Τελειώσαμε με την πανδημία του Covid-19; Ναι μεν αλλά…

Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τηρεί στάση αναμονής και δεν θεωρεί –επισήμως τουλάχιστον– ότι η πανδημία έχει περάσει σε ενδημική μορφή, τα περισσότερα κράτη έχουν άρει τους σχετικούς περιορισμούς και έχουν άτυπα κηρύξει το τέλος της πανδημίας. Ο επικεφαλής ιολόγος και σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης στο επίμαχο ζήτημα, δήλωσε χθες ότι ουσιαστικά η πανδημία τελείωσε, όμως, δεν θα αρθούν αμέσως όλα τα μέτρα που έχουν απομείνει, γιατί ο ιός δεν θα εξαφανιστεί ποτέ εντελώς. Έχει περάσει σε ενδημική φάση, αλλά δεν έχει εξαφανιστεί.

Στις ΗΠΑ ουσιαστικά η κυβέρνηση έχει αποστασιοποιηθεί ήδη από το θέμα, αν και χθες οι αρχές ανανέωσαν για άλλη μια φορά τα περιοριστικά μέτρα που αφορούν όμως μόνον τους εισερχόμενους πολίτες από άλλες χώρες και κυρίως από την Κίνα. Εντούτοις οι ανεμβολίαστοι Αμερικανοί πανηγυρίζουν γιατί φέτος μπόρεσαν να ταξιδέψουν για Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά  σε 143 χώρες που πλέον δεν κλείνουν τα σύνορα σε μη εμβολιασμένους ούτε τους επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα. Η Ασία και η Νότια Αμερική κρατούν αρκετούς περιορισμούς. Συγκεκριμένα, από τα 48 κράτη της Ασίας μόνον τα 16 έχουν άρει τα μέτρα (δηλαδή τα τεστ) για τους ανεμβολίαστους.

Ομως και στα περισσότερα κράτη της Λατινικής Αμερικής οι ανεμβολίαστοι ταξιδιώτες υποχρεούνται σε τεστ. Στην Ευρώπη δεν απαιτείται κανένα τεστ. Σε όλο τον κόσμο οι θάνατοι έχουν μειωθεί πλέον κάθετα. Αν και σταθεροί οι αριθμοί των θανάτων, δεν είναι λίγοι. Καταγράφονται καθημερινά 1.800  παγκοσμίως -ή πάντως τόσοι δηλώνονται κατά μέσο όρο κάθε μέρα με αιτία θανάτου τον κορονοϊό. Στην Ελλάδα οι θάνατοι έχουν σταθεροποιηθεί στους 18 με 25 την ημέρα από 115 που καταγράφονταν στις κορυφώσεις των προηγουμένων κυμάτων.

Διεθνώς, στις εξάρσεις της πανδημίας καταγράφονταν καθημερινά 15.000 θάνατοι ή περίπου δεκαπλάσιοι από όσοι σήμερα. Όσον αφορά στα κρούσματα, από 3.300.000 την ημέρα παγκοσμίως, μειώθηκαν τον περασμένο Ιανουάριο στα 1.100.000 και το τελευταίο δίμηνο κυμαίνονται μεταξύ 600.000 και 400.000 την ημέρα. Όσον αφορά στη Γερμανία, ενώ στην έξαρση είχε 1.200 νεκρούς την ημέρα, εδώ και τρεις μήνες έχει κατά μέσο όρο 180 απώλειες.

Χαλαρώνει τα μέτρα η Βρετανία

Παρόμοια είναι η εικόνα και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Βρετανοί, που έχουν 6.000 κρούσματα και 100 θανάτους ημερησίως (από 200.000 κρούσματα και 1.300 νεκρούς ημερησίως αντίστοιχα στα προηγούμενα κύματα), ανακοίνωσαν επίσης χθες ότι στις 6 Ιανουαρίου θα βγει η τελευταία αναλυτική ενημέρωση για την πρόγνωση της εξέλιξης του κορονοϊού -οι προγνωστικές ανακοινώσεις ήταν εβδομαδιαίες και είχαν γίνει δεκαπενθήμερες μετά την άνοιξη.

Θα συνεχίσουν τις ανακοινώσεις αλλά όχι εκείνες που προέβλεπαν τα μελλοντικά κύματα. Ο πρόεδρος του φορέα EMRG (Ομάδα Εκτίμησης Επιδημιολογικής Πρόγνωσης) Dr Nick Watkins είπε σχετικά τα εξής: “Στη διάρκεια της πανδημίας ο παράγοντας R  χρησίμευε ως δείκτης για να ενημερώνεται το κοινό και η κυβέρνηση. Τώρα πλέον οι υπάρχουσες θεραπείες και τα εμβόλια μας επιτρέπουν να περάσουμε σε μια φάση όπου θα συμβιώνουμε με τον Covid-19, και η παρακολούθηση υποβαθμίζεται, παρότι το νόσημα θα συνεχίσει να επιτηρείται στενά. Απλώς δεν είναι πλέον απαραίτητο να παρακολουθούμε όλες τις παραμέτρους που σταθμίζαμε έως τώρα. Η νόσος θα παρακολουθείται επιστημονικά πλέον με τον ίδιο τρόπο που επιτηρούνται υγειονομικά όλες οι άλλες συνήθεις ασθένειες».

Και το Ισραήλ και η Παλαιστίνη επανήλθαν μετά από τρία χρόνια στους προ πανδημίας ρυθμούς, καθώς τα Χριστούγεννα έμοιαζαν με του 2019 και οι πιστοί από όλο τον κόσμο επανήλθαν για προσκύνημα στη Βηθλεέμ. Υπενθυμίζουμε ότι το πρώτο θανατηφόρο κρούσμα στην Ελλάδα σημειώθηκε σε 66χρονο καρδιοπαθή μαθηματικό που είχε ταξιδέψει με γκρουπ τουριστών στους Αγίους Τόπους.

Ενδημικό το κύμα λέει και η Γερμανία

Ο επικεφαλής του Τμήματος Ιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charite στο Βερολίνο και σύμβουλος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης Κρίστιαν Ντρόστεν δήλωσε νωρίτερα ότι η πανδημία του κορονοϊού έχει τελειώσει και ότι στην παρούσα φάση «βιώνουμε το πρώτο ενδημικό κύμα του ιού SARS-CoV-2». Σύμφωνος με την εκτίμηση του διακεκριμένου καθηγητή εμφανίστηκε και ο υπουργός Υγείας και καθηγητής Επιδημιολογίας Καρλ Λάουτερμπαχ (SPD), ο οποίος ωστόσο προειδοποίησε ότι «η άμεση άρση όλων των μέτρων θα συνιστούσε απροσεξία».

Ο καθηγητής Ντρόστεν «έχει δίκιο ότι έχουμε περάσει στην ενδημική κατάσταση των κυμάτων κορονοϊού, τα οποία επηρεάζουν πλέον μόνο τμήματα του πληθυσμού», δήλωσε ο κ. Λάουτερμπαχ, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι παραμένει ζωτικής σημασίας η προστασία των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, με τη χρήση μάσκας ή την απομόνωση. «Οι κλινικές είναι γεμάτες, το προσωπικό τους υπερφορτωμένο, οι θάνατοι πολλοί και ο χειμώνας δεν έχει τελειώσει», συμπλήρωσε ο υπουργός Υγείας, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ και εξήγησε ότι η μόνιμη εξαφάνιση του παθογόνου είναι απίθανη, παρά τα προστατευτικά μέτρα και τους εμβολιασμούς και έτσι ο ιός θα επιστρέφει πάντα, αλλά πιθανότατα μακροπρόθεσμα μόνο με ήπια συμπτώματα.

Ο φιλελεύθερος (FDP) υπουργός Δικαιοσύνης Μάρκο Μπούσμαν, αντιδρώντας στις δηλώσεις του κ. Ντρόστεν, ζήτησε από την πλευρά του άμεση κατάργηση όλων των μέτρων προστασίας για τον κορονοϊό. «Ο Κρίστιαν Ντρόστεν ήταν ένας από τους πιο προσεκτικούς επιστήμονες κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τώρα το συμπέρασμά του είναι ότι η πανδημία τελείωσε και ότι βρισκόμαστε σε ενδημική κατάσταση. Ως πολιτική συνέπεια, θα πρέπει να καταργήσουμε τα τελευταία μέτρα προστασίας», δήλωσε ο κ. Μπούσμαν. Αυτή τη στιγμή είναι οι κρατιδιακές κυβερνήσεις που αποφασίζουν για τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν σε κάθε περιοχή, με αποτέλεσμα οι κανονισμοί να διαφέρουν από κρατίδιο σε κρατίδιο.

Οι συστάσεις για τις ευπαθείς ομάδες

Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα οι ειδικοί συνιστούν μεγάλη προσοχή στην περίοδο των εορτών, καθώς οι ευάλωτοι πολίτες εξακολουθούν να κινδυνεύουν τόσο από τον κορονοϊό όσο και από άλλες ιώσεις που αυτή την εποχή γεμίζουν τα νοσοκομεία με ασθενείς. Αν και όντως διεθνώς η κατάσταση τείνει σε υποχώρηση, η πολιτεία υπενθυμίζει στους ευάλωτους ότι πρέπει να εμβολιάζονται και να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό χωρίς μάσκα. Με την κήρυξη του τέλους της πανδημίας, το πρόβλημα είναι ότι πλέον η κοινή γνώμη χαλαρώνει επ’ αυτού και οι ευάλωτοι πολίτες (π.χ. με ΧΑΠ ή καρκίνο ή άλλα χρόνια νοσήματα) πρέπει να απομονώνονται με δική τους πρωτοβουλία.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι πλέον, αφού οι υπόλοιποι δεν φορούν μάσκα, η “μονή” μάσκα δεν αρκεί για την προστασία των ευάλωτων πολιτών –χρειάζεται διπλή. Ομως σε συναθροίσεις με φαγητό, η μάσκα πρακτικά δεν μπορεί να φοριέται και σε αυτές τις περιπτώσεις όσοι έχουν ηλικιωμένους ή χρόνια πάσχοντες συγγενείς, πρέπει να κάνουν προληπτικά σελφ τεστ, ώστε να μην εκθέσουν τους αγαπημένους τους σε ιώσεις. Στα φαρμακεία υπάρχουν τεστ διπλά, δηλαδή με ένα τεστ διαπιστώνει κάποιος αν είναι φορέας είτε γρίπης είτε κορονοϊού. Η ενημέρωση για την πορεία της γρίπης και άλλων σοβαρών ιώσεων του αναπνευστικού, θα γίνει αύριο από τον ΕΟΔΥ.

Πάντως ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε κάθετη αύξηση των αναπνευστικών λοιμώξεων σε όλες τις ηλικίες. Αναμένεται δυστυχώς και στην Ελλάδα αυτό που καταγράφεται ήδη διεθνώς, δηλαδή ότι η μείωση σε θανάτους θα παύσει λόγω του συγχρωτισμού των εορτών και θα σημειωθεί μικρή αύξηση. Εν συνεχεία οι ειδικοί εκτιμούν ότι πλέον η κατάσταση θα επανέλθει στη σχετική κανονικότητα –μια κανονικότητα που ποτέ πλέον δεν θα συμπεριλαμβάνει τους ευπαθείς.

Επίσης μεγάλη προσοχή χρειάζεται και στις παιδικές λοιμώξεις, οι οποίες λόγω των διακοπών των Χριστουγέννων με τα κλειστά σχολεία παρουσιάζουν ύφεση. Εντούτοις στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη εν γένει, εδώ και δύο μήνες καταγράφονται διαρκώς βαριές λοιμώξεις στα παιδιά και οι γονείς χρειάζεται να είναι διαρκώς σε εγρήγορση όταν το παιδί έχει εμπύρετο νόσημα. Η εποχή που οι παιδίατροι έλεγαν «θα κάνει τον κύκλο της η ίωση, ας δω το παιδί σε τρεις ημέρες» έχει περάσει. Πλέον με το κάθε εμπύρετο, ο παιδίατρος πρέπει να εξετάσει κλινικά το παιδάκι αμέσως, ειδικά αν είναι βρέφος.