Τα μετάλλια της Ελλάδας σε Ολυμπιακούς και παγκόσμια πρωταθλήματα (Α Μέρος)

Στον πίνακα 1 καταγράφονται τα ολυμπιακά αθλήματα στα οποία κατέκτησε μετάλλιο η Ελλάδα σε Ολυμπιακούς Αγώνες και Παγκόσμια Πρωταθλήματα, στους άνδρες ή/και στις γυναίκες, και το καλύτερο αποτέλεσμα (major achievement) ανά περίπτωση, δηλαδή το ανώτατο επίπεδο διάκρισης στο οποίο έχει φτάσει.

Πίνακας 1

Η μεγαλύτερη επιτυχία στα αθλήματα στα οποία πήρε μετάλλιο η Ελλάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα

Α = άνδρες, Γ = γυναίκες
Ο.Α.: κατακτήθηκε μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες
Π.Π.: κατακτήθηκε μετάλλιο σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα
δ.δ. = δεν διεξάγεται

• Στίβος: Ο.Α. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ) – Π.Π. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ)
• ενόργανη γυμναστική: Ο.Α. (χρυσό – Α) – Π.Π. (χρυσό – Α)
• κολύμβηση σε πισίνα: Ο.Α. (χρυσό – Α) * – Π.Π. (χρυσό – Α)
• κολύμβηση σε ανοικτή θάλασσα: Ο.Α. (αργυρό – Α) – Π.Π. (χρυσό – Α + αργυρό – Γ + αργυρό στο μεικτό ομαδικό)
• άρση βαρών: Ο.Α. (χρυσό – Α + χάλκινο – Γ) – Π.Π. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ)
• ελληνορωμαϊκή πάλη: Ο.Α. (χρυσό – Α + δ.δ. στις Γ) – Π.Π. (χάλκινο – Α + δ.δ. στις Γ)
• ελευθέρα πάλη: Ο.Α. (χάλκινο – Α) – Π.Π. (αργυρό – Α + χρυσό – Γ)
• ιστιοπλοΐα: Ο.Α. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ) – Π.Π. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ)
• ποδηλασία σε δρόμο: Ο.Α. (χρυσό – Α)
• ποδηλασία σε πίστα: Ο.Α. (αργυρό – Α) – Π.Π. (αργυρό – Α)
• σκοποβολή: Ο.Α. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ) – Π.Π. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ)
• τένις: Ο.Α. (αργυρό – Α + χρυσό – Γ το 1906) ** – Π.Π. (χρυσό – Α)
• ξιφασκία: Ο.Α. (χρυσό – Α) – Π.Π. (αργυρό – Γ)
• κωπηλασία: Ο.Α. (χρυσό – Α + χάλκινο – Γ) – Π.Π. (χρυσό – Α + χρυσό – Γ)
• τάε κβον ντο: Ο.Α. (χρυσό – Α + αργυρό – Γ) – Π.Π. (χάλκινο – Α + χρυσό – Γ)
• καταδύσεις: Ο.Α. (χρυσό – Α)
• τζούντο: Ο.Α. (χρυσό – Α) – Π.Π. (χρυσό – Α + χάλκινο – Γ)
• υδατοσφαίριση: Ο.Α. (αργυρό – Α + αργυρό – Γ) – Π.Π. (αργυρό – Α + χρυσό – Γ)
• ρυθμική γυμναστική: Ο.Α. (δ.δ. στους Α + χάλκινο – Γ) – Π.Π. (δ.δ. στους Α + χρυσό – Γ)

* τα αγωνίσματα της κολύμβησης στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896 έγιναν στον κόλπο της Ζέας, οπότε τυπικά το χρυσό μετάλλιο το 1896 λογίζεται ως κατάκτηση μεταλλίου στην πισίνα, διότι η ανοικτή θάλασσα αναφέρεται στη μαραθώνια κολύμβηση. Ουσιαστικά όμως, το πρώτο στην πραγματικότητα ελληνικό ολυμπιακό μετάλλιο σε πισίνα κατακτήθηκε το 2024 στο Παρίσι (αργυρό από τον Απόστολο Χρήστου).

** Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) θεώρησε εξαρχής τη διοργάνωση του 1906 στην Αθήνα ως επίσημη διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων. Δεκαετίες αργότερα όμως, η ΔΟΕ πήρε πίσω την απόφασή της, πιθανώς διότι για κάποιο λόγο ήθελε να φαίνεται ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται διαχρονικά κάθε 4 έτη.

Η ΔΟΕ θεωρεί τα δύο στυλ της πάλης ως ένα σπορ, όπως και τα διάφορα είδη ποδηλασίας. Το ίδιο ισχύει για τη ΔΟΕ και για την κολύμβηση σε πισίνα και την κολύμβηση σε ανοικτή θάλασσα. Έτσι, τα 19 αθλήματα που αναφέρονται στον πίνακα 1 και στα οποία η Ελλάδα κατέκτησε ολυμπιακό μετάλλιο, είναι ουσιαστικά 16 σύμφωνα με τη ΔΟΕ.

Τα χρυσά της Ελλάδας

Από τα 16 σπορ, η Ελλάδα κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στα 13. Τα 13 αθλήματα στα οποία κατέκτησε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο η Ελλάδα, είναι: στίβος, ενόργανη γυμναστική, κολύμβηση, άρση βαρών, ποδηλασία, ιστιοπλοΐα, κωπηλασία, πάλη, ξιφασκία, τζούντο, καταδύσεις, τάε κβον ντο, και σκοποβολή. Επίσης, κατέκτησε αργυρό μετάλλιο σε υδατοσφαίριση και τένις, και χάλκινο μετάλλιο στη ρυθμική γυμναστική.

Οι άνδρες πήραν μετάλλιο σε 15 αθλήματα (η ρυθμική γυμναστική διεξάγεται μόνο στις γυναίκες), ενώ οι γυναίκες σε 8 σπορ (σε 9 με το τένις στη Μεσο-Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1906). Από το 2000 και εντεύθεν, η Ελλάδα κατέκτησε για πρώτη φορά ολυμπιακό μετάλλιο σε 6 αθλήματα στους άνδρες (μαραθώνια κολύμβηση, κωπηλασία, τάε κβον ντο, καταδύσεις, υδατοσφαίριση, τζούντο), και επίσης σε 6 σπορ στις γυναίκες (ιστιοπλοΐα, σκοποβολή, κωπηλασία, τάε κβον ντο, υδατοσφαίριση, ρυθμική γυμναστική).

Ο στίβος, η ιστιοπλοΐα και η σκοποβολή είναι τα μόνα σπορ στα οποία η Ελλάδα κατέκτησε χρυσό μετάλλιο και στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες. Το ίδιο, αλλά όχι παντού χρυσά μετάλλια, ισχύει για την άρση βαρών, την υδατοσφαίριση, το τάε κβον ντο, και την κωπηλασία. Από τα 16 σπορ στον πίνακα 1, σε 15 η Ελλάδα κατέκτησε μετάλλιο (είτε στους άνδρες είτε στις γυναίκες) και σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Στα 13 από τα 15 αυτά αθλήματα, η Ελλάδα κατέκτησε χρυσό μετάλλιο σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Στα παρακάτω επτά (7) ολυμπιακά σπορ η Ελλάδα κατέκτησε μετάλλιο μόνο σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα:

• μπάσκετ (αργυρό – Α)
• επιτραπέζια αντισφαίριση (χάλκινο – Α)
• πυγμαχία (αργυρό – Γ)
• ορεινή ποδηλασία (χρυσό – Α)
• καλλιτεχνική (συγχρονισμένη) κολύμβηση (χρυσό – Γ)
• καράτε (χρυσό – Α + χρυσό – Γ)
• αλπικό σκι (αργυρό – Α) – το μόνο χειμερινό ολυμπιακό άθλημα στο οποίο η Ελλάδα έχει κατακτήσει μετάλλιο.

Στα αθλήματα με διαχρονική παρουσία στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, και όχι αυτά που εμφανίζονται για μία ή λίγες Ολυμπιάδες και μετά βγαίνουν από το ολυμπιακό πρόγραμμα, η Ελλάδα έχει κατακτήσει μετάλλιο στα μισά ολυμπιακά αθλήματα (16 στα 32), επίδοση αρκετά καλή για το πληθυσμιακό της μέγεθος.

Η Ελλάδα δεν κατέκτησε μετάλλιο ούτε σε Ολυμπιακούς Αγώνες ούτε σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στα παρακάτω 16 ολυμπιακά αθλήματα με σταθερή ή συχνή παρουσία στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες: ποδόσφαιρο, βόλεϊ, χάντμπολ, μπιτς βόλεϊ, BMX cycling, τοξοβολία, ιππασία, χόκεϊ επί χόρτου, μπάντμιντον, κανόε καγιάκ σπριντ, κανόε καγιάκ σλάλομ, μοντέρνο πένταθλο, τραμπολίνο, τρίαθλο, baseball-softball, και πυγμαχία.

Στο ποδόσφαιρο και στο βόλεϊ όμως, η Ελλάδα έχει κατακτήσει παγκόσμια μετάλλια στο Διηπειρωτικό Κύπελλο συλλόγων (ο Παναθηναϊκός αργυρό μετάλλιο στο ποδόσφαιρο, και ο Ολυμπιακός χάλκινο μετάλλιο στο βόλεϊ). Επίσης, η Εθνική ανδρών βόλεϊ έχει καταταγεί 5η σε Ολυμπιακούς Αγώνες και 6η στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Από τα υπόλοιπα 14 σπορ στα οποία η Ελλάδα δεν κατέκτησε παγκόσμιο μετάλλιο, ξεχωρίζει η 6η θέση στην οποία κατετάγη η Εθνική ανδρών χάντμπολ σε Ολυμπιακούς Αγώνες και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.