Σύστημα υγείας με κέντρο τον ασθενή

Ο ασθενής, όμως, είναι μόνος του και κάθε φορά καλείται να πάρει αποφάσεις για την υγεία του, χωρίς δυνατότητα πληροφόρησης, χωρίς στήριξη, πιεσμένος οικονομικά και κοινωνικά, αντιμέτωπος με την άσχημη συμπεριφορά ορισμένων επαγγελματιών υγείας και ιδιαίτερα κάποιων ιατρών, αλλά και από άλλους εμπλεκόμενους στην υγεία. Στη δημοκρατία ο πολίτης έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις και για τον περισσότερο κόσμο υπάρχουν μόνο υποχρεώσεις.

Όταν αρρωστήσει όμως και είναι ασθενής, τότε έχει διπλάσια δικαιώματα και πολύ λιγότερες υποχρεώσεις. Ποιος είναι, όμως, ο θεματοφύλακας αυτών των δικαιωμάτων του; Η Πολιτεία δια του υπουργείου Υγείας. Τυπικά ναι, νομικά ναι, ουσιαστικά όμως όχι. Όταν ο ασθενής είναι πολίτης και καταβάλλει τις εισφορές του, φορολογείται, συμβάλει με τις δυνάμεις του στην ανάπτυξη και στην δημιουργία στην χώρα του, δικαιούται από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας –ανεξάρτητα από την οικονομική δυνατότητα, το χρώμα, το επάγγελμα, την εθνικότητα, το θρήσκευμά του– να του προσφέρονται τα πιο κάτω εν συντομία:

Ι. Ομάδα ανάκτηση της υγείας. Δηλαδή, σύγχρονη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας με παροχή ποιοτικών υγειονομικών υπηρεσιών. Σύγχρονες μονάδες υγειονομικής φροντίδας των πασχόντων με χρόνιες παθήσεις και σπάνιες παθήσεις. Και ένα σύστημα υγείας εστιασμένο στον άνθρωπο (ανθρωποκεντρικό) και όχι στους επαγγελματίες υγείας ή στους διάφορους τεχνοκράτες.

ΙΙ. Ομάδα διατήρηση της υγείας. Δηλαδή, προαγωγή της υγείας του μέσω προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής, ώστε εάν είναι δυνατόν να μην χρειάζεται ποτέ να επισκεφτεί τα νοσοκομεία.

ΙΙΙ. Ομάδα ανάπτυξη της υγείας. Δηλαδή, η συμπεριφορά όλων των εμπλεκομένων στην υγεία (επαγγελματιών υγείας, διοικητικών υπαλλήλων, προϊσταμένων, διευθυντών κλπ) θα πρέπει να στηρίζεται στην κατανόηση και στον σεβασμό της προσωπικότητας του ασθενούς και όχι στην εκμετάλλευση της θέσης στην οποία βρίσκεται. Κατανόηση και συναίσθηση του ανθρώπινου πόνου και ιδιαίτερα στα άτομα που πάσχουν από χρόνιες και σπάνιες παθήσεις, τα οποία γεννήθηκαν χωρίς να το επιλέξουν πάσχοντες και παλεύουν και θα παλεύουν όλα τα χρόνια για ποιότητα ζωής, διαχείριση της ασθένειάς τους και της ίδιας της ζωής τους. Τέλος, ανάπτυξη και επέκταση της εκπαίδευσης στην υγεία και την κατάρτιση.

Τι θέλει ο ασθενής

Το πιο σημαντικό είναι να ακούγεται η φωνή των ασθενών είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό είτε σε οργανωτικό επίπεδο. Να στηρίζονται οι ΜΚΟ στην υγεία και ιδιαίτερα οι ΜΚΟ των ασθενών και να ακούγεται η φωνή τους, η άποψή τους, διότι είναι τα άτομα που ξέρουν καλύτερα από όλους μας την ασθένεια και πως την βιώνουν. Το σύστημα υγείας το ζουν καθημερινά με τις συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργίας τους. Αυτοί ανταπεξέρχονται μόνοι τους τα προβλήματα διαβίωσης και αντιμετώπισης της ασθένειάς τους, συχνά ολομόναχοι. Άντε κάποιοι “τυχεροί” να γίνουν “θέαμα” στα ΜΜΕ ή σε καμία συγκέντρωση αξιωματούχων, ή να ζητήσουν βοήθεια από κανένα ραδιομαραθώνιο και έτσι όλοι μας να πάμε να κοιμηθούμε ήσυχοι.

Το πιο σημαντικό που θέλει ο ασθενής είναι να αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία με ισοτιμία και ισοπολιτεία, θέλει πρόνοια και όχι ελεημοσύνη. Κατά τη γνώμη μου, Μαραθώνιοι και άλλα δρώμενα με σκοπό την οικονομική ενίσχυση ασθενών δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό Κράτος Πρόνοιας. Σε τέτοιο κράτος υπάρχει Σύστημα Υγείας και Πρόνοια, που χρηματοδοτούνται από τη σωστή και ορθολογιστική διαχείριση των οικονομικών της υγείας.

Οι ιδιώτες, όταν θέλουν να δώσουν θα δώσουν και θέλω να επισημάνω τη μεγάλη ευαισθησία πολλών ανωνύμων χορηγών που χωρίς να αυτοπροβάλλονται, βοηθούν ασθενείς. Εκείνο που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι δεν αποτελεί σωστή πολιτική υγείας όταν κτίζουμε συνεχώς νέα νοσοκομεία πολυτελείας με σούπερ υπηρεσίες και εντυπωσιακά εγκαίνια. Σωστή πολιτική είναι να περιορίζουμε την εισαγωγή ασθενών στα νοσοκομεία, επειδή δεν θα είναι αναγκαία. Οι πολίτες θέλουν να μην φτάνουν στο σημείο να έχουν ανάγκη το νοσοκομείο κι όχι να πηγαίνουν σε ωραία νοσοκομεία.

Χρέος της Πολιτείας είναι να πάρει τα κατάλληλα μέτρα στο πλαίσιο μίας στρατηγικής για την υγεία. Σήμερα διαθέτουμε αρκετή γνώση, πολύ καλούς επαγγελματίες υγείας, ενώ και οι εξελίξεις στην τεχνολογία μας επιτρέπουν να βελτιώσουμε ποιοτικά το επίπεδο υγείας των πολιτών και κατά συνέπεια την ίδια τη ζωή τους. Χρειάζεται, όμως, όραμα σχέδιο και πολιτική βούληση για την εφαρμογή του για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, κάτι που ποτέ δεν είχε η χώρα μας στον τομέα της υγείας. Και όποτε ξεκίνησε, κάτι σταμάτησε μεσοδρομίς.