Τα φτωχαδάκια των εμβολίων

Θα μπορούσε και η Ελλάδα να ειναι σήμερα μεταξύ των 174 κρατών που περιμένουν εμβόλια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την εμβολιαστική πρωτοβουλία COVAX, που συντροφοδοτούν με το σταγονόμετρο 92 φτωχές χώρες και 80 “μέτριες”.  Ενώ στην Ευρώπη γκρινιάζουμε δικαίως για θρομβώσεις και λοιπές παρενέργειες, δεν θέλουμε να βλέπουμε την παρενέργεια του δικού μας πλούτου: στις φτωχές χώρες έχει εμβολιαστεί το ένα στα 500 άτομα ενώ στη Bόρειο Αμερική και στην Ευρώπη, το 25% έχει πάρει τουλάχιστον μια δόση.

Από όλες δε τις εταιρείες που παράγουν εμβόλια, η πολυτραυματίας AstraZeneca είναι η μόνη που δεσμεύθηκε προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να μη βγάλει κέρδος από τα εμβόλιά της. «Μόνον αυτή δεν βγάζει κέρδος και μόνον αυτή μοιράστηκε την τεχνολογία της με πολλές εταιρείες στην Κορέα και στην Ινδία για να παράγουν εμβόλια και να σώζονται άνθρωποι» είπε ο πρόεδρος του ΠΟΥ. Επιπλέον, το σκεύασμα της εταιρείας αυτής είναι το φθηνότερα από όλα –ακόμα κι αν έβγαζε κέρδος και πάλι θα παρέμενε μακράν το πιο φτηνό.

Και μέσα στη φτώχεια, ανθούν και οι πολιτικάντηδες, που για να μην ομολογήσουν την αδυναμία τους να προμηθευτούν εμβόλια για το λαό τους, διαφημίζουν χυμούς και ματζούνια. Η υπουργός Υγείας της Τανζανίας, που είναι γιατρός, βγήκε στα κανάλια και έδειχνε πώς παρασκευάζεται ο χυμός που αποτρέπει τη νόσηση από κορονοϊό, με τζίντζερ, λεμόνι, κρεμμύδι και πιπέρι.

Ο πρόεδρος της Τανζανίας έλεγε στο λαό να προσεύχεται και δεν παραδεχόταν την πανδημία, εν συνεχεία είπε «εντάξει, φοράτε μάσκες αλλά προς Θεού μην δεχθείτε να εμβολιασθείτε γιατί θα σας κάνουν όλους πειραματόζωα» και τελικά πέθανε στις 18 Μαρτίου από κορονοϊό.  Ο ΠΟΥ είχε προσεγγίσει τον Τανζανό πρόεδρο από το Φλεβάρη για να του διαθέσει έστω και μικρό αριθμό εμβολίων, αλλά εκείνος δεν ανταποκρίθηκε.

Madagascar has changed tact and decided to join the global Covid-19 vaccine initiative Covax.

Madagascar had initially indicated that it would not participate in the Covax initiative. It said it would rather use a local traditional remedy known as Covid-Organics. – @BBCAfrica pic.twitter.com/jaouJvGa67

— Alex Masereka Joel (@kukuwazabanga) April 1, 2021

Αλλά και η Mαδαγασκάρη δεν πάει πίσω, γιατί η φτώχεια και η μόρφωση συχνά δεν είναι σύντροφοι. Ο πρόεδρος της χώρας απέρριπτε μέχρι πριν από μια εβδομάδα, την προσφορά εμβολίων από τον ΠΟΥ και διαφήμιζε ένα αναψυκτικό που είναι “αντίδοτο στον κορονοϊό”. Η δική του συνταγή είναι αψιθιά (αρτεμησία) και μερικά άλλα συστατικά που δεν τα αποκάλυψε, γιατί εξάγει το προϊόν και σε άλλες αφρικανικές χώρες. Ο άνθρωπος αυτός διοργάνωνε συναυλίες επί δύο-τρία χρόνια και μετά έγινε διαφημιστής, εν συνεχεία παράγοντας σε κανάλια, μετά δήμαρχος και τελικά πρόεδρος. Δεν έχει σπουδάσει τίποτα.

Η Μαδαγασκάρη δηλώνει 476 θανάτους και 21.000 αναρρώσαντες αλλά κανείς δεν ξέρει αν αυτοί οι αριθμοί όντως ισχύουν σε μια χώρα  27 εκατομμυρίων κατοίκων. Μετά από πιέσεις της αντίστοιχης επιτροπής εμπειρογνωμόνων στη χώρα του, ο πρόεδρος δέχτηκε στις 2 Απριλίου να εντάξει τη Μαδαγασκάρη στη λίστα του COVAX για εμβόλια, αλλά συνεχίζει να διαφημίζει το θαυματουργό COVID Organics (CVO).

Μέση Ανατολή

Πάντως, στις περισσότερες φτωχές χώρες οι πολιτικοί ηγέτες ενεγράφησαν στις λίστες του COVAX σχεδόν τρέχοντας. Το πρόβλημα ήταν πως δεν υπήρχαν ούτε λεφτά, αλλά ούτε και εμβόλια, καθώς όλες οι χώρες με πλούτο, έκλεισαν τις παραγγελίες και τα “σύνορα” για εξαγωγές.

Το Ιράν μέχρι στιγμής δεν καλύπτει ούτε ένα εκατομμύριο άτομα από τα 83 του πληθυσμού του και σχεδιάζει να αρχίσει άμεσα να παρασκευάζει εμβόλια σε δικές του φαρμακοβιομηχανίες, κάτι όχι και τόσο εύκολα υλοποιήσιμο. Το Ιράκ, με πληθυσμό 40 εκατομμύρια, έχει κάνει την πρώτη δόση στο 0,3% του πληθυσμού του. H Συρία έχει εμβολιάσει με την πρώτη δόση μόλις 2.500 άτομα. Η Αίγυπτος, με 107 εκατομμύρια πληθυσμό μέχρι στιγμής καλύπτει μετά βίας το 0,3% του πληθυσμού της.

H Τουρκία είναι στα επίπεδα της Αυστρίας, με 13% να έχει λάβει την πρώτη δόση και 9,1% την δεύτερη. Η Ελλάδα έχει κάνει την πρώτη δόση στο 13,6% και τις δύο δόσεις στο 6,6%. Η Κύπρος έχει κάνει την πρώτη δόση στο 9,6% και τις δύο δόσεις στο 3,9%. Αλλά αν το δούμε στενά  ωφελιμιστικά, πιο πολύ μας αφορά η φτώχεια των εμβολίων σε εκείνους με τους οποίους έχουμε στενότερη επαφή, όπως είναι οι Αλβανοί, οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι. Ο λόγος είναι ότι πηγαινοέρχονται συχνά στην πατρίδα τους και στην Ελλάδα για μεροκάματα.

Η Αλβανία, με πληθυσμό 2,8 εκατομμύρια πληθυσμό, έχει καλύψει με την πρώτη δόση το 10% και είναι άγνωστο πόσους έχει καλύψει με δεύτερη, πάντως  όλοι είναι υγειονομικοί και άνω των 85 ετών. Πήρε και λίγες δόσεις του Sputnik-V που ήταν δωρεά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και άλλα 1.000 της Pfizer, που ήταν επίσης δωρεά άλλου κράτους, αλλά δεν ανακοινώθηκε τίνος. Πάντως ο Ράμα είπε ότι δεν ήταν από την Ελλάδα.

Βαλκάνια

Εν συνεχεία η Αλβανία παρήγγειλε το κινεζικό CoronaVac μέσω της Τουρκίας (από την τουρκική εταιρεία Keymen İlaç που διανέμει το κινεζικό εμβόλιο στην Τουρκία και έλαβε έγκριση να το εξάγει και στην Αλβανία). Μέχρις στιγμής δηλώνει ότι έχει εμβολιάσει με μία δόση 240.000 και περίμενε να της χαρίσουν άλλα 10.000 εμβόλια για να τα χαρίσει με τη σειρά της στο Κόσοβο. Τώρα όμως της γκρινιάζει το ΝΑΤΟ, που απαιτεί για την κοινή άσκηση Defender – Europe 21, κατά το διάστημα 26 Απριλίου-20 Ιουνίου, όλοι να έχουν εμβολιαστεί αποκλειστικά με της Pfizer.

Η Βουλγαρία είναι επίσης σε κακή κατάσταση, έχοντας δώσει την πρώτη δόση στο 6,35% του πληθυσμού της και τις δύο δόσεις στο 1,6%. Η Ρουμανία δεν είναι τόσο άσχημα, καθώς έχει κάνει την πρώτη δόση στο 11% και τις δύο στο 6,6%.  Τα Σκόπια έχουν εμβολιάσει με μία δόση το 0,9% του πληθυσμού τους. Η Ουκρανία το 0,8% (μόνον με την πρώτη δόση)

Η Σερβία είναι η μόνη βαλκανική χώρα που προηγείται εντυπωσιακά στους εμβολιασμούς, έχοντας εισάγει τα πάντα: από Pfizer και ΑstraZeneca μέχρι ρωσικά και κινεζικά. Ο πρόεδρος της χώρας είχε πει εξαρχής «δεν έχουμε τίποτα να περιμένουμε από την ΕΕ, οι πλούσιοι φροντίζουν τον εαυτό τους και τους ημετέρους, οπότε πρέπει να φροντίσουμε τη χώρα μας μόνοι και θα εισάγουμε ό,τι εμβόλιο βρούμε». Η Σερβία σήμερα έχει δώσει από μια δόση στο 22% του πληθυσμού της και δύο δόσεις στο 16%. Μάλιστα κερνάει και εμβόλια και συρρέουν εκεί από άλλες βαλκανικές χώρες για εμβολιασμό, ειδικά για το AstraZeneca που οι Σέρβοι το είδαν στραβά και οι παρτίδες του θα έληγαν στα ράφια.

Πρώτοι και  έσχατοι

Στην κούρσα προηγούνται πλούσια κράτη αλλά και κράτη με πολύ μικρό πληθυσμό, που ήταν εύκολο να εμβολιάσουν μεγάλο ποσοστό. Επίσης κράτη που αγόρασαν ό,τι εμβόλιο υπήρχε στον πλανήτη, όπως η Ουγγαρία και η Σερβία

Israel	115	10,216,678	60%	55%
Seychelles	107	103,968	67%	41%
U.A.E.	92	8,889,571	–	–
Bhutan	63	472,139	63%	–
Chile	61	11,396,072	38%	23%
Bahrain	57	900,875	35%	22%
U.K.	57	37,899,029	48%	9.2%
Maldives	54	280,186	51%	2.9%
Monaco	53	20,510	30%	23%
United States	53	174,879,716	34%	20%
Malta	47	227,606	34%	13%
San Marino	44	14,797	26%	18%
Hungary	39	3,815,241	28%	12%
Serbia	38	2,687,311	22%	16%

 

Και οι τελευταίες χώρες σε εμβολιασμό μέχρι στιγμής είναι οι εξής:

Algeria	0.2	75,000	–	–
Sudan	0.2	63,837	0.2%	–
Iran	0.2	124,193	0.2%	–
Egypt	0.2	148,987	–	–
Gabon	0.1	2,433	0.1%	–
Uzbekistan	0.1	35,000	0.1%	–
Namibia	0.1	2,526	0.1%	–
Brunei	0.1	340	0.1%	–
Vietnam	0.1	56,359	0.1%	–
Mauritania	<0.1	1,366	<0.1%	–
Armenia	<0.1	565	<0.1%	–
Syria	<0.1	2,500	<0.1%	–
Kyrgyzstan	<0.1	849	<0.1%	–
Mali	<0.1	643	<0.1%	–
Papua New Guinea	<0.1	250	<0.1%

Μεγάλοι χαμένοι οι πλούσιοι

Πρόσφατη έρευνα για λογαριασμό του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου προειδοποιεί ότι η άνιση κατανομή εμβολίων θα στερήσει από την παγκόσμια οικονομία 9,2 τρισ. δολάρια. ‘Άλλη έκθεση (της Rand Corporation) εκτιμά ότι το κόστος θα ανέλθει στα 1,2 τρισ. μέσα στο 2021. Οι ζημιές αυτές αφορούν και τους πλούσιους. Οι πλήρως εμβολιασμένες χώρες δεν θα έχουν πού να πουλήσουν τα προϊόντα τους λόγω της κρίσης που θα βιώνουν οι ανεμβολίαστες και φτωχές.

Και η κατάσταση θα μπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω από νέα μεταλλαγμένα στελέχη του κορονοϊού που ξεπηδούν λόγω της ανεπαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης. Σύμφωνα με την έκθεση της Rand, ο λεγόμενος εθνικισμός των εμβολίων θα μπορούσε να κοστίζει στις χώρες υψηλού εισοδήματος 119 δισ. δολάρια τον χρόνο, ενώ η διάθεση εμβολίων στις φτωχότερες χώρες θα κόστιζε μόλις 25 δισ. Όμως το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό: οι φαρμακοβιομηχανίες αποδείχθηκε ότι δεν μπορούν να παράγουν όσα εμβόλια χρειάζεται η υφήλιος. Οι προηγμένες οικονομίες θα επωμιστούν όπως και να έχει το 49% του κόστους μιας παρατεταμένης πανδημίας ακόμα και αν εμβολιάσουν στο μεταξύ όλο τον δικό τους πληθυσμό.