Σόμπρατζ, το “ερπετό”: Η ιστορία ενός μυθιστορηματικού serial killer

Η ιστορία του απατεώνα και κατά συρροή δολοφόνου Τσαρλς Σόμπρατζ, γνωστού και σαν “το ερπετό” έχει πολλά κοινά με τον “Ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϊ”, τον απίθανο χαρακτήρα της αστυνομικής λογοτεχνίας. Αυτός, εκτός από δολοπλόκος και μηχανορράφος, είναι ένας κοινωνιοπαθής που είναι σε θέση να ξεπεράσει κάθε ηθικό φραγμό για να πετύχει τον σκοπό του.

Μπροστά στον Τσαρλς Σόμπρατζ, όμως, που μόλις αποφυλακίσθηκε από τις φυλακές του Νεπάλ μετά από δύο ολόκληρες δεκαετίες και επέστρεψε στο Παρίσι, ακόμα και ο Ριπλέϊ θυμίζει βασανισμένη ψυχή με αγγελικές διαστάσεις. Εξάλλου, ο τελευταίος αποτελεί αποκύημα της φαντασίας της συγγραφέως Πατρίτσια Χάισμιθ, σε αντίθεση με τον Τσαρλς Σόμπρατζ που καθ’όλη τη διάρκεια της πραγματικής ζωής του ύφανε έναν ολέθριο ιστό εγκλημάτων.

Μετατράπηκε σε έναν από τους πλέον διαβόητους και απεχθείς κατά συρροή δολοφόνους, αποκτώντας πρόσφατα και τη δική του σειρά στο Netflix, που μετατράπηκε σε παγκόσμια επιτυχία. Βρέθηκε στο νούμερο ένα του top 10 με τις δημοφιλέστερες σειρές της διάσημης πλατφόρμας τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Εξάλλου, οι παλαιότεροι θυμούνταν τον άνδρα με τα χίλια πρόσωπα και τα δεκάδες θύματα που άφησε στο διάβα του.

Παρόλα αυτά, ελάχιστοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τη σχέση του με την Ελλάδα. Είναι, άλλωστε, ένα κεφάλαιο της ζωής του που η επίμαχη σειρά το παραβλέπει. Και όμως, όχι απλά πέρασε από την χώρα, αλλά έμεινε σε αυτήν, έδρασε, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Έφερε εις πέρας, όμως, μία κινηματογραφική απόδραση που τον οδήγησε στην Ασία, όπου και συνέχισε τη δολοφονική του μανία. Δεν δίστασε να αφήσει πίσω τον μικρό του αδελφό, που αποφυλακίστηκε 18 χρόνια μετά.

“Το ερπετό”

Αν ο Τσαρλς Σόμπρατζ δεν είχε καταφέρει να αποδράσει από την Αθήνα, ίσως θα είχαν αποφευχθεί τα δεκάδες στυγερά εγκλήματα που τέλεσε. Ίσως τα νεαρά άτομα που τον εμπιστεύτηκαν και έχασαν τη ζωή τους με τραγικό τρόπο από τα χέρια του να ζούσαν ακόμα, όπως εκείνος ζει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο χρόνος θα είχε αφήσει τα σημάδια του στα πρόσωπά τους, όπως ακριβώς συνέβη και σε εκείνον.

Ύστερα, άλλωστε, από 19 ολόκληρα χρόνια, ο κόσμος αντίκρυσε ξανά αυτό το πρόσωπο, αυτό το βλέμμα που ήταν και ο λόγος που κέρδισε το προσωνύμιο “ερπετό”. «Από τα μάτια του καταλάβαινες ότι κυλούσε παγωμένο αίμα στις φλέβες του», έχει δηλώσει ένας από τους βιογράφους του. Έχουν γραφτεί περισσότερα από πέντε βιβλία και έχουν γυριστεί έξι ντοκιμαντέρ.

Στα 78 του χρόνια αφέθηκε ελεύθερος, αφού το δικαστήριο του Νεπάλ έλαβε υπόψιν του την εύθραυστη υγεία του. Χρειάζεται επειγόντως να υποβληθεί σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς, ενώ αντιμετωπίζει και άλλα προβλήματα υγείας. Αν και έχουν περάσει τόσο χρόνια από τότε που τα εγκλήματα, οι αποδράσεις, το ανθρωποκυνηγητό, αλλά και οι πολλές συλλήψεις του κοσμούσαν τα εξώφυλλα όλων των εφημερίδων, κανείς δεν τον έχει ξεχάσει.

Όπως σχολίασε ένας ηλικιωμένος φωτορεπόρτερ που είχε καλύψει κάθε πτυχή της υπόθεσης δεκαετίες νωρίτερα, «όσα έκανε δεν διαγράφονται, δεν λησμονούνται. Είναι αρκετά ώστε να τον κατατάξουν στους πραγματικά κακούς σπόρους αυτής της ζωής». Βγήκε από την φυλακή που αποκαλούσε σπίτι επί τόσα χρόνια, δίχως να κάνει κανένα σχόλιο.

Επίθεση στη Δικαιοσύνη

Είχε, όμως, πολλά να πει στους δημοσιογράφους που αποφάσισαν να τον ακολουθήσουν και κατά την επιστροφή του στο Παρίσι. Επιβιβάστηκαν και αυτοί στο αεροπλάνο που τον μετέφερε από το Νεπάλ στην Ντόχα του Κατάρ και από εκεί στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Σόμπρατζ διαβεβαίωσε το δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου πως είναι “αθώος”. «Είμαι αθώος για όλες αυτές τις υποθέσεις, εντάξει; Όλα οικοδομήθηκαν πάνω σε πλαστά έγγραφα. Έχω πολλά να κάνω. Πρέπει να υποβάλω μήνυση σε πολλά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του κράτους του Νεπάλ», ισχυρίστηκε.

Συνέχισε κατηγορώντας το δικαστή. «Ο δικαστής, χωρίς να ρωτήσει τον παραμικρό μάρτυρα και χωρίς να επιτρέψει στον κατηγορούμενο να παρουσιάσει το παραμικρό επιχείρημα, έγραψε την ετυμηγορία. Τα δικαστήρια του Νεπάλ… όλοι οι δικαστές, ήταν μεροληπτικοί». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η Γαλλίδα δικηγόρος του. «Χρειάστηκε περισσότερο από 19 χρόνια για να ξαναβρεί την ελευθερία του και είμαι ευτυχής γι’ αυτό και πολύ σοκαρισμένη. Καταδικάστηκε αδίκως για μια υπόθεση κατασκευασμένη με πλαστά στοιχεία από την αστυνομία του Νεπάλ. Είναι σκάνδαλο, τον ως ένα κατά συρροή δολοφόνο, πράγμα που είναι εντελώς ψευδές».

Παρά τους ισχυρισμούς του, ο Σόμπρατζ καταζητείται ως δολοφόνος και από άλλα κράτη, μιας και δρούσε επί πολλά χρόνια σε αρκετές χώρες της Ασίας. Γεννήθηκε από Ινδό πατέρα και Βιετναμέζα μητέρα. Απέκτησαν και ένα ακόμα παιδί, την αδελφή του. Ο πατέρας τους εγκατέλειψε την οικογένεια και έτσι μητέρα και παιδιά μετακόμισαν στη Γαλλία και συγκεκριμένα στο Παρίσι. Εκεί ήταν που η μητέρα παντρεύτηκε έναν Γάλλο αξιωματικό. Από τον γάμο αυτό γεννήθηκε ο ετεροθαλής αδελφός του.

Ο Σόμπρατζ ποτέ δεν εντάχθηκε στην οικογένεια. Ενδεικτικό ήταν ότι ο πατριός του υιοθέτησε την αδελφή του, αλλά όχι εκείνον, τον οποίο και επιθυμούσε διακαώς να διώξει από το σπίτι.  Ακόμα και η σχέση με τη μητέρα του ήταν προβληματική. Στο πρόσωπό του εκείνη δεν σταμάτησε να βλέπει ποτέ τον πρώτο της σύζυγο, ο οποίος την είχε προδώσει.

Από μικρός στις φυλακές

Όσοι ειδικοί και μη επιχείρησαν να κατανοήσουν τον ψυχισμό του, ισχυρίστηκαν ότι η έλλειψη της μητρικής αγάπης λειτούργησε καταλυτικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Από την εφηβεία είχε, άλλωστε, αρχίσει να επιδεικνύει μία ροπή προς το έγκλημα. Ήταν μόλις 12 ετών όταν διέπραξε το πρώτο του έγκλημα. Έκτοτε, λήστευε κυρίως ηλικιωμένες γυναίκες, γειτόνισες, ακόμα και συμμαθητές του. Κατέληξε άπειρες φορές στο κρατητήριο και κάποιες άλλες στη φυλακή για μικροαδικήματα.

Την πρώτη φορά που καταδικάστηκε σε φυλάκιση ήταν 19 χρόνων για ληστεία. Τον έστειλαν στη φυλακή Poissy, κοντά στο Παρίσι, ένα κτίριο που είχε δημιουργηθεί τον 16ο αιώνα ως μοναστήρι και στα κελιά υπήρχε χώρος μονάχα για ύπνο. Η επαφή του, όμως, με εγκληματίες φάνηκε ότι δεν λειτούργησε αποτρεπτικά. Αντιθέτως. Από μικροαπατεώνας αναβαθμίστηκε σε κανονικό εγκληματία, ενώ πήρε και την πρώτη γεύση του από την καλή κοινωνία του Παρισιού.

Άγνωστο πώς, αλλά έπεισε έναν αριστοκράτη να λειτουργήσει ως μέντοράς του. Πράγματι, τον σύστησε στον κύκλο του και μέσω αυτού γνώρισε την πρώτη του σύζυγο, γόνο καλής οικογενείας. Τη δεκαετία του1970, όμως, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Παρίσι. Ο κλοιός είχε αρχίσει να στενεύει και τα θύματα από τις απάτες του πλήθαιναν. Τα δημοσιεύματα για τη δράση του και 2-3 φωτογραφίες του που είχαν κυκλοφορήσει τον καθιστούσαν ευάλωτο.

Επόμενος στόχος του ήταν η Κωνσταντινούπολη και αμέσως μετά η Αθήνα. Είχε ήδη εξασφαλίσει τουλάχιστον 10 διαφορετικά διαβατήρια, με τα οποία κυκλοφορούσε. Στην Κωνσταντινούπολη ήταν που συνάντησε έπειτα από χρόνια τον μικρότερο ετεροθαλή αδελφό του Αντρέ, τον οποίο πήρε υπό την προστασία του ή για την ακρίβεια τον έχρισε συνεργό του. Οι δυο τους αποτελούσαν μία είδους συμμορία, με τον μεγάλο αδελφό να κινεί τα νήματα. Αυτός ήταν ο λόγος που αποφάσισαν να μετακομίσουν στην Ελλάδα.

Στην Ελλάδα του 1973… 

Προσγειώθηκαν στις 29 Νοεμβρίου 1973, λίγες ημέρες μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Η ένταση και το χάος συνιστούσαν ιδανικές συνθήκες για τη δράση τους! Υπήρχε, όμως, και κάτι άλλο πίσω από την επιλογή της Ελλάδας. Αν και ο Σόμπρατζ μετά βίας πήγε σχολείο, διάβαζε μανιακά και ήταν έξυπνος. Ενημερωνόταν για τις πολιτικό-κοινωνικές συνθήκες που ίσχυαν σε κάθε χώρα, προχωρώντας σχεδόν στην χαρτογράφησή της.

Στην Τουρκία είχε ήδη μπει στο στόχαστρο των αρχών, οι οποίες και τον αναζητούσαν. Γνώριζε για τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, διαβεβαιώνοντας τον αδελφό του ότι οι δύο χώρες δεν θα συνεργάζονταν ποτέ για να τους πιάσουν. Αντιμετώπισε την Ελλάδα σαν ένα είδος άσυλου. Δεν είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύει στην Αθήνα, την οποία φαίνεται να γνωρίζει αρκετά καλά. Κατέλυσε στο ξενοδοχείο Χίλτον και έστειλε τον αδελφό του σε ένα άλλο, πιο κεντρικό. Αγόρασε δύο πανάκριβα κοστούμια, έκλεψε ένα χρυσό ρολόι και συστηνόταν σαν επιχειρηματίας.

Στο ξενοδοχείο Χίλτον γνώρισε έναν Λιβανέζο επιχειρηματία, τον οποίο νάρκωσε και του πήρε το πορτοφόλι. Επέστρεψε στο ξενοδοχείο, τηλεφώνησε στον αδελφό του και συναντήθηκαν στο δωμάτιο του για να του διηγηθεί την επιτυχία του. Δεν ήταν το μοναδικό θύμα τους. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του έκαναν αυτό που ήξεραν καλύτερα. Λήστευαν τουρίστες, ντόπιους, κοσμηματοπωλεία, αλλά και νεαρές γυναίκες, παριστάνοντας τους πλούσιους τουρίστες που επιζητούν συντροφιά.

Δραστηριοποιήθηκαν και στη Ρόδο, όπου και συνελήφθησαν για κλοπές. Την περίοδο εκείνη, η Ρόδος ήταν συνώνυμη της καλοπέρασης και του ελληνικού καλοκαιριού, ένα από τα πλέον κοσμικά νησιά. Οι δυτικοί τουρίστες με πτήσεις τσάρτερ έφερναν πολλά χρήματα, με το δολάριο να γίνεται το δεύτερο νόμισμα, λόγω του αμερικανικού στόλου που στάθμευε συχνά με χιλιάδες ναύτες στο νησί.

Μυθιστορηματική απόδραση

Κάθε βράδυ, το “ερπετό” και ο αδελφός του έβγαιναν παγανιά με σκοπό να ληστέψουν. Εντέλει, όμως, πιάστηκαν στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Ενώ οι επιβάτες ανέβαιναν στο λεωφορείο που θα τους μετέφερε στο αεροπλάνο, ο Λιβανέζος που είχε πέσει θύμα βρέθηκε στην ίδια πτήση και αναγνώρισε τον κλέφτη. Ξεκίνησε καυγάς και ο οδηγός του λεωφορείου κάλεσε την αστυνομία.

Μία σακούλα διαβατήρια, χρήματα, και ένα γουόκι τόκι, τεχνολογικά πολύ πιο προηγμένο από αυτά που είχε ο ελληνικός στρατός, δεν άφησε αμφιβολία στους ατυνομικούς. Μεταφέρθηκαν και οι δύο στα κρατητήρια. Το “ερπετό” είχε, όμως, φροντίσει να πάρει τα μέτρα του. Είχε πείσει τον αφελή αδελφό του ότι τους συνέφερε να αλλάξουν διαβατήρια. Έτσι όταν οδηγήθηκαν στον Κορυδαλλό, νόμιζαν ότι ο μικρός αδελφός ήταν ο διαβόητος εγκληματίας, ο εγκέφαλος για τον οποίο τους είχαν προειδοποιήσει και άλλες χώρες. Τα αδέλφια κατέληξαν στις φυλακές του Κορυδαλλού και μετά στις φυλακές της Αίγινας, με την ποινή τους να ξεπερνάει τους 18 μήνες κάθειρξης.

Το “ερπετό” κατέστρωσε την τρίτη επιτυχημένη απόδρασή του. Τον Φεβρουάριο του 1974, στο διπλανό από το δικό του κελί έβαλαν δύο Αμερικανούς, που έχουν συλληφθεί για κατοχή μαριχουάνας. Ο ένας ήταν ο Τζέρι από τη Νέα Υόρκη, πρώην προγραμματιστής. Μαζί με τον Σόμπρατζ κατέστρωσαν ένα σχέδιο. Στο επισκεπτήριο, η κοπέλα του Τζέρι κατάφερε να του περάσει μία λίμα, σχοινί και μεγάλες σιδερένιες σφήνες.

Ο Σόμπρατζ ξεκίνησε να σκάβει ένα τούνελ από το κελί του με σκοπό να βγουν νύχτα στο προαύλιο και από εκεί να αναρριχηθούν στον εξωτερικό τοίχο. Έτσι άφησε τον αδελφό του να σαπίζει. Τελικά ο Αντρέ αποκάλυψε ότι ήταν ο αδελφός του Σόμπρατζ και παραδόθηκε από τις ελληνικές αρχές στις τουρκικές. Εκεί καταδικάστηκε σε καταναγκαστικά έργα. Την ίδια περίοδο ο ετεροθαλής αδελφός του ταξιδεύει από την Ινδία στο Ιράν. Εκεί έβρισκε γαλλόφωνους ή αγγλόφωνους τουρίστες, συνήθως ζευγάρια, τους έκανε φίλους και μετά τους πρότεινε να τον βοηθήσουν στη μεταφορά κοσμημάτων με το αζημίωτο. Αν δεν δέχονταν, έκλεβε τα χρήματά τους, τα διαβατήρια και τα εισιτήριά τους.

Τα περισσότερα εγκλήματά του τα διέπραξε στην Μπανγκόκ. Πλέον, ναρκώνει τα θύματά του, τα ληστεύει και στη συνέχεια τα σκοτώνει. Στις περισσότερες περιπτώσεις επρόκειτο για τουρίστριες από δυτικές χώρες. Το όνομα του Σόμπρατζ συνδέθηκε με περίπου 20 φόνους. Κάποιοι κάνουν λόγο ακόμα και για 30 ή 40. Ακόμα κι αν αυτός εμμένει στην αθωότητά του, εκείνοι που σώθηκαν ως δια μαγείας έχουν αναγνωρίσει στο πρόσωπό του τον άνθρωπο που δίχως τύψεις ή συναίσθημα αφαιρούσε ζωές.