Στατιστικά των εθνικών ομάδων ποδοσφαίρου σε Πανευρωπαϊκό και Μουντιάλ

Η Σοβιετική Ένωση έχει το ρεκόρ των συνεχών προκρίσεων στα ημιτελικά του Euro (4 φορές, 1960-72). Η Γερμανία είναι η μόνη χώρα, που προκρίθηκε στους «4» σε τρεις συναπτές διοργανώσεις εις διπλούν (1972, 1976, 1980 και 1988, 1992, 1996) και η μόνη που έπαιξε στον τελικό σε 3 συνεχή πρωταθλήματα (1972, 1976, 1980). Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν σχεδόν τις ίδιες προκρίσεις στα ημιτελικά του Euro (6 έναντι 5), και τις ίδιες στο Μουντιάλ (από 2).

Η Γερμανία μέχρι το 2008 έπαιζε στον τελικό σχεδόν ανά δύο διοργανώσεις (6 στις 13), ρεκόρ μοναδικό στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (ουσιαστικά 6 στις 11, αφού στα δύο πρώτα Euro – 1960 & 1964 – δεν συμμετείχε). Επίσης, η γερμανική εθνική ομάδα στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα που συμμετείχε, μόνο σε ένα Euro δεν προκρίθηκε στην τελική φάση (1968). Η Γερμανία παρουσίασε πρωτοφανή σταθερότητα και πέτυχε μία μοναδική επίδοση την περίοδο 1966-1996, αφού σε σύνολο 16 διοργανώσεων (8 Παγκοσμίου Κυπέλλου και 8 Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος) προκρίθηκε στην τετράδα 12 φορές (από 6 σε κάθε διοργάνωση).

Η Σοβιετική Ένωση έχασε σε 3 μεγάλους τελικούς Euro (1964, 1972, 1988), όπως και η Γερμανία (1976, 1992, 2008), ενώ η Γιουγκοσλαβία έχασε σε 2 μεγάλους τελικούς (1960, 1968). Η Αγγλία έπαιξε μεγάλο τελικό μόλις το 2021, ενώ η Ιταλία αναδείχθηκε εκ νέου πρωταθλήτρια Ευρώπης μετά από 53 χρόνια (1968-2021). Η Αγγλία επί 60 έτη (1960-2020) δεν είχε συμμετάσχει σε τελικό Euro, αλλά μέσα σε τρία χρόνια (2021, 2024) έπαιξε σε δυο συνεχόμενους τελικούς (έχασε και τους δύο).

Η Ολλανδία στην καλύτερη περίπτωση θα είναι 40 χρόνια χωρίς τρόπαιο Euro (από το 1988, αφού η επόμενη διοργάνωση είναι το 2028), αλλά και χωρίς συμμετοχή σε τελικό Euro. Aπό τις ιστορικά μεγάλες ομάδες το μεγαλύτερο απωθημένο το έχουν η Ουγγαρία, η Σουηδία και το Βέλγιο, που ακόμη δεν έχουν κατακτήσει κάποιο μεγάλο τρόπαιο. Με το απωθημένο της μη κατάκτησης τίτλου έμεινε και η πρώην Γιουγκοσλαβία. Απωθημένο αρχίζει να δημιουργείται και για τη Γερμανία στο Euro, αφού τελευταία φορά το πήρε το 1996, δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση θα το κατακτήσει εκ νέου μετά από 32 χρόνια (2028). Η Γερμανία δεν μπόρεσε να κατακτήσει το Euro στην έδρα της και τις δυο φορές που το διοργάνωσε (1988, 2024), και μάλιστα δεν συμμετείχε ούτε στον τελικό. Η Ισπανία είχε κενό 44 χρόνων (1964-2008) χωρίς να κατακτήσει κάποιο τίτλο. Επίσης, η Ουγγαρία είχε να προκριθεί σε τελική φάση Euro 44 χρόνια (1972-2016).

Η Ελλάδα και η ΕΣΣΔ (1960) είναι οι μόνες χώρες που κατέκτησαν τον ευρωπαϊκό τίτλο με την πρώτη φορά που προκρίθηκαν στους «4», χωρίς προηγουμένως να έχουν προκριθεί στα ημιτελικά στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Η Ουαλία προκρίθηκε στα ημιτελικά με την πρώτη συμμετοχή της σε τελική φάση Euro (2016). Η Ισλανδία με πληθυσμό μόλις 390.000 κατοίκους, έχει προκριθεί στους «8» σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και σε τελική φάση Μουντιάλ. Η Γιουγκοσλαβία, από το 1960 μέχρι το 2004, προκρινόταν στην τελική φάση του Euro διοργάνωση παρά διοργάνωση (σε 6 από τις 12) χωρίς καμία απόκλιση. Αντίθετα, η Σερβία προκρίθηκε για πρώτη φορά σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος μόλις το 2024. Η Κροατία δεν έχει συμμετάσχει ποτέ μέχρι σήμερα στα ημιτελικά του Euro, παρότι έχει καταταγεί 3 φορές στην πρώτη τριάδα στο Μουντιάλ.

Οι περιπτώσεις Βελγίου, Ολλανδίας και Αγγλίας

Το Βέλγιο έχει προκριθεί 14 φορές σε τελική φάση Μουντιάλ, αλλά μόνο 7 φορές σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (τρεις φορές περισσότερες από την Ελλάδα). Το Βέλγιο στην καλύτερη περίπτωση θα έχει 48 χρόνια (1980-2028) να προκριθεί στους «4» του Euro. Η Δανία έχει προκριθεί 10 φορές σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, αλλά μόλις 6 φορές σε τελική φάση Μουντιάλ. Η Ελβετία προκρίθηκε σε 6 Euro, αλλά σε 12 Μουντιάλ.

Η Τουρκία την περίοδο 1996-2024 προκρίθηκε στην τελική φάση του Euro σε 6 από τις 8 διοργανώσεις. Δέκα εθνικές ομάδες που έχουν περισσότερες συμμετοχές σε τελική φάση Euro από την Ελλάδα, δεν κατόρθωσαν να το κατακτήσουν (12 χώρες, με άλλες δυο που έχουν ίδιο αριθμό συμμετοχών με την Ελλάδα). Από τις χώρες που κατέκτησαν τον ευρωπαϊκό τίτλο, μόνο η Ελλάδα και η Δανία δεν έχουν προκριθεί στα ημιτελικά του Μουντιάλ.

Η Ολλανδία έχει προκριθεί 11 φορές στους «4» σε Euro και Μουντιάλ (13 φορές με το Nations League), αλλά έχει μόνο ένα τρόπαιο, όπως και η ελληνική εθνική ομάδα που έχει μόνο μια πρόκριση στους «4»(!). Αυτό δείχνει για την Ολλανδία, ότι κάτι της λείπει αγωνιστικά για να φτάσει μέχρι το τέλος ή είναι ψυχολογικό. Η Ολλανδία έχει χάσει 5 στους 6 ημιτελικούς στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Η Αγγλία έχει αποκλεισθεί 7 φορές στα πέναλτι (!) σε Euro και Μουντιάλ (1990, 1996, 1998, 2004, 2006, 2012, 2021), ενώ και το 2022 έχασε πέναλτι στην κανονική διάρκεια του αγώνα στον προημιτελικό με τη Γαλλία στο Μουντιάλ όπου έχασε, αλλιώς το ματς θα πήγαινε στην παράταση.

Η Αγγλία έχει μόνο ένα μεγάλο τρόπαιο (το 1966 το Μουντιάλ) και αυτό αμφισβητείται έντονα, διότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι η μπάλα πέρασε τη γραμμή στο τρίτο γκολ των Άγγλων στον τελικό. Αυτό είναι κομβικής σημασίας, διότι μετά το 3-2 οι Γερμανοί εκ των πραγμάτων βγήκαν μπροστά για να ισοφαρίσουν, οπότε σε διαφορετική περίπτωση πιθανότατα δεν θα δέχονταν και τέταρτο γκολ.

Η Ιταλία στις τελευταίες 6 διοργανώσεις Μουντιάλ και Euro (2014-2024) προκρίθηκε στους «4» μόνο μία φορά (2021). Η Γερμανία για πρώτη φορά στην ιστορία βρέθηκε εκτός τετράδας σε 4 συνεχόμενες διοργανώσεις (2018-2024) μεγάλου τουρνουά (Παγκόσμιο Κύπελλο ή Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα), και για πρώτη φορά εκτός τελικού για 5 συνεχόμενες διοργανώσεις (2016-2024). Η Ελβετία και τις δύο φορές που προκρίθηκε στους «8» στο Πρωτάθλημα Ευρώπης (2021, 2024) αποκλείστηκε από τα ημιτελικά στα πέναλτι.

Η δική μας πορεία

Η Ελλάδα προκρίθηκε για πρώτη φορά σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (1980) πριν από τις Πορτογαλία (1984), Ρουμανία (1984), Σκωτία (1992), Σουηδία (1992), Ελβετία (1996), Βουλγαρία (1996), και Πολωνία (2008). Η Ολλανδία, η Δανία και η Ελλάδα είναι οι μόνες εθνικές ομάδες που δεν έχουν δεχθεί τέρμα στον τελικό (έπαιξαν και οι τρεις μία φορά σε τελικό Euro).

Δέκα (10) εθνικές ομάδες κατέκτησαν τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης (Σοβιετική Ένωση, Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Τσεχοσλοβακία, Γαλλία, Ολλανδία, Δανία, Ελλάδα και Πορτογαλία), ενώ άλλες τέσσερις (4) έπαιξαν στον τελικό (Γιουγκοσλαβία, Βέλγιο, Τσεχία, Αγγλία). Όμως, στις δύο πρώτες διοργανώσεις (1960, 1964) η τελική φάση είχε μόνο 4 ομάδες, οι οποίες προκρίθηκαν δίνοντας νοκ-άουτ αγώνες (δεν υπήρξαν προκριματικοί όμιλοι). Η τελική φάση είχε μόνο 4 ομάδες μέχρι και το Euro 1976.

Στη διοργάνωση του 1960 μετείχαν μόνο 17 ομάδες (μεταξύ άλλων δεν πήραν μέρος η Γερμανία, η Ιταλία και η Αγγλία), ενώ η Γερμανία δεν πήρε μέρος ούτε στη διοργάνωση του 1964 (στο Euro 1964 προκρίθηκε στους «8» και το Λουξεμβούργο). Στη διοργάνωση του 1968 η Ιταλία – που ήταν γηπεδούχος – προκρίθηκε στον τελικό σε βάρος της Σοβιετικής Ένωσης στο στρίψιμο του νομίσματος.

Μόνο η Ισπανία κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα δύο φορές σερί (2008, 2012), και επιπλέον είναι η μοναδική χώρα που αναδείχθηκε τέσσερις φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης χάνοντας μόνο σε έναν τελικό. Η Σοβιετική Ένωση (1960) και η Τσεχοσλοβακία (1976) είναι οι μοναδικές ομάδες της Ανατολικής Ευρώπης που κατέκτησαν τον ευρωπαϊκό τίτλο. Τέλος, σε μία διοργάνωση (1992) η ομάδα που κατέκτησε το τρόπαιο (Δανία) είχε αποκλεισθεί στην προκριματική φάση των ομίλων· όμως, έλαβε μέρος στην τελική φάση λόγω του αποκλεισμού της Γιουγκοσλαβίας.

Σε 11 από τους 17 τελικούς Euro, η νικήτρια πέτυχε δύο γκολ (το 1968 ο πρώτος τελικός μεταξύ Ιταλίας-Γιουγκοσλαβίας είχε λήξει 1-1), ενώ 7 από τους 10 ήταν συνεχόμενοι (1976-2000). Μόνο σε δύο τελικούς η νικήτρια πέτυχε πάνω από δύο γκολ (το 1972 η Δυτική Γερμανία επί της ΕΣΣΔ με 3-0, και το 2012 η Ισπανία επί της Ιταλίας με 4-0). Η Ιταλία έχει δεχθεί 4 τέρματα και σε τελικό Μουντιάλ (το 1970 από τη Βραζιλία).

Οι τροπαιούχοι

Ένδεκα (11) ευρωπαϊκές εθνικές ομάδες (9 υφιστάμενες) κατέκτησαν ευρωπαϊκό ή/και παγκόσμιο τίτλο: οι 10 προαναφερθείσες που κέρδισαν το Euro και η Αγγλία το Παγκόσμιο Κύπελλο. Η Ελλάδα είναι 5η στην Ευρώπη σε κατακτήσεις Euro, και 5η στην Ευρώπη σε κατακτήσεις Euro και Μουντιάλ μαζί. Δεκαεπτά (17) ευρωπαϊκές εθνικές ομάδες έπαιξαν σε τελικό Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ή/και Παγκοσμίου Κυπέλλου: οι 14 προαναφερθείσες που έπαιξαν σε τελικό Euro, και οι Σουηδία, Ουγγαρία, Κροατία σε τελικό Μουντιάλ. Από τις 17 εθνικές ομάδες, οι 3 δεν υφίστανται πλέον. Τα 7 τελευταία Euro (2000-2024) τα κατέκτησαν χώρες της νότιας Ευρώπης (Ισπανία 3, και από 1 οι Γαλλία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιταλία).

Η Γερμανία έχει το ρεκόρ συμμετοχών τόσο σε μεγάλους τελικούς του Μουντιάλ (8 φορές), όσο και σε μεγάλους τελικούς του Πρωταθλήματος Ευρώπης (6 φορές). Δηλαδή, η Γερμανία αγωνίσθηκε συνολικά σε 14 μεγάλους τελικούς, αλλά έχασε τους 7 (άρα, με ποσοστό επιτυχίας 50% δεν δικαιολογείται να λέγεται ότι «στο τέλος κερδίζει πάντα η Γερμανία»…), ακολουθούμενη από την Ιταλία (10 μεγάλοι τελικοί – 6 στο Μουντιάλ και 4 στο Πρωτάθλημα Ευρώπης).

Η Γερμανία είναι πρώτη στην Ευρώπη σε σύνολο τίτλων (7 → 4 παγκόσμιοι – 1954, 1974, 1990, 2014 και 3 ευρωπαϊκοί – 1972, 1980, 1996), με δεύτερη την Ιταλία (6 τίτλοι → 4 παγκόσμιοι – 1934, 1938, 1982, 2006, και 2 ευρωπαϊκοί το 1968 & 2021). Η Ιταλία την περίοδο 1970-2006 έπαιζε σε τελικό Μουντιάλ ή το κατακτούσε κάθε 12 έτη. Η γαλλική εθνική ομάδα (1998, 2000) είναι μαζί με την ισπανική (2010, 2012) οι μόνες, που αναδείχθηκαν πρωταθλήτριες Ευρώπης αμέσως μετά την κατάκτηση του Μουντιάλ. Η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που κατέκτησε τρία συνεχόμενα μεγάλα τρόπαια (2008, 2010, 2012).

Πέντε (5) φορές στην ιστορία του ποδοσφαίρου – σε σύνολο 14 τελικών που μετείχε η διοργανώτρια χώρα (8 στο Μουντιάλ και 6 στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα) – η γηπεδούχος ομάδα έχασε στον τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου ή Πρωταθλήματος Ευρώπης: το 1950 (Βραζιλία – Ουρουγουάη 1-2), το 1958 (Σουηδία – Βραζιλία 2-5), το 2004 (Πορτογαλία – Ελλάδα 0-1), το 2016 (Γαλλία – Πορτογαλία 0-1), και το 2021 (Αγγλία – Ιταλία 1-1, 2-3 πέν.). Δηλαδή, η ελληνική εθνική ομάδα είναι η πρώτη που το κατάφερε στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.