«Σαστίσαμε στην Αντιόχεια όταν μάθαμε τα νέα καμώματα του…»

Μεταξύ των πόλεων που εδοκιμάσθησαν από τον καταστρεπτικό σεισμό της 6^ης Φεβρουαρίου στηn Τουρκία, είναι κι η Αντιόχεια, τουρκιστί Αντάκια. Η μόνη αναφορά στα ΜΜΕ της πληγείσης Αντιοχείας, στην επαρχία Χατάι (Αλεξανδρέττας) είναι η σύντομη επίσκεψη του Έλληνος υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και η διάσωση της νεαράς Αϊρίν, που απεγκλωβίσθη από ΄Ελληνες διασώστες της ΕΜΑΚ.

Η περίπλοκη πολιτική κατάσταση στη Συρία δεν επιτρέπει την είσοδο επαρκούς βοηθείας, παρά μόνον από πλευράς του καθεστώτος του προέδρου Μπασάρ αλ ΄Ασαντ, αν και παρεσχέθη βοήθεια 13,6 εκατομμυρίων δολαρίων υπό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Από την μεριά της Τουρκίας, η διαχείριση της καταστάσεως στην Αντιόχεια δυσχεραίνεται από την συμφόρηση του μοναδικού δρόμου της επαρχίας Ιντλίμπ, την παρουσία Σύρων ανταρτών και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκας.

Κα’ ά λέγεται, η πόλις της Αντιόχειας ευρισκομένη στην ακτίνα του σεισμικού ρήγματος, υπέστη καθολική σχεδόν καταστροφή από τον σεισμό 7,8 της κλίμακος Ρίχτερ. Δεν είναι η πρώτη φορά. Στην μακρά ιστορία της πόλεως έχουν συμβεί πολλοί σεισμοί που αποδίδοντο από τους ευσεβείς στον έκκλητο βίο των κατοίκων της. Για τους Αντιοχείς ο Ιουλιανός ο Αποστάτης έγραψε την σάτιρα «Μισοπώγων».

Η Αντιόχεια στο διάβα των αιώνων

Με το ίδιο όνομα  εκτίσθησαν 16 Αντιόχειες από τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά η πιο γνωστή είναι η ίδρυση της Αντιόχειας επί του ποταμού Ορόντη, από τον Σέλευκο Α΄ Νικάνορα, εις μνήμην του πατρός του Αντιόχου, το 300π.Χ. μετά την νίκη  στην Ιψό, κάμνοντας την πρωτεύουσα της εκτεταμένης αυτοκρατορίας που περιελάμβανε μεγάλο τμήμα της Μικράς Ασίας.

Ακολούθησαν οι Ρωμαίοι, επιδρομές των Περσών, κατάληψις της υπό των Αράβων και ανάκτησις από τον Νικηφόρο Φωκά το 967 μ.Χ. έως ότου έπεσε στα βδελυρά χέρια των Σταυροφόρων το 1098 μ.Χ. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι την άλωσαν κι οι Οθωμανοί την κατείχαν μέχρις τέλους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε το 1918 υπήχθη στην υπό γαλλικήν κατοχή, Συρία. Παρεχωρήθη στον Κεμάλ Αττούρκ το 1939 από τον Γάλλο διοικητή, στρατηγό Βεϋγκάν, που προσπάθησε ανεπιτυχώς να προσεταιρισθεί την Τουρκία, εν όψει της δευτέρας παγκοσμίου συρράξεως. Έκτοτε, μαζί με την Αλεξανδρέττα διοικείται από τους Τούρκους αν και διεκδικείται από την Συρία.

Εκκλησιαστικώς, η Αντιόχεια υπήρξε η πρώτη μεγάλη Χριστιανική Εκκλησία, ιδρυθείσα υπό του αποστόλου Πέτρου και του Βαρνάβα. Καθ’ όλον το Μεσαίωνα ήκμασε και απέκτησε διασήμους επισκόπους ως ο Νεστόριος και Χρυσόστομος, κατέληξε δε Πατριαρχείο το οποίον διατηρούσαν Έλληνες ιερείς μέχρι το 1918, οπότε με ρωσικές ενέργειες παρεχωρήθη στους Σύρους.

Σήμερα η χριστιανική Αντιόχεια έχει περιέλθει σε παρακμή αν και είχε μέχρι πρότινος 30.000 κατοίκους εξ όλων των θρησκευμάτων και σημαντική μεταξοβιομηχανία. Αυτά ίσχυαν έως την 6^η Φεβρουαρίου, οπότε ήλθε ο καταστρεπτικός σεισμός να σαρώσει την πόλη.

«Σαστίσαμε στην Αντιόχειαν όταν μάθαμε τα νέα καμώματα του… Ερντογάν», θα έγραφε σήμερα ο Καβάφης παρωδών εαυτόν(*) για την ελλιπή αρωγή προς τους Αντιοχείς. Ερείπια , στάχτη κι η αρχαία πόλις «για σάρωμα  με τα σκουπίδια». Άλλη μία Ελληνίς πόλις εξαλήφθη από τον χάρτη.

(*) Απ’το τελευταίο ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη «Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας».