντιμετωπίσουμε την χρηματοδότηση σε τρία σκέλη: τη χρηματοδότηση του μέσου (εννοεί του πλοίου), τη χρηματοδότηση της λειτουργίας και τη χρηματοδότηση του εισιτηρίου… συμφέρει να είναι ενισχυμένο το πρώτο σκέλος (δηλαδή η χρηματοδότηση απόκτησης του πλοίου). Γιατί, αν δοθούν πάρα πολλά χρήματα στα δύο επόμενα σκέλη, δηλαδή, στη λειτουργία και στο εισιτήριο, τότε καταρχήν, τα λεφτά όλα πάνε στους υπάρχοντες εφοπλιστές με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που έχουν. Και το δεύτερο είναι ότι οι συγκοινωνίες εσαεί εξαρτώνται από την οικονομική και πολιτική συγκυρία. Ενώ αν χρηματοδοτηθεί το μέσο, έχουμε μια αειφορική λύση».

Προκύπτει ότι δεν είναι οριστική η λύση των επιδοτήσεων των εισιτηρίων των νησιωτών. Λύση στα ταμειακά προβλήματα των ακτοπλόων ναι, αλλά και αυτή είναι θνησιγενής. Λύσεις στο μεταφορικό έργο από και προς τα νησιά υπάρχουν.

Σε κείμενό μας, εδώ στο slpress.gr μεταξύ των άλλων αναφέραμε: Ο δε κ. Poncet, Γενικός Διευθυντής Περιφερειακής Πολιτικής στην Κομισιόν, σε απάντηση ερωτημάτων που είχαν θέσει στις υπηρεσίες της ΕΕ σχετικά με τεχνικά θέματα χρηματοδότησης του Μεταφορικού Ισοδυνάμου, ανέφερε: “Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τον αρχικά προβλεπόμενο προϋπολογισμό για την αγορά (νέων) πλοίων, το έργο αυτό εμπίπτει στην κατηγορία των μεγάλων έργων, κατά την έννοια του άρθρου 39 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006″.

Απλοί διαχειριστές

Κατά τον κοινοτικό αξιωματούχο, δηλαδή είναι δυνατόν να εμπίπτει στα «μεγάλα έργα» η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ της αγοράς ή και ναυπήγησης νέων πλοίων. Προφανώς οι δυνατότητες κάποιων εκ των πολιτικών μας να είναι απλά διαχειριστικές και καθόλου στρατηγικού χαρακτήρα. Άλλωστε, ο στρατηγικός σχεδιασμός για το συνολικό μεταφορικό έργο στα νησιά απαιτεί μιαν άλλη οπτική. Η Ελλάδα έχει μπει στον αστερισμό των συνδυασμένων μεταφορών.

Η μελέτη, ο σχεδιασμός, η λειτουργική διαμόρφωση και η υλοποίηση ενός CLUSTER συνδυασμένων μεταφορών που συμπεριλαμβάνει το πλοίο, το αεροπλάνο, το υδροπλάνο, το ελικόπτερο, τα χερσαία μέσα ξεπερνά τις δυνατότητες ενός υπουργείου. Απαιτεί συνέργειες και μια διαφορετική αντίληψη διακυβέρνησης. Υπάρχει; Φαίνεται ότι στο κυβερνητικό στρατόπεδο ελάχιστοι την διαθέτουν. Είναι λίγοι αυτοί που μπορούν να διαμορφώσουν ολιστική στρατηγική. Αρκούν; Ίδωμεν.

Δυστυχώς είδαμε και ακούσαμε το ανήκουστο, να βάζουν τον Πρωθυπουργό να βαφτίζει τις επιδοτήσεις των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων των νησιωτών ως εφαρμογή και υλοποίηση του Μεταφορικού Ισοδυνάμου. Αιδώς. Πλήρης και άνευ όρων επιβεβαίωση της κας Μπαζιάνα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, αλλά δεν πήρε την εξουσία.