Τί λένε οι ειδικοί για τους πρώτους θανάτους από Όμικρον

Τουλάχιστον ένα άτομο έχει πεθάνει στη Βρετανία από το νέο στέλεχος Όμικρον, ανακοίνωσε σήμερα ο πρωθυπουργός της χώρας Μπόρις Τζόνσον. Παράλληλα έγινε γνωστό ότι νοσηλεύονται πάνω από δέκα ασθενείς προσβεβλημένοι από αυτήν, χωρίς όμως αναφορά αν είναι σε ΜΕΘ ή όχι. Στην ΕΕ, που έχει πάνω από 732 επιβεβαιωμένα κρούσματα και πάνω από 1.500 ύποπτα, κανένας θάνατος δεν είχε σημειωθεί μέχρι και χθες, σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων.

Ρόλο στη βαρύτητα της νόσου παίζει πιθανόν και ο τύπος του εμβολίου, καθώς η Βρετανία είχε στηριχθεί κυρίως στης AstraZeneca. «Η Όμικρον οδηγεί σε νοσηλείες και δυστυχώς τουλάχιστον ένας ασθενής προσβεβλημένος από αυτήν έχει επιβεβαιωθεί ότι πέθανε» δήλωσε ο Τζόνσον στη διάρκεια επισκέψεώς του σε εμβολιαστικό κέντρο του Λονδίνου σήμερα.

«Πιστεύω πως πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος την ιδέα ότι πρόκειται για κατά κάποιο τρόπο ηπιότερο στέλεχος ως προς τη νόσηση και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε, είναι να λάβουμε όλοι μας αναμνηστική δόση του εμβολίου» είπε. Ο υπουργός Υγείας της Βρετανίας είχε ερωτηθεί χθες αν υπάρχουν θάνατοι από Όμικρον και είχε πει ότι δεν υπάρχουν.

Καθοριστική η τρίτη δόση

Εντούτοις είχε πει ότι τα κρούσματά της διπλασιάζονται κάθε δυο-τρεις μέρες και αυτός ο πρωτοφανής ρυθμός μετάδοσης δεν αφήνει αμφιβολία ότι αυτή θα κυριαρχήσει σύντομα. Εν τω μεταξύ έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έδειξε ότι οι δύο δόσεις είτε του εμβολίου της AstraZeneca είτε της Pfizer ήταν σε σημαντικό βαθμό λιγότερο αποτελεσματικές από όσο σε προηγούμενα στελέχη του ιού.

Οι ίδιοι ερευνητές εκτιμούν ότι οι αναμνηστικές δόσεις θα κάνουν ίσως την διαφορά. Σημειωτέον ότι οι αναμνηστικές δόσεις στη Βρετανία γίνονται είτε με Pfizer είτε με Moderna πλέον. Πάντως το γεγονός ότι στη Βρετανία καταγράφηκαν θάνατοι και πιθανόν να “ακουστούν” θάνατοι και σε άλλες χώρες, δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η Όμικρον δεν είναι ηπιότερη των άλλων στελεχών.

Μπορεί δηλαδή οι νεκροί στη Βρετανία να ανήκαν στην μικρή μειοψηφία εκείνων που δυστυχώς δεν αναπτύσσουν ποτέ αντισώματα και κινδυνεύουν από οποιοδήποτε μικρόβιο ή ιό όσο και αν εμβολιασθούν, όπως είναι τα άτομα με βαριά ανοσοκαταστολή. Οι Βρετανοί δεν ανακοίνωσαν αν οι θάνατοι σημειώνονται σε άτομα με ανοσολογικές ιδιαιτερότητες ή αν οι θανόντες ανήκαν στο γενικό πληθυσμό.

Στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα είχαν εντοπιστεί προ εβδομάδος δύο κρούσματα στην Αθήνα και ένα στην Κρήτη, και ήταν “εισαγόμενα”. Όμως στην Κρήτη, πέραν του πρώτου που “εισήχθη” στα Χανιά από τη Νότιο Αφρική, καταγράφηκαν ύποπτα κρούσματα και σε άλλους νομούς, σε άτομα χωρίς ιστορικό ταξιδιού. Έχουν επιβεβαιωθεί, συγκεκριμένα, δύο ακόμη κρούσματα σε Κρητικές που ήρθαν πρόσφατα από τη Γαλλία, όμως υπάρχουν δεκάδες άλλα ύποπτα, που δεν έχουν επιβεβαιωθεί ακόμη με τον κλασικό γονιδιωματικό έλεγχο και που δεν έχουν όλα ιστορικό επαφής με ταξιδιώτη.

Παραμένουν όμως ύποπτα και δεν έχουν επιβεβαιωθεί, ενώ σε συνέδριο ανακοινώθηκε ότι επισήμως τα κρούσματα στη χώρα μας είναι μόνον πέντε. Υπενθυμίζουμε ότι ύποπτα θεωρούνται εκείνα τα δείγματα που κατά τον μοριακό έλεγχο PCR δείχνουν παρούσες μόνον τις δύο από τις τρεις πρωτεΐνες του κορονοϊού, καθώς η Όμικρον έχει μια βασική διαφορά από την Δέλτα, ότι δεν διαθέτει την τρίτη πρωτεΐνη. Έτσι οι ειδικοί κάνουν τρόπον τινά ένα πρώτο “ξεσκαρτάρισμα” και ελέγχουν με το χρονοβόρο και πιο απαιτητικό γονιδιωματικό έλεγχο μόνον τα δείγματα από τεστ που είχαν τις δύο αντί για τις τρεις συνήθεις πρωτεΐνες.

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης είπε κατά την συνέντευξή του σήμερα στην ΕΡΤ Ηρακλείου ότι φοβάται πως «πολύ σύντομα θα δούμε περιστατικά στην κοινότητα, δυσεξήγητα, που σημαίνει ότι η Όμικρον είναι εδώ, έχει πάρει το δρόμο της και περιμένουμε να δούμε πόσο γρήγορα θα επικρατήσει. Αν για παράδειγμα βρούμε ένα κρούσμα σε ένα μαθητή ή σε έναν άνθρωπο που δεν έχει ταξιδέψει, τότε προφανώς αυτός κόλλησε στην κοινότητα, άρα ο ιός κυκλοφορεί ανάμεσά μας», είπε. Στην Κρήτη ελέγχεται για την Όμικρον μόνον το 30% των θετικών τεστ και κατά συνέπεια κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει την ακριβή έκταση της διασποράς της Όμικρον.

Τα Χριστούγεννα

Η ανησυχία είναι μεγάλη εν όψει των εορτών πάντως, γιατί στην Βρετανία όπου τα κρούσματα της Όμικρον έχουν φθάνει το 40% των νέων λοιμώξεων. Στο Λονδίνο ζουν πάνω από 100.000 Έλληνες μετανάστες πρώτης γενιάς, οι περισσότεροι από τους οποίους θα γυρίσουν στην πατρίδα για να κάνουν γιορτές με τους οικείους τους. Ο κ. Τζανάκης συμβουλεύει να προσέχουμε ιδιαίτερα στις επαφές μας με ταξιδιώτες από το εξωτερικό και να κάνουμε το συντομότερο δυνατόν την τρίτη δόση και προσθέτει:

«Από τη στιγμή που θα επικρατήσει μας ενδιαφέρουν δύο παράγοντες: τι λοιμογόνο δύναμη έχει αυτή, δηλαδή πόσο συχνά προκαλεί σοβαρή νόσο στους ανεμβολίαστους και πόσο σοβαρή νόσο προκαλεί στους εμβολιασμένους ή σε όσους έχουν νοσήσει. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι προστατεύονται λιγότερο και οι εμβολιασμένοι και οι νοσήσαντες από επαναμόλυνση συγκριτικά με τη Δέλτα. Το ζήτημα είναι πόσο βαριά νόσο θα προκαλέσει η Όμικρον». Δίνει δε ο καθηγητής μια παράμετρο που έχει επίσης μεγάλη σημασία για το αν η Όμικρον είναι επιθετική ή αν απλά οι θάνατοι που προκαλεί είναι θέμα αναλογίας:

«Φαίνεται από τα πρώτα στοιχεία ότι προκαλεί σχετικά ήπια νόσο, αλλά επειδή ακριβώς θα μεταδοθεί πολύ γρήγορα και θα προσβάλει τους πάντες, οι αριθμοί των σοβαρά νοσούντων μπορεί να είναι μεγαλύτεροι από ό,τι ήταν με την Δέλτα. Αν για παράδειγμα από τους 1.000 ανθρώπους που προσβάλλονταν από τη Δέλτα είχαμε 10 βαριές λοιμώξεις, ακόμη και 50% λιγότερη νοσογόνο δύναμη να έχει η Όμικρον, εφόσον αντί για 1.000 θα προσβληθούν 2.000 ή 3.000 τότε θα έχουμε κατ΄αναλογία και διπλάσιους ή τριπλάσιους βαριά νοσούντες», είπε.

Πολλά από αυτά τα ερωτήματα θα είχαν απαντηθεί αν οι ειδικοί γνώριζαν το ιατρικό ή εμβολιαστικό προφίλ όσων έχουν μπει σε ΜΕΘ ή έχουν υποκύψει κατόπιν λοίμωξης από την Όμικρον. Αυτή η γνώση δεν υπάρχει μέχρι στιγμής σε ικανούς αριθμούς ώστε να είναι ασφαλής η εξαγωγή συμπερασμάτων.