Έξι οι θάνατοι παιδιών από στρεπτόκοκκο στην Ελλάδα – Τι συνέβη με τον 7χρονο

Ο θάνατος ενός 7χρονου αγοριού στη Θεσσαλονίκη, ανέβασε σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ σε έξι τα παιδάκια που έχασαν τους τελευταίους πέντε μήνες τη ζωή τους από στρεπτόκοκκο στη χώρα μας. Οι εξετάσεις που “βγήκαν” σήμερα, έδειξαν ότι το άτυχο αγοράκι από την Νάουσα Ημαθίας είχε στρεπτόκοκκο και όχι γαστρεντερίτιδα όπως έλεγαν επί τρεις ημέρες στο νοσοκομείο όπου είχε διακομισθεί το παιδί. Ο στρεπτόκοκκος κατά πάσα πιθανότητα θα είχε αντιμετωπισθεί εάν είχε χορηγηθεί στο παιδί αντιβίωση εγκαίρως. Για το ζήτημα διατάχθηκε και ΕΔΕ, ώστε να διερευνηθεί τυχόν ιατρική αμέλεια.

Τα αντιβιοτικά χορηγούνται πλέον με μεγάλη φειδώ, λόγω του ότι διεθνώς υπάρχει μεγάλη αύξηση σε μικρόβια που αντιστέκονται σε αυτά, και οι γιατροί διστάζουν να συστήσουν αντιβίωση στους Έλληνες ασθενείς, εκτός και αν είναι βέβαιοι ότι πρόκειται για μικροβιακή λοίμωξη, κάτι που σπάνια είναι ξεκάθαρο εξαρχής. Στη Βρετανία, αντίστοιχα, όπου έχουν καταγραφεί πάνω από 428 θάνατοι ηλικιωμένων και παιδιών από το ίδιο βακτήριο, άλλαξαν ήδη από πέρσι “γραμμή” επί του συγκεκριμένου ζητήματος, και ειδικά στα παιδιά χορηγούν αντιβίωση με μεγαλύτερη ευκολία.

Η σχετική ανακοίνωση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) αναφέρει ότι «ο οργανισμός ενημερώθηκε από νοσηλευτικό ίδρυμα της Θεσσαλονίκης σχετικά με περιστατικό διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής νόσου (iGAS) από στρεπτόκοκκο ομάδας Α (Streptococcus pyogenes) σε αγόρι ηλικίας επτά ετών, που κατέληξε στη ΜΕΘ του Ιπποκρατείου με κλινική εικόνα σηπτικής καταπληξίας. Πρόκειται για το έκτο μεμονωμένο περιστατικό θανάτου από iGAS σε παιδί στην Ελλάδα, κατά το έτος 2023».

Άγνωστο για ποιο λόγο, ενώ από την επιδημία και τους θανάτους παιδιών στη Βρετανία ήδη από το Σεπτέμβρη του 2022 όλες οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν “το νου τους” στο πρόβλημα του επιθετικού στρεπτόκοκκου, στην Ελλάδα το παθογόνο δεν βρισκόταν στη λίστα επιτήρησης. Μόλις τον Ιανουάριο ο ΕΟΔΥ ζήτησε από τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας να δηλώνονται σε αυτόν τα περιστατικά της διεισδυτικής λοίμωξης από στρεπτόκοκκο ομάδας Α και κατά συνέπεια δεν ξέρουμε ακριβή αριθμό κρουσμάτων ή και θανάτων μέσα στο 2022.

Τώρα που ουσιαστικά “μετράμε” ένα θάνατο παιδιού το μήνα, ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε ότι «εστάλησαν οδηγίες στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας σχετικά με τη διαχείριση κρουσμάτων iGAS στο οικιακό και σχολικό περιβάλλον και ενημερώθηκε η επιστημονική κοινότητα». Αυτό έχει σημασία επειδή μπορεί να έχει μεταδοθεί το πρόβλημα και σε συμμαθητές ή ευάλωτους συγγενείς των παιδιών.

Το βακτήριο

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι η συνηθέστερη αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Η συχνότητα εμφάνισης της φαρυγγίτιδας από GAS συνήθως κορυφώνεται κατά τους χειμερινούς μήνες και στις αρχές της άνοιξης. Συνήθως δεν προκαλείται σοβαρή και απειλητική για τη ζωή λοίμωξη iGAS, εντούτοις πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά εγκαίρως.

Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α προκαλεί συμπτώματα κυρίως σε παιδιά κάτω των 10-12 ετών αλλά και σε άτομα άνω των 65. Συνήθως προκαλεί λοιμώξεις όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, πυρετό και δερματικό εξάνθημα, την ασθένεια που είναι πιο γνωστή ως οστρακιά. Τα συμπτώματα δεν είναι ίδια σε όλους όσοι προσβάλλονται. Αν ο στρεπτόκοκκος προκαλέσει φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, τότε ο ασθενής παρουσιάζει πυρετό, δυσκολία στην κατάποση από πονόλαιμο, πιθανόν συνάχι και ίσως δύσπνοια, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα (δηλαδή πύο στις αμυγδαλές) και διόγκωση λεμφαδένων της περιοχής.

Όμως ο στρεπτόκοκκος μπορεί να προκαλέσει και νεκρωτική περιτονίτιδα και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας. Δεν γνωρίζουμε πώς και πότε ακριβώς επιβαρύνθηκε η κατάσταση του 7χρονου στην Ημαθία. Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Κωνσταντίνος Νταλούκας, σε συνέντευξή του είπε ότι τα σοβαρά περιστατικά από στρεπτόκοκκο είναι σπάνια και κατά κανόνα το πρόβλημα διαγιγνώσκεται από παιδιάτρους, οι οποίοι κατά κανόνα συνιστούν αντιβίωση για δέκα ημέρες.

«Σπανίως, το μικρόβιο ξεφεύγει και περνά στην κυκλοφορία του αίματος, προσβάλλοντας αρκετά όργανα, όπως οι πνεύμονες. Η λοίμωξη είναι πολύ σοβαρή σε αυτή την περίπτωση. Οι γονείς όταν πονάει ο λαιμός του παιδιού και έχει πυρετό, πρέπει να το πηγαίνουν να το δει ο παιδίατρος ή πάντως να του τηλεφωνούν για οδηγίες από την πρώτη ημέρα του πυρετού. Δεν πρέπει οι γονείς να περιμένουν από μόνοι τους τρεις ημέρες, είναι ένας μύθος και αυτά τα λέγαμε παλιά, όχι πλέον. Η όποια αναμονή αποφασίζεται από το γιατρό, που έχει και την ευθύνη», είπε ο κ. Νταλούκας. Εντούτοις οι γονείς εν προκειμένω όχι μόνον σε παιδίατρο πήγαν, αλλά και στο νοσοκομείο.

Το αγοράκι από τη Νάουσα

Το αγοράκι πήγαινε σε σχολείο της κοινότητας Στενημάχου (8 χλμ από τη Νάουσα, με 700 κατοίκους), και αυτό έμεινε σήμερα κλειστό. Ο κοινοτάρχης είπε ότι το κλείνει για μία ημέρα σε ένδειξη πένθους, προφανώς για να μην έρθει σε αντιπαράθεση με τα υπουργεία Παιδείας και Υγείας. Στην ουσία ήταν απόφαση για καραντίνα, αφού το βακτήριο μεταδίδεται εύκολα και καλό ήταν να έχουν περάσει λίγες ημέρες προτού ξαναλειτουργήσει -το παιδί νόσησε προ τετραημέρου. Αν δηλαδή είχε κολλήσει και άλλο παιδάκι, αυτό το τριήμερο αρκούσε για την εκδήλωση συμπτωμάτων. Στην Βρετανία αντίστοιχα χορηγούν πολλές φορές προληπτική αγωγή σε τάξεις με πάνω από ένα κρούσμα.

Όσον αφορά τα συμπτώματα του παιδιού, ο πατέρας δήλωσε ότι το αγοράκι είχε χαμηλό πυρετό το βράδυ της περασμένης Παρασκευής και του έδωσαν απλώς αντιπυρετικό. Το Σάββατο ο πυρετός ανέβηκε και το παιδί έκανε εμετούς, οπότε οι γονείς το πήγαν στο  νοσοκομείο της Νάουσας. Εκεί οι γιατροί είπαν ότι είπαν πως πρόκειται μάλλον για ιογενή γαστρεντερίτιδα, του έκαναν εξετάσεις και το έστειλαν σπίτι.

«Φύγαμε και επιστρέψαμε μετά από λίγη ώρα για να πάρουμε αποτελέσματα των εξετάσεων, τα οποία δεν έδειχναν ότι παιδί είχε κάτι ανησυχητικό και τα νούμερα ήταν σχεδόν φυσιολογικά», είπε ο πατέρας. «Ωστόσο οι γιατροί μας είπαν να κάνουμε προληπτικά εισαγωγή για να το παρακολουθούν. Η κατάσταση όμως επιδεινώθηκε και το μεσημέρι της Κυριακής έκαναν νέες εξετάσεις οι οποίες έδειξαν ότι όλα τα νούμερα στο ‘τέρμα’.»

Εν συνεχεία οι γιατροί πανικόβλητοι αποφάσισαν να διακομισθεί το παιδί σε μεγαλύτερο νοσοκομείο και έγινε διακομιδή στο “Γ. Γεννηματάς” της Θεσσαλονίκης που εφημέρευε. Εκεί οι γιατροί είδαν ότι η κατάσταση του παιδιού ήταν σοβαρή και αποφάσισαν να διακομισθεί εκ νέου, ώστε να νοσηλευθεί σε νοσοκομείο με ΜΕΘ Παίδων. Έτσι βρέθηκε στο Ιπποκράτειο, όπου προτού το διασωληνώσουν έκαναν τεστ και για μικρόβια, επειδή έβλεπαν πλέον συμπτώματα σηψαιμικού σοκ. Το παιδί, συγκεκριμένα, υπέστη στο Ιπποκράτειο ανακοπή και μετά από μία ώρα προσπάθεια διαρκείας μίας ώρας για ανάνηψη, οι γιατροί κατέγραψαν πλέον τον θάνατο στις 22:00 της Κυριακής.

«Το παιδί μας χάθηκε σε μια ημέρα. Οι γιατροί μας είπαν ότι με βάση τα συμπτώματα ήταν πιθανόν να έχει μηνιγγίτιδα, από μηνιγγιτιδόκοκκο, αλλά δεν ήταν σίγουροι. Δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα υγείας», είπε ο πατέρας, που αργότερα ενημερώθηκε ότι επρόκειτο τελικά για στρεπτόκοκκο. Σήμερα που βγήκαν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων που έδειξαν ότι επρόκειτο για στρεπτόκοκκο, τίθεται ένα ζήτημα επιπλέον, δηλαδή για ποιο λόγο δεν έγινε έστω και για προληπτικούς λόγους η εξέταση αυτή από το Σάββατο, ώστε την Κυριακή το παιδάκι να λάμβανε πλέον αντιβίωση και ίσως τώρα να ζούσε.

Να υπενθυμίσουμε ότι θέμα είχε δημιουργηθεί με τον ΕΟΔΥ τον Απρίλιο, γιατί είχαν χαθεί ήδη τρεις ζωές μέσα σε ενάμισι μήνα από στρεπτόκοκκο και ο Οργανισμός δεν ενημέρωνε τους δημοσιογράφους. Τότε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ δικαιολογήθηκε ότι η ενημέρωση θα παραβίαζε… προσωπικά δεδομένα (!) και ότι το νόσημα δεν επιτηρείται στην Ελλάδα λόγω της σπανιότητας των κρουσμάτων και της ηπιότητας της νόσου στα περισσότερα περιστατικά.

Επίσης είχε χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία ότι δεν υπάρχει καμία πρόληψη για το συγκεκριμένο νόσημα, και κατά συνέπεια δεν είχε κατά τη γνώμη της διοίκησης του ΕΟΔΥ νόημα η ενημέρωση του κοινού. Όμως αν π.χ. έχουμε κρούσμα σε ένα σχολείο, τότε υπάρχουν τα προληπτικά μέτρα που εφαρμόζει π.χ. η Βρετανία. Για να προσθέσουμε ότι και στην πανδημία δεν υπήρχε καμία πρόληψη και θεραπεία για τον κορονοϊό στις αρχές, και όμως η ενημέρωση ήταν καθημερινή.