Σε ποιές περιοχές της Ελλάδας υπάρχει ανοσία της αγέλης

Παρότι η συλλογική ανοσία ή ανοσία της αγέλης είναι άφθαστος στόχος για πολλές χώρες και στην Ελλάδα έχει εμβολιαστεί περίπου το 42,3% του γενικού πληθυσμού, οπότε συνολικά έχουμε πολύ δρόμο ακόμη για το 75%-80% που απαιτείται, υπάρχει μια περιοχή που τα κατάφερε είτε νοσώντας είτε εμβολιαζόμενη: η Μαλεσίνα στη Φθιώτιδα, μια πόλη περίπου 4.000 κατοίκων. Όμως, το γενικότερα αισιόδοξο της έρευνας, είναι ότι πιθανόν και πολλές άλλες περιοχές να έχουν φτάσει αυτό το ποσοστό ανοσίας στην κοινότητά τους.

Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας εστίασε στη συγκεκριμένη περιοχή καθώς αυτή είχε και πολλά κρούσματα τον χειμώνα που μας πέρασε, και έκανε ορολογικό τεστ αντισωμάτων (μέθοδος ELISA) σε 552 εθελοντές με μέση ηλικία τα 52 έτη. Από αυτούς οι 441 αποδείχθηκε ότι είχαν αντισώματα είτε από εμβολιασμό είτε από νόσηση, που σημαίνει ότι το 80% των εθελοντών κατοίκων που συμμετείχαν στη μελέτη, είναι επαρκώς καλυμμένοι. Σημαίνει, όμως, ότι και η κοινότητα είναι σημαντικά προστατευμένη αφού έχει πετύχει ανοσία σε τόσο υψηλό ποσοστό. Μόνον το 20% των εθελοντών δεν είχαν αντισώματα.

Η ανοσία αυτή δεν είναι σαφές κατά πόσο προστατεύει τον πληθυσμό από “εισβολή” νέων στελεχών όπως η Δέλτα η οποία κερδίζει ραγδαία έδαφος στην Ελλάδα, όμως τεκμαίρεται ότι όσοι την κολλήσουν και έχουν αντισώματα από άλλο στέλεχος ή εμβόλιο, θα νοσήσουν κατά πάσα πιθανότητα ήπια ή ίσως και ασυμπτωματικά. Η έρευνα, που έγινε με την υποστήριξη του δήμου Λοκρών, από την Πνευμονολογική Κλινική και το Τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, έδειξε ότι «πρόκειται για μια περιοχή, επαρκώς προστατευμένη», όπως αναφέρει ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης.

Από τους 441 εθελοντές που ειχαν αντισώματα, το 47% ήταν πρώην ασθενείς, δηλαδή είχαν προσβληθεί από τον κορονοϊό και είχαν αναρρώσει, ενώ το 53% ήταν εμβολιασμένα είτε πλήρως είτε με μία δόση (πλήρως εμβολιασμένοι ήταν ο ένας στους τρεις). Τα τεστ που έγιναν έδειξαν ότι όσοι νόσησαν από κορονοϊό εξακολουθούσαν να έχουν αντισώματα 3,5 μήνες μετά τη διάγνωση, αλλά δεν υπάρχει εικόνα για όσους είχαν νοσήσει παλαιότερα. Μια αντίστοιχη μελέτη της ίδιας επιστημονικής ομάδας στη Δεσκάτη έδειξε, πάντως, διατήρηση των αντισωμάτων σχεδόν σε όλους για διάστημα εννέα μηνών που τους παρακολούθησαν. Η επάρκεια των αντισωμάτων αυτών είναι άλλο ζήτημα και δεν ερευνήθηκε.

Η μεγάλη πλειοψηφία (87%) των πολιτών που εμβολιάσθηκαν δεν είχαν προηγούμενη νόσο από όσο γνώριζαν (εκτος και αν την είχαν περάσει ασυμπτωματικά). Ο εμβολιασμός σύμφωνα με τους μελετητές, προκάλεσε την ανάπτυξη περισσότερων αντισωμάτων σε σύγκριση με τη φυσική νόσηση. Τα αντισώματα ήταν ακόμη περισσότερα μετά την δεύτερη δόση του εμβολίου.

Ενδοοικογενειακή μετάδοση

Μεταξύ των ατόμων που νόσησαν οι μισοί ανέφεραν ότι δεν ήξεραν από πού κόλλησαν και δεν είχαν επαφή με ενεργό κρούσμα τουλάχιστον εν γνώσει τους. Το 40% ανέφερε ως τρόπο μετάδοσης την ενδοοικογενειακή, δηλαδή από πρώτου βαθμού συγγενείς κατά κύριο λόγο. Το 50% των εθελοντών δήλωσαν ότι προσπάθησαν να προσαρμοστούν στα μέτρα της καραντίνας, αυτά όμως κατά τη γνώμη τους δεν εφαρμόστηκαν σωστά από το σύνολο ή και συχνά από τους ίδιους.

Ο κ. Γουργουλιάνης θεωρεί ότι αυτή η μελέτη δείχνει για άλλη μία φορά ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι η ενδοοικογενειακή μετάδοση, ειδικά σε φάσεις καραντίνας, όμως δείχνει και ότι ίσως σε πολλές περιοχές έχει επιτευχθεί, ένα κάποιο τείχος ανοσίας. Αισιοδοξεί ότι η εικόνα που διαμόρφωσε από την έρευνα, υποδηλώνει ότι το τέταρτο κύμα θα είναι αφ΄ενός ήπιο, αφ΄ετέρου μάλλον το τελευταίο.

«Ας δούμε προσεκτικά τα επίπεδα ανοσίας που άφησαν πίσω τους τα κύματα του Νοεμβρίου και του Μαρτίου ανά περιοχή…αντί να μετράμε καθημερινά τα κρούσματα, δηλαδή απλώς μολύνσεις, κατασκευάζοντας μοντέλα πρόβλεψης που επιτείνουν το άγχος, “κοκκινίζουν”, περιοχές όπως τα νησιά μας και πλήττουν την οικονομία μας. Ας βρούμε τρόπους να πείσουμε ειδικά τους ευάλωτους να εμβολιασθούν, ώστε να μην ξανασυζητάμε άσκοπες καραντίνες που επιπλέον επιτείνουν το πρόβλημα με ενδοοικογενειακή μετάδοση. Εάν η φυσική ανοσία σε μια περιοχή αγγίζει ή ξεπερνάει το 20% και οι προστατευμένοι από τα εμβόλια σήμερα είναι το 50% του πληθυσμού, μπορούμε με σχετική ασφάλεια να περιμένουμε μια ήπια, ίσως την τελευταία πανδημική έξαρση», προβλέπει.